Karmatîlik: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Karmatîler hareketi: <ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=4911 Encyclopedia Islamica] ''(in Persian)''</ref><ref>[http://www.iranica.com/newsite/index.isc?Article=http://www.iranica.com/newsite/articles/unicode/v1f4/v1...
3. satır: 3. satır:


==Karmatîler hareketi==
==Karmatîler hareketi==
Adını [[Kufe]]'li Hamdan Karmat'tan alan, [[Bahreyn]]'nin başkenti Hajr ile Doğu Arabistan'ın [[Lahsa Eyaleti|Lahsa]] kentlerinin 899 yılında fethini gerçekleştiren ve aslen [[İran]] [[Buşehr Eyaleti]] [[Ganaveh şehristanı]]ndan olan ''Ebû-Saʿid Hasan bin Behrâm Jennâbî''<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=4911 Encyclopedia Islamica] ''(in Persian)''</ref><ref>[http://www.iranica.com/newsite/index.isc?Article=http://www.iranica.com/newsite/articles/unicode/v1f4/v1f4a057.html ''ABŪ SAʿĪD JANNĀBĪ'', Encyclopedia Iranica]</ref> tarafından [[İsmailî]] öğretileriyle [[Zerdüştçülük]] ve İran milliyetçiliğinini harmanlamak suretiyle önceleri [[Mehdi (Fatımi)|Ubeydullah Mehdi Billah]]'ın [[Fatımiler Devleti]]'ne karşı bir tepki olarak kurulan, daha sonra ise 930'da Jennâbî'nin oğlu Ebû Tâhir Süleyman el-Jennâbî'in devlet başkanlığı döneminde [[Mekke]]'yi yağmalayıp [[Hacerü'l-Esved]]'i çalan<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/371782/Mecca/37835/History#ref887188 Mecca's History], from [[Encyclopædia Britannica]]</ref>, ardından bir yıl sonra 931'de Ebû'l-Fadl el-[[İsfahan]]î adlı genç bir mahkûmu [[Mehdi]] ilân ederek kurdukları [[Ütopya]] [[Cumhuriyet]]in başına seksen gün süresince geçirerek yüzyıl süren bir [[terörizm]] döneminin kıvılcımını ateşleyenlerin ortaya çıkarmış oldukları hareket.
Adını [[Kufe]]'li Hamdan Karmat'tan alan, [[Bahreyn]]'nin başkenti Hajr ile Doğu Arabistan'ın [[Lahsa Eyaleti|Lahsa]] kentlerinin 899 yılında fethini gerçekleştiren ve aslen [[İran]] [[Buşehr Eyaleti]] [[Ganaveh şehristanı]]ndan olan ''Ebû-Saʿid Hasan bin Behrâm Jennâbî''<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=4911 Encyclopedia Islamica] ''(Farsça)''</ref><ref>[http://www.iranica.com/newsite/index.isc?Article=http://www.iranica.com/newsite/articles/unicode/v1f4/v1f4a057.html ''ABŪ SAʿĪD JANNĀBĪ'', Encyclopedia Iranica]</ref> tarafından [[İsmailî]] öğretileriyle [[Zerdüştçülük]] ve İran milliyetçiliğinini harmanlamak suretiyle önceleri [[Mehdi (Fatımi)|Ubeydullah Mehdi Billah]]'ın [[Fatımiler Devleti]]'ne karşı bir tepki olarak kurulan, daha sonra ise 930'da Jennâbî'nin oğlu Ebû Tâhir Süleyman el-Jennâbî'in devlet başkanlığı döneminde [[Mekke]]'yi yağmalayıp [[Hacerü'l-Esved]]'i çalan<ref>[http://ismaili.net/histoire/history05/history510.html The Qarmatians in Bahrain ''([[Bahreyn]]’deki Karmatîler)''], Ismaili Net</ref><ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/371782/Mecca/37835/History#ref887188 Mecca's History] ''( [[Encyclopædia Britannica]]’dan)''</ref>, ardından bir yıl sonra 931'de Ebû'l-Fadl el-[[İsfahan]]î adlı genç bir mahkûmu [[Mehdi]] ilân ederek kurdukları [[Ütopya]] [[Cumhuriyet]]in başına seksen gün süresince geçirerek yüzyıl süren bir [[terörizm]] döneminin kıvılcımını ateşleyenlerin ortaya çıkarmış oldukları hareket.


==Tarihçesi==
==Tarihçesi==

Sayfanın 15.00, 19 Temmuz 2012 tarihindeki hâli

Şablon:İslam Şiilik Karmatîlik, (Arapça: قرماطة Qarāmith) Şii İsmailî Mezhebinin Fatımiler'in imamlığını kabul etmeyen kolu.

Karmatîler hareketi

Adını Kufe'li Hamdan Karmat'tan alan, Bahreyn'nin başkenti Hajr ile Doğu Arabistan'ın Lahsa kentlerinin 899 yılında fethini gerçekleştiren ve aslen İran Buşehr Eyaleti Ganaveh şehristanından olan Ebû-Saʿid Hasan bin Behrâm Jennâbî[1][2] tarafından İsmailî öğretileriyle Zerdüştçülük ve İran milliyetçiliğinini harmanlamak suretiyle önceleri Ubeydullah Mehdi Billah'ın Fatımiler Devleti'ne karşı bir tepki olarak kurulan, daha sonra ise 930'da Jennâbî'nin oğlu Ebû Tâhir Süleyman el-Jennâbî'in devlet başkanlığı döneminde Mekke'yi yağmalayıp Hacerü'l-Esved'i çalan[3][4], ardından bir yıl sonra 931'de Ebû'l-Fadl el-İsfahanî adlı genç bir mahkûmu Mehdi ilân ederek kurdukları Ütopya Cumhuriyetin başına seksen gün süresince geçirerek yüzyıl süren bir terörizm döneminin kıvılcımını ateşleyenlerin ortaya çıkarmış oldukları hareket.

Tarihçesi

890'de Kufe'de İsmailîliğin El-Savad (bugünkü Güney Irak) bölgesi temsilcisi Hamdan Karmat daha sonra "Karmatîlik" olacak ilk örgütlenme olmuştur.

899'da Ubeydullah'ın kendisini imam - halife ilan ederek Fatımi hanedanını kurduğunda İsmailîliğin çoğunluğu kabul etmiştir. Fakat Hamdan Karmat ve taraftarları bunu kabul etmeyerek isyan etmiştir.

Karmatîlik, 10. yüzyılın başlarına kadar el-Savad ve Suriye'ye yayılmış ve 903'de Şam'ı kuşatmıştır. Ancak 907'de Abbasiler tarafından bastırılmıştır.

Bahreyn'de ise "Müminiyye" kentini inşa ederek 930'de Mekke'ye saldırarak Kâbe'den Hacerü'l-Esved'i alıp dönmüş ve 11. yüzyıla kadar bağımsızlığını kormuştur.

İsmailîlik içerisindeki konumu

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2. İmâm Hüseyin
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3. İmâm Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4. İmâm Muhammed el-Bakır
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İmamet
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5. İmâm Câ'fer-i Sâdık
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6. İmâm İsmâil bin Câ'fer el-Mûbarek
 
Musa el-Kâzım
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
8. İmâm ʿAhmed el-Vâfî (ʿAbadullâh‘bin’Muhammed)
 
7. İmâm Muhammed bin İsmâ‘îl eş-Şâkir
 
Ali er-Rızâ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9. İmâm Takî Muhammed (ʿAhmed bin ʿAbadullâh)
 
İsmaililik/Yedicilik
(Bâtınîlik İsmaililik)
 
Muhammed el-Cevâd
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10. İmâm Razî/Zekî ʿAbd Allâh (Hüseyin bin ʿAhmed)
 
 
Kufeli Hamdan Karmat
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
11. İmâm Ebû Muhammed ‘Ubayd Allâh el-Medhî
 
Ebû’Saʿid‘Hasan bin Behrâm Jennâbî
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sâbiîlik
 
 
 
Fâtımî Devleti
 
Karmatîlik (Yediciler/elʿBakl’îyye)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Üniter Çağrı
 
 
 
16. Dâ’î-Â’zam Târik’ûl-Hâkim bi-EmrʿAllâh
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hamza
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
El-Mu'tenâ
 
 
 
18. Dâ’î-Â’zam Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hikmet Risaleleri
 
 
 
19. İmâm Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî
 
19. Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ
 
 
 
 
Nâsır-ı Hüsrev
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dürzîlik
 
 
 
Mustalilik
 
Nizarîlik
 
 
 
 
 
Türkistan Aleviliği
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hafızilik
 
Tâyyîb’îyye
 
Alamut Kalesi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Süleymanî Buhra
 
Davudî Buhra
 
Haşhaşiler
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hebtiahs Buhra
 
 
Etbe-î Melek Buhra
 
Sünnî Buhra
 
İleri Davudî Buhra
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Alavî Buhra
 
Câferî Buhra
 
Patanî Buhra
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Kaynakça