Antik Roma yolları: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k r2.7.3) (Bot: Ekleniyor: sh:Rimski putevi, uk:Римські дороги; kozmetik değişiklikler |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır: | 1. satır: | ||
{{tashih}} |
|||
[[Dosya:PompeiiStreet.jpg|thumb|right|250px|[[Pompeii]]'deki bir antik Roma sokağı]] |
[[Dosya:PompeiiStreet.jpg|thumb|right|250px|[[Pompeii]]'deki bir antik Roma sokağı]] |
||
[[Dosya:Metopa Columna lui Traian Constructie drum.jpg|thumb|250px|right|[[Roma]]da Trajan'in Sütunu anıtında yol yapımı gösterimi.]] |
[[Dosya:Metopa Columna lui Traian Constructie drum.jpg|thumb|250px|right|[[Roma]]da Trajan'in Sütunu anıtında yol yapımı gösterimi.]] |
||
'''Antik Roma |
'''Antik Roma yolları''' [[Roma İmparatorluğu]]'nun büyüyüp gelişmesinde zorunlu bir unsur olmuştu. Bu yollar nedeniyle Romalılar orduları için emniyetle ve hızla büyük alanlar içinde hareket alanı sağlamışlardır. Bu yollar aynı zamanda haberleşme ve iletişim için elzem olmuşlardir. İktisadi bakımdan ise antik Roma yolları Roma yiyecek ve emtia ticaretinin gelişmesinde ve çok geniş bir alanda Roma mallarının yayılıp dağıtılabilmesini sağlamıştır. Roma İmparatorluğu'nun en parlak zamanlarında antik Roma yolları ağı 85.004 km. karayolunu kapsmaktaydı ve 372 baglantıdan oluşmaktaydı. |
||
Latince ''viae'' adi verilen antik Roma yollarinin yapimi askeri, ticari ve siyasal nedenlerle gerekmis ve Romalilar bu yollar ag sistemini yapip ve sonra bakimini saglamakta buyuk deneyim kazanmislardir. Antik Roma yollari bir mahallden diger mahalle asker ve askeri malzeme tasimak icin yapilmakla beraber bu yollar ana tasit olarak atli araba icin yapilmisti. Roma askeri lejyonlari bu yollar nedeniyle cabuk ve emniyetli olarak ulke icinden Roma sinirlarina gidebilmekte idiler. Boylelikle bu yollar imparatorlugun emniyetini nve istikrarini saglamak icin en buyuk unsur olmuslardir. Diger taraftan Orta Caglara girmeden Roma Impartorlugu'nun cokusune de bir amil olmuslardir Romalilarin dusmanlari olan babbar kavimler bu yollardan Roma topraklarina gelip yerlesip idaresini ellerine gecirmislerdir. Roma imparatorlugu'nun ortadan kalkmasi ile birlikte bu yollarin cogu bin, iki bin yil ayni guzergahtan iletisimi saglamaya devam etmislerdir. |
Latince ''viae'' adi verilen antik Roma yollarinin yapimi askeri, ticari ve siyasal nedenlerle gerekmis ve Romalilar bu yollar ag sistemini yapip ve sonra bakimini saglamakta buyuk deneyim kazanmislardir. Antik Roma yollari bir mahallden diger mahalle asker ve askeri malzeme tasimak icin yapilmakla beraber bu yollar ana tasit olarak atli araba icin yapilmisti. Roma askeri lejyonlari bu yollar nedeniyle cabuk ve emniyetli olarak ulke icinden Roma sinirlarina gidebilmekte idiler. Boylelikle bu yollar imparatorlugun emniyetini nve istikrarini saglamak icin en buyuk unsur olmuslardir. Diger taraftan Orta Caglara girmeden Roma Impartorlugu'nun cokusune de bir amil olmuslardir Romalilarin dusmanlari olan babbar kavimler bu yollardan Roma topraklarina gelip yerlesip idaresini ellerine gecirmislerdir. Roma imparatorlugu'nun ortadan kalkmasi ile birlikte bu yollarin cogu bin, iki bin yil ayni guzergahtan iletisimi saglamaya devam etmislerdir. |
Sayfanın 08.35, 10 Eylül 2012 tarihindeki hâli
Antik Roma yolları Roma İmparatorluğu'nun büyüyüp gelişmesinde zorunlu bir unsur olmuştu. Bu yollar nedeniyle Romalılar orduları için emniyetle ve hızla büyük alanlar içinde hareket alanı sağlamışlardır. Bu yollar aynı zamanda haberleşme ve iletişim için elzem olmuşlardir. İktisadi bakımdan ise antik Roma yolları Roma yiyecek ve emtia ticaretinin gelişmesinde ve çok geniş bir alanda Roma mallarının yayılıp dağıtılabilmesini sağlamıştır. Roma İmparatorluğu'nun en parlak zamanlarında antik Roma yolları ağı 85.004 km. karayolunu kapsmaktaydı ve 372 baglantıdan oluşmaktaydı.
Latince viae adi verilen antik Roma yollarinin yapimi askeri, ticari ve siyasal nedenlerle gerekmis ve Romalilar bu yollar ag sistemini yapip ve sonra bakimini saglamakta buyuk deneyim kazanmislardir. Antik Roma yollari bir mahallden diger mahalle asker ve askeri malzeme tasimak icin yapilmakla beraber bu yollar ana tasit olarak atli araba icin yapilmisti. Roma askeri lejyonlari bu yollar nedeniyle cabuk ve emniyetli olarak ulke icinden Roma sinirlarina gidebilmekte idiler. Boylelikle bu yollar imparatorlugun emniyetini nve istikrarini saglamak icin en buyuk unsur olmuslardir. Diger taraftan Orta Caglara girmeden Roma Impartorlugu'nun cokusune de bir amil olmuslardir Romalilarin dusmanlari olan babbar kavimler bu yollardan Roma topraklarina gelip yerlesip idaresini ellerine gecirmislerdir. Roma imparatorlugu'nun ortadan kalkmasi ile birlikte bu yollarin cogu bin, iki bin yil ayni guzergahtan iletisimi saglamaya devam etmislerdir.
İsimlendirme
Antik Roma yollari Latince "viae" olarak tanimlanmakta idi ve Latince vehere yani taşıma, getirme ve götürme anlamına gelen sözcükten türetilmişti. Belirli Antik Roma yollari bir özel yol isimi tasimaktaydi. Özel yol ismi, çok kere yolu yapmak icin devlet emirini veren censor ünvanli yuksek Romali devlet memuruna atfen verilmistir. Bu yol yapmaya izin veren memur Roma cumhuriyet zamaninda en yuksek devlet rutbesi olan konsulun altindaydi. Bazi yollar isim veren kisiler sonradan konsul rutbesini de tasimislardir ama yol isim censor rutbesinde iken verdikleri emire dayanmaktaydaydi. Bazi antik Roma yollar daha censor rutbesi ortaya cikmadan yapilmis iseler o zaman ya vardiklari son merhale veye icinden gectikleri bolgelerden en buyugu ismin almislardir. Eger antik Roma yolunda buyuk bir degisme (yani yolun sathini tumunu degistirilmesi veya yol guzergah degismesi) halinde yeniden isim verilirdi.
Antik Roman yol agi sistemleri
Yol tipleri
Yollarda seyahat
Mesafe taşları
Konaklama
Tasitlar
Ulak sistemi
Guzergah
Yol yapimi
Metot
Arizali arazilerin asilmasi
Finansman
Antik Roman yollari listesi
Ayrica bakiniz
Dışsal kaynaklar
Wikimedia Commons'ta Antik Roma yolları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Genel makaleler
- Roman Roads
- Road Map
- Viae - Article by William Ramsay
- Traianus - Technical investigation of Roman public works
Antik yolların tanımları
- [1] Akdeniz etrafinda bulunan ulkelerde Roma yollari (İngilizce)
- [2] Fransa'da bulunan Antik Roma yollari (Fransızca)
- [3] Antik Raetia eyaletinde bulunan Roma yollarinin fotolari (Almanca)
Amme ve özel sahışlar hakkinda Roma hukuku
Antik Roma yol yapımı
- Antik Roma yol yapimi (İngilizce)
- Antik Roma yol yapimi (İngilizce)
- Antik Roma yol yapimi (İngilizce)
Birincil Roma Kaynakları
- Siculus Flaccus, 'De condicionibus agrorum' cap. XIX
- Isidori Hispalensis Episcopi Etymologiarum sive Originum Liber XV, 15-16
- Codex Theodosianus:
- 8.5 De cursu publico angariis et parangariis;
- 15.3 De itinere muniendo
- Corpus Iuris Civilis
- C.12.50 De cursu publico angariis et parangariis
- D.8.3.0 De servitutibus praediorum rusticorum.
- D.8.6.2
- D.43.7 De locis et itineribus publicis
- D.43.8 Ne quid in loco publico vel itinere fiat.
- D.43.10 De via publica et si quid in ea factum esse dicatur.
- D.43.11 De via publica et itinere publico reficiendo.
- D.43.19 De itinere actuque privato.
Dipnotlar
- Von Hagen, Victor W., The Roads That Led To Rome, The World Publishing Company, Cleveland and New York, 1967