Basmil: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
85.100.42.44 adlı kullanıcının son değişikliği reddedilerek EmausBot sürümüne (10344827) geri dönüldü
Değişiklik özeti yok
13. satır: 13. satır:
[[Kaşgarlı Mahmud]], [[Türk dilleri|Türk Dili]]'nin en eski ve değerli sözlüklerinden [[Divân-ı Lügati't-Türk]]'te;
[[Kaşgarlı Mahmud]], [[Türk dilleri|Türk Dili]]'nin en eski ve değerli sözlüklerinden [[Divân-ı Lügati't-Türk]]'te;
"''Rûm ülkesine en yakın olan boy Beçenek'dir; sonra [[Kıpçak]], [[Oğuz]], [[Yemek]], Başgırt, Basmıl, Kay ([[Kayı]]), [[Yabaku]], [[Tatar]], Kırkız ([[Kırgız]]) gelir. Kırgızlar Çin ülkesine yakındırlar.''".<ref>Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 28</ref> Ayrıca "''Çomul boyunun kendilerinden bulunduğu çöl halkı ayrı bir dile sahiptir, Türkçeyi iyi bilirler. Kay, Yabaku, Tatar, Basmıl boyları da böyledir. Her boyun ayrı bir ağzı vardır; bununla beraber Türkçeyi de iyi konuşurlar. [[Kırgız]], [[Kıpçak]], [[Oğuz boyu|Oğuz]], [[Toxsı]] (Tukhs)<ref>http://www.kroraina.com/hudud/index.html Hudud al-'Alam, The Regions of the World</ref>, [[Yağma]], [[Çiğil]], [[Uğrak]], [[Çaruk]] boylarının öztürkçe olarak yalnız bir dilleri vardır. Yemeklerle Başgırtların dilleri bunlara yakındır. .... Dillerin en yeğnisi Oğuzların, en doğrusu da Toxsı ile Yağmaların dilidir.''"<ref>Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 30</ref> şeklinde tanımlanmıştır.
"''Rûm ülkesine en yakın olan boy Beçenek'dir; sonra [[Kıpçak]], [[Oğuz]], [[Yemek]], Başgırt, Basmıl, Kay ([[Kayı]]), [[Yabaku]], [[Tatar]], Kırkız ([[Kırgız]]) gelir. Kırgızlar Çin ülkesine yakındırlar.''".<ref>Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 28</ref> Ayrıca "''Çomul boyunun kendilerinden bulunduğu çöl halkı ayrı bir dile sahiptir, Türkçeyi iyi bilirler. Kay, Yabaku, Tatar, Basmıl boyları da böyledir. Her boyun ayrı bir ağzı vardır; bununla beraber Türkçeyi de iyi konuşurlar. [[Kırgız]], [[Kıpçak]], [[Oğuz boyu|Oğuz]], [[Toxsı]] (Tukhs)<ref>http://www.kroraina.com/hudud/index.html Hudud al-'Alam, The Regions of the World</ref>, [[Yağma]], [[Çiğil]], [[Uğrak]], [[Çaruk]] boylarının öztürkçe olarak yalnız bir dilleri vardır. Yemeklerle Başgırtların dilleri bunlara yakındır. .... Dillerin en yeğnisi Oğuzların, en doğrusu da Toxsı ile Yağmaların dilidir.''"<ref>Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 30</ref> şeklinde tanımlanmıştır.
==[[Bismil]]==

1700'li yılların başında tahminen Konya'dan veya Musul'dan gelen bir aşiret şimdiki Of Köyü ve Pamuk Çay karşısındaki DOLAMA mevkii denilen yerde yerleşim alanı kurup,bilahare Dicle nehrinin güney kesiminde konakladıkları ve bu aşiretin isiminin Basmil aşireti olduğu ve bu yerleşim yerine uzun zaman BASMİL denildiği ve Cumhuriyet döneminde adının BİSMİL olarak değiştirildiği rivayet edilmektedir.
== Notlar ==
== Notlar ==
{{reflist}}
{{reflist}}

Sayfanın 10.30, 18 Aralık 2011 tarihindeki hâli

Basmil veya Basmıl (Çince: 拔悉蜜, Basimi, Baximi) göçebe bir Türk boyu 7.- 8. yüzyıllarında Cungarya Havzası (Moğolca: Зүүнгар Züüngar, Çince: 準噶爾; Zhǔngáěr, Rusça: Джунгария Dzhungariya) (şimdiki Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuyezbatısı) denilen bölgede yaşamışlardır. Basmiller Doğu Türk Kağanlığı zamanında çok önemli rol oynamışlardır, bir devir Kağanlar bu boydanmış. (Türkiye menşeili tarih kitaplarında Basmiller olarak geçer.) Göktürk Kağanlığına karşı direnmişlerdir. Ancak belli bir süre sonra yok olup, öbür Türk kavimleriyle karışmışlardır. Güçlü bir boy olan Basmıllar, tarihe izlerini fazla bırakamamışlardır. Bugünkü Türk cumhuriyetlerinde Basmıllar'ın hâlâ yaşadığı konusunda bir delil yoktur. Ancak bugünkü Türk boylarının içinde Basmıl boyuyla karışmış olan mutlaka bulunur. Çünkü bir halk ya da boy ancak karışarak ve asimile olarak yok olabilir.

Basmillar Orhun Kitabelerinde geçmektedir.

Eski bir Türk unvanı olan qutluγ (kutluğ), başka unvanlarla birlikte sık sık kullanılırdı, ïduq qut (Basmıl boyunun Hakanın unvanı, sonra Turfan'nın Uygur kağanı), qut Tengri xatunï[1], Bilge qutï (Uygur beylerine verilen unvan)[2]

Bilge Kağan Beñgü Taşı 1. yüzünde (Doğu yüzü);

Argular, Kazakların Orta Jüz (Kazakca: Орта жуз, Orta Jûz) dedikleri göçebe boylar birliği olarak bilinen, eski Basmil'lerdir.

Kaşgarlı Mahmud, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divân-ı Lügati't-Türk'te; "Rûm ülkesine en yakın olan boy Beçenek'dir; sonra Kıpçak, Oğuz, Yemek, Başgırt, Basmıl, Kay (Kayı), Yabaku, Tatar, Kırkız (Kırgız) gelir. Kırgızlar Çin ülkesine yakındırlar.".[3] Ayrıca "Çomul boyunun kendilerinden bulunduğu çöl halkı ayrı bir dile sahiptir, Türkçeyi iyi bilirler. Kay, Yabaku, Tatar, Basmıl boyları da böyledir. Her boyun ayrı bir ağzı vardır; bununla beraber Türkçeyi de iyi konuşurlar. Kırgız, Kıpçak, Oğuz, Toxsı (Tukhs)[4], Yağma, Çiğil, Uğrak, Çaruk boylarının öztürkçe olarak yalnız bir dilleri vardır. Yemeklerle Başgırtların dilleri bunlara yakındır. .... Dillerin en yeğnisi Oğuzların, en doğrusu da Toxsı ile Yağmaların dilidir."[5] şeklinde tanımlanmıştır.

Bismil

1700'li yılların başında tahminen Konya'dan veya Musul'dan gelen bir aşiret şimdiki Of Köyü ve Pamuk Çay karşısındaki DOLAMA mevkii denilen yerde yerleşim alanı kurup,bilahare Dicle nehrinin güney kesiminde konakladıkları ve bu aşiretin isiminin Basmil aşireti olduğu ve bu yerleşim yerine uzun zaman BASMİL denildiği ve Cumhuriyet döneminde adının BİSMİL olarak değiştirildiği rivayet edilmektedir.

Notlar

  1. ^ "Drevnetyurkskij Slovar" (Old Turk Dictionary), Leningrad, 1969, p. 110.
  2. ^ G. Doerfer. Türkische und Mongolische Elemente in Neupersischen. III. Wiesbaden, 1963-1975, S. 553.
  3. ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 28
  4. ^ http://www.kroraina.com/hudud/index.html Hudud al-'Alam, The Regions of the World
  5. ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 30

Kaynaklar

  • S.G.Klyashtorny, "Ancient Turk Rock Inscriptions in the Talas Ala-Too. A Sogdian Word in an Old Turk Inscription", Webfestschrift Marshak 2003,(Direk Web Yazısı) (İngilizce)
  • Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2