San Carlo Tiyatrosu

San Carlo Tiyatrosu (resmi ismiyle Real Teatro di San Carlo) İtalya'nın Napoli kentinde bulunan İtalya'nın ve dünyanın en tanınan opera binalarından biridir. 4 Kasım 1737de ilk açılışı yapılan San Carlo Tiyatrosu Avrupa'nın hala kullanılan en eski lirik opera binalarından bir olup Napoli eski şehri ile UNESCO Dünya Mirasları listesine girmiştir.

Tarihçe

Napoli kralı Burbon hanedanından III Carlo, Napoli'de ta 1621de yapılmış ve köhneleşmiş olan Teatro San Bartolomeo yerine daha büyük yeni bir tiyatro ve opera binası yapmak üzere Giovanni Antonio Medrano ve Angelo Carasale adlı mimarları görevlendirmiştir. Bu yeni binaya San Carlo Tiyatrosu adı verilip bu tiyatro binası 4 Kasım 1737de (Kralın isim gününde) librettosunu "Pietro Metastasio"'nun bestesini "Domenico Sarro"'un hazırladığı "Achille in Sciro" adlı yeni bir opera ile açılmıştır.

Yeni San Carlo Tiyatro binası klasik mimarisi, altın sarısı renkli iç dekarasyonu ve mavi kadife oturma koltukları ile çok beğenilmişti ve tiyatro binası bir seri renovasyon ve rastorasyondan geçirilmekle beraber mimarisinin anahatlarını korumuştur. 1787de ve 1778de renovasyon tamiratı yapılmış; 1797de iç dekorasyonu değiştirilmiş ve 1809de ana ön cephesini neoklasik stilde değiştirmek için planlar hazırlanmıştır. 12 Subat 1617de San Carlo Tiyatrosu büyük bir yangın geçirip harap olmuştur. Toskanyalı mimar Antonio Niccolini tarafından 10 ay içinde yeniden inşa edilmiş ve 6 katlı locaları, çok büyük krallık locası, at nalı şekilli 1.444 tane sari-mavi renkli koltuklu ana salonu, 33.3 metre eninde, 20 metre derinliğinde ve 30 metre yüksekliğinde sahnesi ile çok beğenilmiştir. Daha sonraki renovasyon ve modernleştirmeler 1845, 1854, 1972 ve 1890 yapılmıştır. Ikinci Dünya Savaşı'nda 1943 Amerikan top ve uçak bombardımanlarından hasar görmüş ama 10 ay içinde tamir edilip 16 Aralık 1943de tekrar açılmıştır. 1969da binanin ön cephesinde bina renovasyon mimari Niccolini tarafından hazırlanıp konulmuş olan "Partenope" grubu heykeller yağmur ve kötü hava dolayısıyla harap oldukları için cepheden indirilmisler; ve 2007de "Partenope Üçlüsü" heykeller yeniden yapılıp binanin önüne yerleştirilmiştir.

San Carlo Tiyatrosu opera buffa ve opera seria janrlarında opera yapımları ile çok tanınmıştır. Aralarinda Feo, Porpora, Traetta, Piccinni, Vinci, Anfossi, Durante, Jommelli, Cimarosa, Paisiello, Zingarelli ve Gazzaniga bulunan Napoli ekolü opera bestecileri için ana operaevi olmuştur. Hasse, Haydn, Johann Christian Bach ve Gluck gibi İtalyan olmayan opera bestecileri de eserlerinin San Carlo'daki yapımlarını sanatlarının zirvesi saymışlardır. 1815-1822 döneminde besteci Gioacchino Rossini San Carlo'nun müzik direktorlüğünü yapmış ve 10 opera eserinon promiyeri bu tiyatroda sahnelenmiştir. Onu müzik direktörü olarak takib eden Gaetano Donizetti de 16 opera eserini bu opera evi için hazırlamış ve bunların promiyerleri de San Carlo Tiyatrosu'nda yapılmıştır. Sicilya asıllı Vincenzo Bellini ve ünlü Giuseppe Verdi'nin ilk eserleri bu opera evinde ilk defa sahnelenmişlerdir. XIX. yüzyıl sonlarında ve XX. yüzyıl başlarında İtalya'daki "verizmo" stili opera eserleri veren Giacomo Puccini, Pietro Mascagni, Leoncavallo, Giordano ve Cilea prömiyerleri bu tiyatroda yapılmıştır.

Birçok tanınmış opera şarkıcısı San Carlo'da kariyere başlamış ve diğer tanınmış opera şarkıcıları da sanatlarının zirvesinde bu tiyatroda da şarkı söylemişlerdir. San Carlo'da şarkı söyleyen entresan bir sıra şarkıcılar da, Giovanni Manzuoli, Caffarelli (Gaetano Majorano), Farinelli (Carlo Broschi), Gizziello (Gioacchino Conti) ve Gian Battista Velluti adlarinda, kastratolar olmuş ve çoğu Napoli'deki yörel konservatuvarda yetişmişlerdir.

1999dan itibaren San Carlo Tiyatrosu bir kâr-hedefi olmayan bir özel vakıf şeklinde idare edilmeye başlanmıştır.

San Carlo Tiyatrosu'nun Müzik Direktörleri

• "Salvatore Accardo" (1993-1995)
• "Gabriele Ferro" (1999-2004)
• "Gary Bertini" (2004-2005)
• "Jeffrey Tate" (2005-2010)
• "Maurizio Benini" (2010 - )

Prömiyerleri San Carlo Tiyatrosu'nda Yapılan Operalar

• Medea in Corinto, "Giovanni Simone Mayr", 28 Kasım 1813
• Elisabetta, regina d'Inghilterra, Gioachino Rossini, 4 Ekim 1815
• Armida Gioachino Rossini, 11 Kasım 1817
• Mosè in Egitto, Gioachino Rossini, 5 Mart 1818
• Ricciardo e Zoraide, Gioachino Rossini, 3 Aralık 1818
• Ermione, Gioachino Rossini, 27 Mart 1819
• La donna del lago, Gioachino Rossini, 24 Ekim 1819
• Maometto secondo (II. Mehmet), Gioachino Rossini , 3 Aralık 1820
• Zelmira, Gioachino Rossini, 16 Subat 1822
• Alfredo il grande, Gaetano Donizetti, 2Temmuz 1823
• L'ultimo giorno di Pompei, Giovanni Pacini, 19 Kasim 1825
• Bianca e Gernando, Vincenzo Bellini 30 Mayis 1826
• Elvida, Geatano Donizetti, 6 Temmuz 1826
• L'esule di Roma, Gaetano Donizetti, 1 Ocak 1828
• Il paria, Gaetano Donizetti, 12 Ocak 1829
• Elisabetta al castello di Kenilworth, Gaetano Donizetti, 6 Temmuz 1829
• I pazzi per progetto, Gaetano Donizetti, 6 Subat 1830
• Il diluvio universale, Gaetano Donizetti, 6 Mart 1830
• Imelda de' Lambertazzi. Gaetano Donizetti, 5 Eylul 1830
• Francesca di Foix, Gaetano Donizetti, 30 Mayis 1831
• Fausta, Geatano Donizetti. 12 Ocak 1832
• Sancia di Castiglia, Gaetano Donizetti, 4 Kasim 1832
• Lucia di Lammermoor, Gaetano Donizetti, 26 Eylul 1835
• L'assedio di Calais, Gaetano Donizetti, 19 Kasim 1836
• Roberto Devereux, Gaetano Donizetti, 26 Ekim 1837
• Elena da Feltre, Saverio Mercadante, 1 Ocak 1839
• La vestale, Saverio Mercadante, 10 Mart 1830
• Caterina Cornaro, Gaetano Donizetti, 18 Ocak 1844
• Alzira, Giuseppe Verdi, 12 Agustos 1845
• Poliuto, Gaetano Donizetti, 30 Kasim 1848
• Luisa Miller, Giuseppe Verdi, 8 Aralik 1849
• Medea, Saverio Mercadante, 1 Mart 1851
• Gabriella di Vergy, Gaetano Donizetti, 29 Kasim 1869

Foto galerisi

• 
  1916dan once San Carlo Tiyatrosu ici, Gravur:Sommer, Giorgio (1834-1914)
• 
  Teatro San Carlo ön cephesi.

Ayrıca bakınız

• Napoli

Dış kaynaklar

• Fransızca Wikipedia "Teatro San Carlo" maddesi (Fransızca) (Erişme:23.1.2010)
• İngilizce Wikipedia "Teatro San Carlo" maddesi (İngilizce) (Erişme:23.1.2010)
• San Carlo Tiyatrosu resmi web sitesi (İtalyanca)(İngilizce) (Erişme:23.1.2010)