Basit harmonik hareket: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k →Hız |
Çift kaynak hatası düzeltildi |
||
1. satır: | 1. satır: | ||
[[File:Simple Harmonic Motion Orbit.gif|right|thumb|400px|Simple harmonic motion shown both in real space and [[phase space]]. The [[orbit (dynamics)|orbit]] is periodic. (Here the velocity and position axes have been reversed from the standard convention in order to align the two diagrams)]] |
[[File:Simple Harmonic Motion Orbit.gif|right|thumb|400px|Simple harmonic motion shown both in real space and [[phase space]]. The [[orbit (dynamics)|orbit]] is periodic. (Here the velocity and position axes have been reversed from the standard convention in order to align the two diagrams)]] |
||
'''Basit harmonik hareket''', geri çağırıcı kuvvet ile [[doğru orantı]]lı olarak yer değiştiren periyodik bir hareket türüdür.<ref>İngilizce Vikipedi '''Simple harmonic motion''' maddesi</ref> |
'''Basit harmonik hareket''', geri çağırıcı kuvvet ile [[doğru orantı]]lı olarak yer değiştiren periyodik bir hareket türüdür.<ref name="ref958">İngilizce Vikipedi '''Simple harmonic motion''' maddesi</ref> |
||
[[Düzgün dairesel hareket]] yapan cismin kendi çapı üzerindeki [[izdüşüm]]ünün yaptığı hareket, [[basit harmonik hareket]]tir. Yandaki şekilde yay sarkacının ucundaki kızmızı kutunun ortasındaki yeşil nokta, sarkacın sağ tarafında dairesel hareket yapmakta olan yeşil noktanın "Position" eksenine düşen [[izdüşüm]]üdür.<ref |
[[Düzgün dairesel hareket]] yapan cismin kendi çapı üzerindeki [[izdüşüm]]ünün yaptığı hareket, [[basit harmonik hareket]]tir. Yandaki şekilde yay sarkacının ucundaki kızmızı kutunun ortasındaki yeşil nokta, sarkacın sağ tarafında dairesel hareket yapmakta olan yeşil noktanın "Position" eksenine düşen [[izdüşüm]]üdür.<ref name="ref958" /> |
||
==Uzanım== |
== Uzanım == |
||
[[Dosya:harmonik.jpg|300px|thumb|left]] |
[[Dosya:harmonik.jpg|300px|thumb|left]] |
||
Cisimler yan taraftaki şekilde yer alan '''-K''' ile '''+K''' noktaları arasında gidip gelerek basit harmonik hareket yaparlar. basit harmonik hareket yapan cismin, herhangi bir anda denge konumu olan '''O''' noktasına olan vektörel uzaklığa [[uzanım]] denir. Birimi [[metre]]dir.<ref |
Cisimler yan taraftaki şekilde yer alan '''-K''' ile '''+K''' noktaları arasında gidip gelerek basit harmonik hareket yaparlar. basit harmonik hareket yapan cismin, herhangi bir anda denge konumu olan '''O''' noktasına olan vektörel uzaklığa [[uzanım]] denir. Birimi [[metre]]dir.<ref name="ref958" /> |
||
==Genlik== |
== Genlik == |
||
Uzanımın alacağı en büyük değere genlik denir. Yukarıdaki eksen üzerinde basit harmonik hareket yapan cismin şekildeki gibi genliği '''K''' dır.<ref |
Uzanımın alacağı en büyük değere genlik denir. Yukarıdaki eksen üzerinde basit harmonik hareket yapan cismin şekildeki gibi genliği '''K''' dır.<ref name="ref958" /> |
||
==Basit harmonik hareket'i düzgün dairesel hareket yasalarıyla ilişkisi== |
== Basit harmonik hareket'i düzgün dairesel hareket yasalarıyla ilişkisi == |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
28. satır: | 28. satır: | ||
|} |
|} |
||
==Geri çağırıcı kuvvet== |
== Geri çağırıcı kuvvet == |
||
Formülü:<ref |
Formülü:<ref name="ref958" /> |
||
:<math>\overrightarrow{F} = -m\cdot\omega^2\cdot\overrightarrow{x}\!</math> |
:<math>\overrightarrow{F} = -m\cdot\omega^2\cdot\overrightarrow{x}\!</math> |
||
==Geri çağırıcı ivme== |
== Geri çağırıcı ivme == |
||
Formülü:<ref |
Formülü:<ref name="ref958" /> |
||
:<math>\overrightarrow{a} = -\omega^2\cdot\overrightarrow{x}\!</math> |
:<math>\overrightarrow{a} = -\omega^2\cdot\overrightarrow{x}\!</math> |
||
==Hız== |
== Hız == |
||
[[File:muelle.gif|300px|thumb|frame|'''x''':uzanım, '''v''':hız, '''a''':ivme]] |
[[File:muelle.gif|300px|thumb|frame|'''x''':uzanım, '''v''':hız, '''a''':ivme]] |
||
Formülü:<ref |
Formülü:<ref name="ref958" /> |
||
:<math>\overrightarrow{V} = \omega\cdot\sqrt{K^2-x^2}\!</math> |
:<math>\overrightarrow{V} = \omega\cdot\sqrt{K^2-x^2}\!</math> |
||
57. satır: | 57. satır: | ||
"<math>\overrightarrow{V}</math>": [[Hız]], <math>\frac{metre}{saniye}</math> biriminde. |
"<math>\overrightarrow{V}</math>": [[Hız]], <math>\frac{metre}{saniye}</math> biriminde. |
||
"<math>K\,</math>": [[Genlik]], [[Metre]] <math>m\,</math> biriminde.<ref |
"<math>K\,</math>": [[Genlik]], [[Metre]] <math>m\,</math> biriminde.<ref name="ref958" /> |
||
==Basit harmonik hareket uygulamaları== |
== Basit harmonik hareket uygulamaları == |
||
* [[Yay sarkacı]] |
* [[Yay sarkacı]] |
||
* [[Basit sarkaç]] |
* [[Basit sarkaç]] |
||
==Kaynakça== |
== Kaynakça == |
||
{{Kaynakça}} |
{{Kaynakça}} |
||
Sayfanın 06.50, 2 Ocak 2012 tarihindeki hâli
Basit harmonik hareket, geri çağırıcı kuvvet ile doğru orantılı olarak yer değiştiren periyodik bir hareket türüdür.[1]
Düzgün dairesel hareket yapan cismin kendi çapı üzerindeki izdüşümünün yaptığı hareket, basit harmonik harekettir. Yandaki şekilde yay sarkacının ucundaki kızmızı kutunun ortasındaki yeşil nokta, sarkacın sağ tarafında dairesel hareket yapmakta olan yeşil noktanın "Position" eksenine düşen izdüşümüdür.[1]
Uzanım
Cisimler yan taraftaki şekilde yer alan -K ile +K noktaları arasında gidip gelerek basit harmonik hareket yaparlar. basit harmonik hareket yapan cismin, herhangi bir anda denge konumu olan O noktasına olan vektörel uzaklığa uzanım denir. Birimi metredir.[1]
Genlik
Uzanımın alacağı en büyük değere genlik denir. Yukarıdaki eksen üzerinde basit harmonik hareket yapan cismin şekildeki gibi genliği K dır.[1]
Basit harmonik hareket'i düzgün dairesel hareket yasalarıyla ilişkisi
Düzgün dairesel hareket'in izdüşümü > = | Basit harmonik hareket |
---|---|
Merkezcil ivmenin izdüşümü > = | Geri çağırıcı ivme |
Merkezcil kuvvetin izdüşümü > = | Geri çağırıcı kuvvet |
Sabit hız'ın izdüşümü > = | Değişen hız |
Geri çağırıcı kuvvet
Formülü:[1]
Geri çağırıcı ivme
Formülü:[1]
Hız
Formülü:[1]
Burada;
"": Geri çağırıcıkuvvet, Newton biriminde.
"": Açısal hız, biriminde.
"": Kütle, Kilogram biriminde.
"": Geri çağırıcı İvme, biriminde.
"": Hız, biriminde.
"": Genlik, Metre biriminde.[1]