Gelengi: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
→‎Türleri: {{kaynaksız}}
{{kaynak göster}}
22. satır: 22. satır:
== Türleri ==
== Türleri ==
* Alt cins: ''Colobotis''
* Alt cins: ''Colobotis''
** [[Kızıl sarı gelengi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus major''), Sibirya, Moğolistan
** [[Kızıl sarı gelengi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus major''), Sibirya, Moğolistan
** [[Kızıl yanaklı gelengi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus erythrogenys''), südliches Sibirya, Moğolistan, Doğu Türkistan
** [[Kızıl yanaklı gelengi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus erythrogenys''), südliches Sibirya, Moğolistan, Doğu Türkistan
** [[Sarı gelengi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus fulvus''), Orta Asya
** [[Sarı gelengi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus fulvus''), Orta Asya
* Alt cins: ''Urocitellus''
* Alt cins: ''Urocitellus''
** [[Uzun kuyruklu gelengi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus undulatus''), güney Sibirya, Moğolistan, Doğu Türkistan
** [[Uzun kuyruklu gelengi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus undulatus''), güney Sibirya, Moğolistan, Doğu Türkistan
** [[Arktika gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus parryii''), kuzeydoğu Sibirya, Alaska, kuzeybatı Kanada
** [[Arktika gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus parryii''), kuzeydoğu Sibirya, Alaska, kuzeybatı Kanada
** [[Britanya Kolumbiyası gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus columbianus''), Britanya Kolumbiyası, Washington, Oregon, Montana, Idaho
** [[Britanya Kolumbiyası gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus columbianus''), Britanya Kolumbiyası, Washington, Oregon, Montana, Idaho
* Alt cins: ''Spermophilus''
* Alt cins: ''Spermophilus''
** [[Townsend gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus townsendii''), Washington
** [[Townsend gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus townsendii''), Washington
** [[Merriam gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus canus''), Oregon, Idaho, Nevada
** [[Merriam gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus canus''), Oregon, Idaho, Nevada
** [[Piute gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus mollis''), Washington, Nevada
** [[Piute gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus mollis''), Washington, Nevada
** [[Washington gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus washingtoni''), Washington
** [[Washington gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus washingtoni''), Washington
** [[Uinta gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus armatus''), Wyoming, Montana
** [[Uinta gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus armatus''), Wyoming, Montana
** [[Belding gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus beldingi''), Oregon, Idaho, Nevada
** [[Belding gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus beldingi''), Oregon, Idaho, Nevada
** [[Richardson gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus richardsonii''), Alberta, Saskatchewan, Manitoba, Montana, Kuzey ve Güney Dakota
** [[Richardson gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus richardsonii''), Alberta, Saskatchewan, Manitoba, Montana, Kuzey ve Güney Dakota
** [[Wyoming gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus elegans''), Wyoming, Idaho
** [[Wyoming gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus elegans''), Wyoming, Idaho
** [[Idaho gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus brunneus''), Idaho
** [[Idaho gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus brunneus''), Idaho
** [[Dahur gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus dauricus''), Moğolistan, Sibirya, Çin
** [[Dahur gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus dauricus''), Moğolistan, Sibirya, Çin
** [[Alaşan gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus alashanicus''), Moğolistan, İç Moğolistan
** [[Alaşan gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus alashanicus''), Moğolistan, İç Moğolistan
** [[Tanrı Dağları gelengisi]]{{kaynaksız}}(''Spermophilus relictus''), Tanrı Dağları
** [[Tanrı Dağları gelengisi]]{{kaynak göster}}(''Spermophilus relictus''), Tanrı Dağları
** [[Avrupa gelengisi]] (''Spermophilus citellus''), Avrupa
** [[Avrupa gelengisi]] (''Spermophilus citellus''), Avrupa
** [[Anadolu gelengisi]] (''Spermophilus xanthoprymnus''), Kafkasya, Türkiye, Suriye
** [[Anadolu gelengisi]] (''Spermophilus xanthoprymnus''), Kafkasya, Türkiye, Suriye
** [[Kürk gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus suslicus''), Polonya, Ukrayna, Romanya, Rusya
** [[Kürk gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus suslicus''), Polonya, Ukrayna, Romanya, Rusya
** [[Kafkas gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus musicus''), Gürcistan
** [[Kafkas gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus musicus''), Gürcistan
** [[Küçük gelengi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus pygmaeus''), Ukrayna, Rusya, Kazakistan
** [[Küçük gelengi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus pygmaeus''), Ukrayna, Rusya, Kazakistan
* Alt cins: ''Ictidomys''
* Alt cins: ''Ictidomys''
** [[On üç çizgili gelengi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus tridecemlineatus''), ABD, Kanada
** [[On üç çizgili gelengi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus tridecemlineatus''), ABD, Kanada
** [[Meksika gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus mexicanus''), Meksika, Teksas
** [[Meksika gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus mexicanus''), Meksika, Teksas
** [[Lekeli gelengi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus spilosoma''), Meksika, Teksas, New Mexico, Arizona, kolorado, Kansas
** [[Lekeli gelengi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus spilosoma''), Meksika, Teksas, New Mexico, Arizona, kolorado, Kansas
** [[Perote gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus perotensis''), Veracruz, Puebla
** [[Perote gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus perotensis''), Veracruz, Puebla
* Alt cins: ''Poliocitellus''
* Alt cins: ''Poliocitellus''
** [[Franklin gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus franklinii''), ABD
** [[Franklin gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus franklinii''), ABD
* Alt cins: ''Otospermophilus''
* Alt cins: ''Otospermophilus''
** [[Kaya gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus variegatus''), ABD, Meksika
** [[Kaya gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus variegatus''), ABD, Meksika
** [[Kaliforniya gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus beecheyi''), Oregon, Kaliforniya, Baja California
** [[Kaliforniya gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus beecheyi''), Oregon, Kaliforniya, Baja California
** [[Baja-California gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus atricapillus''), Baja California
** [[Baja-California gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus atricapillus''), Baja California
** [[Halka kuyruklu gelengi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus annulatus''), Meksika
** [[Halka kuyruklu gelengi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus annulatus''), Meksika
** [[Tropik gelengi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus adocetus''), Meksika
** [[Tropik gelengi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus adocetus''), Meksika
* Alt cins: ''Xerospermophilus''
* Alt cins: ''Xerospermophilus''
** [[Mohave gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus mohavensis''), Kaliforniya
** [[Mohave gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus mohavensis''), Kaliforniya
** [[Yuvarlak kuyrulu gelengi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus tereticaudus''), Kaliforniya, Arizona, Baja California, Sonora
** [[Yuvarlak kuyrulu gelengi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus tereticaudus''), Kaliforniya, Arizona, Baja California, Sonora
* Alt cins: ''Callospermophilus''
* Alt cins: ''Callospermophilus''
** [[Altın gelengi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus lateralis''), Britanya Kolumbiyası, ABD
** [[Altın gelengi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus lateralis''), Britanya Kolumbiyası, ABD
** [[Cascade Dağları altın gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus saturatus''), Britanya Kolumbiyası, Washington
** [[Cascade Dağları altın gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus saturatus''), Britanya Kolumbiyası, Washington
** [[Sierra Madre gelengisi]]{{kaynaksız}} (''Spermophilus madrensis''), Chihuahua
** [[Sierra Madre gelengisi]]{{kaynak göster}} (''Spermophilus madrensis''), Chihuahua


== Kaynakça ==
== Kaynakça ==

Sayfanın 09.16, 20 Ağustos 2012 tarihindeki hâli

Gelengi
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Sınıf: Mammalia
Takım: Rodentia
Familya: Sciuridae
Cins: Spermophilus
Cuvier, 1825
Spermophilus suslicus
Spermophilus lateralis

Gelengi ya da Geleni (Spermophilus), sincapgiller (Sciuridae) familyasının Marmotini oymağından Kuzey yarıkürede yayılım gösteren 38 türü olan kemirgen cinsidir. 14-40 sm (ve kuyruk 4—25 sm) boyundadırlar. Koloni hâlinde yaşarlar. İki ayağı üzerine dikilip etrafı kolaçan etmeleriyle bilinirler. Postları kürk parka olarak değerlendirildiği gibi eti de Arktika halklarınca (Eskimolar, Çukçiler..) yenir. En gözde yiyecekleri ekin taneleridir ve Latince cins adları o yüzden "tohum sever" anlamına gelir.

Adlandırma

Gelengi (< geleŋi) ya da geleni kelimesinin aslı keleni olup Orta Türkçe dönemindeki kelegü sözüne dayanır[1]. Orta Türkçe dönemine ait Divânu Lügati't-Türk'te «kelegü» (كَﻻَكوُ) biçiminde geçer ve "geleni, tarla sıçanı soyundan bir hayvancık" olarak tanımlanır[2].

Türleri

Kaynakça

  1. ^ Prof. Dr. Hasan Eren (1999) Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü GELENİ < KELENİ (sayfa: 152)
  2. ^ Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi, çeviren Besim Atalay, TDK yayınları: 521, Ankara 1941, cilt: 1, sayfa: 448
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gelengi&oldid=11704913" sayfasından alınmıştır