Basit harmonik hareket: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Çift kaynak hatası düzeltildi
1. satır: 1. satır:
[[File:Simple Harmonic Motion Orbit.gif|right|thumb|400px|Simple harmonic motion shown both in real space and [[phase space]]. The [[orbit (dynamics)|orbit]] is periodic. (Here the velocity and position axes have been reversed from the standard convention in order to align the two diagrams)]]
[[File:Simple Harmonic Motion Orbit.gif|right|thumb|400px|Simple harmonic motion shown both in real space and [[phase space]]. The [[orbit (dynamics)|orbit]] is periodic. (Here the velocity and position axes have been reversed from the standard convention in order to align the two diagrams)]]


'''Basit harmonik hareket''', geri çağırıcı kuvvet ile [[doğru orantı]]lı olarak yer değiştiren periyodik bir hareket türüdür.<ref>İngilizce Vikipedi '''Simple harmonic motion''' maddesi</ref>
'''Basit harmonik hareket''', geri çağırıcı kuvvet ile [[doğru orantı]]lı olarak yer değiştiren periyodik bir hareket türüdür.<ref name="ref958">İngilizce Vikipedi '''Simple harmonic motion''' maddesi</ref>


[[Düzgün dairesel hareket]] yapan cismin kendi çapı üzerindeki [[izdüşüm]]ünün yaptığı hareket, [[basit harmonik hareket]]tir. Yandaki şekilde yay sarkacının ucundaki kızmızı kutunun ortasındaki yeşil nokta, sarkacın sağ tarafında dairesel hareket yapmakta olan yeşil noktanın "Position" eksenine düşen [[izdüşüm]]üdür.<ref>İngilizce Vikipedi '''Simple harmonic motion''' maddesi</ref>
[[Düzgün dairesel hareket]] yapan cismin kendi çapı üzerindeki [[izdüşüm]]ünün yaptığı hareket, [[basit harmonik hareket]]tir. Yandaki şekilde yay sarkacının ucundaki kızmızı kutunun ortasındaki yeşil nokta, sarkacın sağ tarafında dairesel hareket yapmakta olan yeşil noktanın "Position" eksenine düşen [[izdüşüm]]üdür.<ref name="ref958" />


==Uzanım==
== Uzanım ==


[[Dosya:harmonik.jpg|300px|thumb|left]]
[[Dosya:harmonik.jpg|300px|thumb|left]]


Cisimler yan taraftaki şekilde yer alan '''-K''' ile '''+K''' noktaları arasında gidip gelerek basit harmonik hareket yaparlar. basit harmonik hareket yapan cismin, herhangi bir anda denge konumu olan '''O''' noktasına olan vektörel uzaklığa [[uzanım]] denir. Birimi [[metre]]dir.<ref>İngilizce Vikipedi '''Simple harmonic motion''' maddesi</ref>
Cisimler yan taraftaki şekilde yer alan '''-K''' ile '''+K''' noktaları arasında gidip gelerek basit harmonik hareket yaparlar. basit harmonik hareket yapan cismin, herhangi bir anda denge konumu olan '''O''' noktasına olan vektörel uzaklığa [[uzanım]] denir. Birimi [[metre]]dir.<ref name="ref958" />


==Genlik==
== Genlik ==


Uzanımın alacağı en büyük değere genlik denir. Yukarıdaki eksen üzerinde basit harmonik hareket yapan cismin şekildeki gibi genliği '''K''' dır.<ref>İngilizce Vikipedi '''Simple harmonic motion''' maddesi</ref>
Uzanımın alacağı en büyük değere genlik denir. Yukarıdaki eksen üzerinde basit harmonik hareket yapan cismin şekildeki gibi genliği '''K''' dır.<ref name="ref958" />


==Basit harmonik hareket'i düzgün dairesel hareket yasalarıyla ilişkisi==
== Basit harmonik hareket'i düzgün dairesel hareket yasalarıyla ilişkisi ==


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
28. satır: 28. satır:
|}
|}


==Geri çağırıcı kuvvet==
== Geri çağırıcı kuvvet ==
Formülü:<ref>İngilizce Vikipedi '''Simple harmonic motion''' maddesi</ref>
Formülü:<ref name="ref958" />
:<math>\overrightarrow{F} = -m\cdot\omega^2\cdot\overrightarrow{x}\!</math>
:<math>\overrightarrow{F} = -m\cdot\omega^2\cdot\overrightarrow{x}\!</math>


==Geri çağırıcı ivme==
== Geri çağırıcı ivme ==
Formülü:<ref>İngilizce Vikipedi '''Simple harmonic motion''' maddesi</ref>
Formülü:<ref name="ref958" />
:<math>\overrightarrow{a} = -\omega^2\cdot\overrightarrow{x}\!</math>
:<math>\overrightarrow{a} = -\omega^2\cdot\overrightarrow{x}\!</math>


==Hız==
== Hız ==
[[File:muelle.gif|300px|thumb|frame|'''x''':uzanım, '''v''':hız, '''a''':ivme]]
[[File:muelle.gif|300px|thumb|frame|'''x''':uzanım, '''v''':hız, '''a''':ivme]]


Formülü:<ref>İngilizce Vikipedi '''Simple harmonic motion''' maddesi</ref>
Formülü:<ref name="ref958" />
:<math>\overrightarrow{V} = \omega\cdot\sqrt{K^2-x^2}\!</math>
:<math>\overrightarrow{V} = \omega\cdot\sqrt{K^2-x^2}\!</math>


57. satır: 57. satır:
"<math>\overrightarrow{V}</math>": [[Hız]], <math>\frac{metre}{saniye}</math> biriminde.
"<math>\overrightarrow{V}</math>": [[Hız]], <math>\frac{metre}{saniye}</math> biriminde.


"<math>K\,</math>": [[Genlik]], [[Metre]] <math>m\,</math> biriminde.<ref>İngilizce Vikipedi '''Simple harmonic motion''' maddesi</ref>
"<math>K\,</math>": [[Genlik]], [[Metre]] <math>m\,</math> biriminde.<ref name="ref958" />


==Basit harmonik hareket uygulamaları==
== Basit harmonik hareket uygulamaları ==
* [[Yay sarkacı]]
* [[Yay sarkacı]]
* [[Basit sarkaç]]
* [[Basit sarkaç]]


==Kaynakça==
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
{{Kaynakça}}



Sayfanın 06.50, 2 Ocak 2012 tarihindeki hâli

Simple harmonic motion shown both in real space and phase space. The orbit is periodic. (Here the velocity and position axes have been reversed from the standard convention in order to align the two diagrams)

Basit harmonik hareket, geri çağırıcı kuvvet ile doğru orantılı olarak yer değiştiren periyodik bir hareket türüdür.[1]

Düzgün dairesel hareket yapan cismin kendi çapı üzerindeki izdüşümünün yaptığı hareket, basit harmonik harekettir. Yandaki şekilde yay sarkacının ucundaki kızmızı kutunun ortasındaki yeşil nokta, sarkacın sağ tarafında dairesel hareket yapmakta olan yeşil noktanın "Position" eksenine düşen izdüşümüdür.[1]

Uzanım

Cisimler yan taraftaki şekilde yer alan -K ile +K noktaları arasında gidip gelerek basit harmonik hareket yaparlar. basit harmonik hareket yapan cismin, herhangi bir anda denge konumu olan O noktasına olan vektörel uzaklığa uzanım denir. Birimi metredir.[1]

Genlik

Uzanımın alacağı en büyük değere genlik denir. Yukarıdaki eksen üzerinde basit harmonik hareket yapan cismin şekildeki gibi genliği K dır.[1]

Basit harmonik hareket'i düzgün dairesel hareket yasalarıyla ilişkisi

Düzgün dairesel hareket'in izdüşümü > = Basit harmonik hareket
Merkezcil ivmenin izdüşümü > = Geri çağırıcı ivme
Merkezcil kuvvetin izdüşümü > = Geri çağırıcı kuvvet
Sabit hız'ın izdüşümü > = Değişen hız

Geri çağırıcı kuvvet

Formülü:[1]

Geri çağırıcı ivme

Formülü:[1]

Hız

x:uzanım, v:hız, a:ivme

Formülü:[1]


Burada;

"": Geri çağırıcıkuvvet, Newton biriminde.

"": Açısal hız, biriminde.

"": Kütle, Kilogram biriminde.

"": Uzanım, Metre biriminde.

"": Geri çağırıcı İvme, biriminde.

"": Hız, biriminde.

"": Genlik, Metre biriminde.[1]

Basit harmonik hareket uygulamaları

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h İngilizce Vikipedi Simple harmonic motion maddesi