Kaligrafi: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Justinianus (mesaj | katkılar)
Devriyeler
23.336 değişiklik
düz.
Noumenon (mesaj | katkılar)
35.976 değişiklik
taraflı ve düzensiz içerik çıkarıldı; sabit sürümler arası birleştirme yapıldı...
1. satır: 1. satır:
⚫
'''Hat sanatı''', '''hüsnühat''' ([[Arapça]]: حسن - hûsn - "güzel" + خط - khat - "yazı")<ref>{{ansiklopedi belirt|ansiklopedi=TDK Güncel Türkçe Sözlük| url=http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF05A79F75456518CA&Kelime=h%C3%BCsn%C3%BChat&EskiSoz=hat&GeriDon=2| madde=Hüsnühat|yayımcı=Türk Dil Kurumu}}</ref> veya '''kaligrafi''' ([[Yunanca]]: κάλλος - kallos - "güzellik" + γραφή - graphẽ "yazı")<ref>{{ansiklopedi belirt|url=http://www.oxfordreference.com/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t140.e10970| ansiklopedi=The Oxford Dictionary of English| madde=Calligraphy|yayımcı= Oxford University Press|yıl=2005}}</ref> yazı sistemleri ve yazı öğeleri kullanılarak geliştirilen, sıklıkla dekoratif amaçla kullanılan, bir [[görsel sanat]] türüdür.
{{Düzenle|Şubat 2010}}
{{Temizleme|Eylül 2009}}
⚫
'''Hat sanatı''', '''hüsnühat''' ([[Arapça]]: حسن - hûsn - "güzel" + خط - khat - "yazı")<ref>{{ansiklopedi belirt|ansiklopedi=TDK Güncel Türkçe Sözlük| url=http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF05A79F75456518CA&Kelime=h%C3%BCsn%C3%BChat&EskiSoz=hat&GeriDon=2| madde=Hüsnühat|yayımcı=Türk Dil Kurumu}}</ref> veya '''kaligrafi''' ([[Yunanca]]: κάλλος - kallos - "güzellik" + γραφή - graphẽ "yazı")<ref>{{ansiklopedi belirt|url=http://www.oxfordreference.com/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t140.e10970| ansiklopedi=The Oxford Dictionary of English| madde=Calligraphy|yayımcı= Oxford University Press|yıl=2005}}</ref> [[İslam]] harfleri ile yapılan öğrenmesi oldukça zor olan, sıklıkla dekoratif amaçla kullanılan, tüm kuralları belli olan dünyadaki tek sanat olan, bir [[görsel sanat]] türüdür.


Bu sanat dalının çağdaş bir tanımı ise "işaretlere anlamlı, ahenkli ve hünerli bir şekilde biçim verilmesi sanatı" şeklindedir.<ref name="med" /> Belirli bir yazı stiline yazı tipi, hat türü, el veya alfabe gibi tanımlanabilir.<ref>{{kitap belirt|son=Kwiatowski|ilk=W.|yardımcıyazarlar=Fraser, M.| başlık=Ink and Gold: Islamic Calligraphy| yıl=2006|yayımcı=Sam Fogg Ltd.|yer=Londra|isbn=0954901487}}</ref><ref>{{kitap belirt|son=Johnston| ilk=E.| başlık=Manuscript & Inscription Letters: For schools and classes and for the use of craftsmen, plate 6| yıl=1909| yayımcı=San Vito Press & Double Elephant Press}}</ref>
Sıklıkla [[kaligrafi]] sanatı le karıştırılır. Ortak yanları vardır. Her ikisi de güzel yazı sanatıdır. Hat sanatı, İslam harfleri ile yapılan, hem öğrenilmesi hem de icrası çok daha zor olan bir sanattır. Kaligrafi ise [[Latin alfabesi|Latin harfleri]] ile yapılan güzel yazı sanatıdır. Dolayısıyla birbirini kapsayan veya birbirinin aynı kavramlar değildir. Ülkemizde genellikle ‘hat sanatı’ ve ‘kaligrafi’ aynı çerçevede anılıyor olsa da aslında farklı konulardır. Temelde her ikisi de güzel yazı yazma sanatıdır. Hat sanatı deyince genellikle akla eski harflerle yazılan dini içerikli yazılar gelir. [[Osmanlı kültürü]]nde dini motiflerin ön planda olması sebebiyle [[Allah]] ve [[Muhammed bin Abdullah|Peygamber]] sevgisini göstermek amacıyla [[hattat]]lar bu sanatı kullanarak günümüze kadar ulaşan pek çok eser bırakmışlardır. Hat sanatı kaligrafiye göre çok daha fazla emek ve uğraş isteyen bir sanat dalıdır. [[Usta]]-[[çırak]] ilişkisi ile bir sonraki nesillere aktarılan hat sanatı bugün için çok fazla yaygın olmamakla beraber hale bu sanatı devam ettirmeye çalışan ustalar bulunmaktadır.


Farklı yazı sistemlerinde farklı şekillerde, farklı coğrafyalarda ortaya çıkmış olan hat sanatı, özellikle matbaa öncesinde büyük önem arz etmiştir. Bugün [[tipografi]] sanatıyla ilişkilendirilebilecek hat sanatı sıklıkla yazı sistemlerine veya farklı hat kültürlerine göre sınıflandırılır: [[İslam hat sanatı]] (''İslami kaligrafi''), [[Arap hat sanatı]] (''Arap kaligrafisi''), [[Pers hat sanatı]] (''Pers kaligrafisi''), [[Japon hat sanatı]] (''Japon kaligrafisi''), [[Çin hat sanatı]] (''Çin kaligrafisi''), [[Batı hat sanatı]] (''Batı kaligrafisi'') gibi...
Kaligrafi ise Latin harfleri kullanırak güzel yazı yazma sanatıdır. Hat sanatı'na göre öğrenmesi daha kolay olmakla beraber iyi bir kaligrafi ustası olmak uzun zaman alabilmektedir. Kaligrafi'de amaç değişik motifler kullanarak yazıyı olduğundan farklı bir kimliğe büründürmektir. Genellikle dik ve yatay çizgilerden oluşan Latin harflerini simetrik bir şekilde kağıda dökmek kaligrafinin en temel unsurlarından birisidir. Az bir zaman ve az bir kaynak ayırarak her kesimden insanın rahatlıkla öğrenebileceği bir sanat dalıdır. [[Türkiye]]'de de pek çok kaligrafi ustası ve konuyla ilgili yazılmış pek çok kitap bulunabilmektedir.

Modern hat sanatı işlevsel el ile yazılmış betiklerden ve tasarımlardan işaretlerin soyut bir şekilde ifade edildiği ve bazen bu soyutsal ifadenin harflerin okunabilirliğinin yerine geçtiği güzel sanat eserlerine kadar geniş bir yelpazededir.<ref name="med">{{kitap belirt|son=Mediavilla| ilk=Claude| başlık=Calligraphy| yayımcı=Scirpus Publications| yıl=1996| yer=Wommelgem, Belçika| isbn=9080332518}}</ref> Klasik hat sanatı [[tipografi]]den ve klasik olmayan yazı tiplerinden farklı olsa da bir hat sanatçısı bu alanların hepsinde eser verebilir; karakterler tarihsel bir şekilde disipline edilmiş olsalar da yazı anında doğaçlama bir şekilde oluşturulurlar, değişken ve spontanedirler.<ref>{{kitap belirt|başlık=Kalligrafie Intensiv-Training| son=Pott |ilk=Gottfried von| yayımcı=Schmidt (Hermann)| isbn=3874397009|yıl=2006}}</ref><ref>{{kitap belirt|başlık=Kalligrafie. Erste Hilfe und Schrift-Training mit Muster-Alphabeten| son=Pott |ilk=Gottfried von| yayımcı=Schmidt (Hermann)| isbn=3874396754|yıl=2005}}</ref><ref>{{kitap belirt|başlık=Alphabet Stories: A Chronicle of technical developments|son=Zapf|ilk=Hermann| yayımcı=Cary Graphic Arts Press|yıl=2007|yer=Rochester, New York|isbn=9781933360294}}</ref>


== Kaynakça ve notlar ==
== Kaynakça ve notlar ==
13. satır: 13. satır:
{{commonscat|Calligraphy}}
{{commonscat|Calligraphy}}


=== Çin kaligrafisi ===
===Çin kaligrafisi===
* [http://www.chinaonlinemuseum.com/calligraphy.php Çin kaligrafisi ve galeriler] Çin Çevrim içi Müzesi {{en}}
*[http://www.chinaonlinemuseum.com/calligraphy.php Çin kaligrafisi ve galeriler] Çin Çevrim içi Müzesi {{en}}
* [http://www.skyren-art.com/art/index.php/en.html Çin kaligrafisi sanatı] {{en}}
*[http://www.skyren-art.com/art/index.php/en.html Çin kaligrafisi sanatı] {{en}}
* [http://www.chinaonlinemuseum.com/calligraphy-masters.php Çin tarihindeki tanınmış hattatlar ve galerileri] {{en}}
*[http://www.chinaonlinemuseum.com/calligraphy-masters.php Çin tarihindeki tanınmış hattatlar ve galerileri] {{en}}


=== Batı kaligrafisi ===
=== Batı kaligrafisi ===
23. satır: 23. satır:
lütfen konunun maddesinin dış bağlantılarına ekleyin.
lütfen konunun maddesinin dış bağlantılarına ekleyin.
-->
-->
* [http://www.cynscribe.com/ Cynscribe] World Wide Web Kaligrafi Dizini {{en}}
*[http://www.cynscribe.com/ Cynscribe] World Wide Web Kaligrafi Dizini {{en}}
* [http://www.ejf.org.uk The Edward Johnston Foundation] - Kaligrafi araştırma merkezi {{en}}
*[http://www.ejf.org.uk The Edward Johnston Foundation] - Kaligrafi araştırma merkezi {{en}}


=== İslam kaligrafisi ===
===İslam kaligrafisi===
<!--
<!--
Buraya 5 dış bağlantıdan fazlasını eklemeyiniz. Önemli olan başka dış bağlantıları
Buraya 5 dış bağlantıdan fazlasını eklemeyiniz. Önemli olan başka dış bağlantıları
lütfen konunun maddesinin dış bağlantılarına ekleyin.
lütfen konunun maddesinin dış bağlantılarına ekleyin.
-->
-->
* [http://www.calligraphyislamic.com/ İslam kaligrafisi] {{en}}
*[http://www.calligraphyislamic.com/ İslam kaligrafisi] {{en}}
⚫
*[http://arabworld.nitle.org/gallery.php?module_id=12&gallery_id=4 Arap kaligrafisi galerisi] - National Institute for Technology and Liberal Education {{en}}
* [http://www.lalehatsanati.com/ Türk-İslam kaligrafisi] {{tr}}
*[http://www.islamicity.com/Culture/Calligraphy/default.HTM İslam kaligrafisi örnekleri] {{en}}
⚫
* [http://arabworld.nitle.org/gallery.php?module_id=12&gallery_id=4 Arap kaligrafisi galerisi] - National Institute for Technology and Liberal Education {{en}}
* [http://www.islamicity.com/Culture/Calligraphy/default.HTM İslam kaligrafisi örnekleri] {{en}}
*[http://international.loc.gov/intldl/apochtml/apochome.html Washington D.C. Kongre Kütüphanesi'nde İslam kaligrafisi] {{en}}
* [http://international.loc.gov/intldl/apochtml/apochome.html Washington D.C. Kongre Kütüphanesi'nde İslam kaligrafisi] {{en}}


=== Diğer kaligrafi türleri ===
===Diğer kaligrafi türleri===
<!--
<!--
Buraya her biri için 1 dış bağlantıdan fazlasını eklemeyiniz. Önemli olan başka dış bağlantıları
Buraya her biri için 1 dış bağlantıdan fazlasını eklemeyiniz. Önemli olan başka dış bağlantıları
47. satır: 46. satır:
* '''Japonca:''' [http://www.shodo-journal.com/ Shodo Journal research Institute] {{en}}
* '''Japonca:''' [http://www.shodo-journal.com/ Shodo Journal research Institute] {{en}}


=== Kaligrafi müzeleri ===
===Kaligrafi müzeleri===
* [http://www.schriftmuseum.at Pettenbach, Avusturya Kaligrafi ve Minyatür Grafikleri Müzesi]
* [http://www.schriftmuseum.at Pettenbach, Avusturya Kaligrafi ve Minyatür Grafikleri Müzesi]
* [http://www.manuscriptcenter.org/museum/ İskenderiye Kütüphanesi Yazmalar müzesi]
* [http://www.manuscriptcenter.org/museum/ İskenderiye Kütüphanesi Yazmalar müzesi]
70. satır: 69. satır:
* [http://www.caus.it/ C.A.U.S. – Centro Arti Umoristiche e Satiriche]
* [http://www.caus.it/ C.A.U.S. – Centro Arti Umoristiche e Satiriche]


=== Uluslararası yarışmalar ===
===Uluslararası yarışmalar===
* [http://www.caus.it/concorsi-caus.shtml C.A.U.S. – Alphabets and Calligraphy]
* [http://www.caus.it/concorsi-caus.shtml C.A.U.S. – Alphabets and Calligraphy]


[[Kategori:Hat ve Kaligrafi| ]]
[[Kategori:Hat ve Kaligrafi]]
[[Kategori:Osmanlı İmparatorluğu'nda sanat]]


[[an:Caligrafía]]
[[an:Caligrafía]]

Sayfanın 20.59, 16 Şubat 2012 tarihindeki hâli

Hat sanatı, hüsnühat (Arapça: حسن - hûsn - "güzel" + خط - khat - "yazı")[1] veya kaligrafi (Yunanca: κάλλος - kallos - "güzellik" + γραφή - graphẽ "yazı")[2] yazı sistemleri ve yazı öğeleri kullanılarak geliştirilen, sıklıkla dekoratif amaçla kullanılan, bir görsel sanat türüdür.

Bu sanat dalının çağdaş bir tanımı ise "işaretlere anlamlı, ahenkli ve hünerli bir şekilde biçim verilmesi sanatı" şeklindedir.[3] Belirli bir yazı stiline yazı tipi, hat türü, el veya alfabe gibi tanımlanabilir.[4][5]

Farklı yazı sistemlerinde farklı şekillerde, farklı coğrafyalarda ortaya çıkmış olan hat sanatı, özellikle matbaa öncesinde büyük önem arz etmiştir. Bugün tipografi sanatıyla ilişkilendirilebilecek hat sanatı sıklıkla yazı sistemlerine veya farklı hat kültürlerine göre sınıflandırılır: İslam hat sanatı (İslami kaligrafi), Arap hat sanatı (Arap kaligrafisi), Pers hat sanatı (Pers kaligrafisi), Japon hat sanatı (Japon kaligrafisi), Çin hat sanatı (Çin kaligrafisi), Batı hat sanatı (Batı kaligrafisi) gibi...

Modern hat sanatı işlevsel el ile yazılmış betiklerden ve tasarımlardan işaretlerin soyut bir şekilde ifade edildiği ve bazen bu soyutsal ifadenin harflerin okunabilirliğinin yerine geçtiği güzel sanat eserlerine kadar geniş bir yelpazededir.[3] Klasik hat sanatı tipografiden ve klasik olmayan yazı tiplerinden farklı olsa da bir hat sanatçısı bu alanların hepsinde eser verebilir; karakterler tarihsel bir şekilde disipline edilmiş olsalar da yazı anında doğaçlama bir şekilde oluşturulurlar, değişken ve spontanedirler.[6][7][8]

Kaynakça ve notlar

  1. ^ Şablon:Ansiklopedi belirt
  2. ^ Şablon:Ansiklopedi belirt
  3. ^ a b Şablon:Kitap belirt
  4. ^ Şablon:Kitap belirt
  5. ^ Şablon:Kitap belirt
  6. ^ Şablon:Kitap belirt
  7. ^ Şablon:Kitap belirt
  8. ^ Şablon:Kitap belirt

Dış bağlantılar

Çin kaligrafisi

Batı kaligrafisi

İslam kaligrafisi

Diğer kaligrafi türleri

Kaligrafi müzeleri

Dünya kaligrafi birlikleri ve cemiyetleri

Uluslararası yarışmalar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kaligrafi&oldid=10792736" sayfasından alınmıştır