Döğer, İhsaniye

Dosya:Dogerkervansaray.jpg

Başlığın diğer anlamları için Döğer sayfasına bakınız.

Döğer: Afyon ili İhsaniye ilçesine bağlı 5450 nüfuslu bir kasaba olan Döğer çok eski bir yerleşim yeridir. Bu kasabadaki yerleşim Anadolu’daki insan yerleşimi kadar eskidir.

Kasabada Türklerden önce, de insanlar yaşamıştır. Bilinen ilk yerleşim Hititlerle başlamıştır. Frigler'de (PYRYGIA) Truva (TROY) savaşından sonra bölgeyi Hititlerin elinden alarak kasabadaki hakimiyeti Frigler'e geçirmiştir. Bölgede uzun süre yaşayan Frigler olmuştur. Kasabada Friglerden kalma büyük kaya mezarları, tanrılar için yapılan kaya sunakları ve açık hava mabetleri vardır. Günümüze kadar ayakta kalan kaya anıtları halen ilk gün ki güzelliklerini korumaktadır. Bunların en önemlisi Aslan Kaya ve Kapı Kaya’dır. İkisi de açık hava tapınağı olan bu anıtlar korunmasız ve bakımsız durumdadırlar.

Aslan Kaya üçgen alınlık ve dörtgen yüzden meydana gelmiştir. Alınlıktaki iki sfenks kabartması yer alır. Ortada Frigler’in baş kadın tanrıçası. Kybele ve iki yanında onu koruyan Aslan vardır. Kapıkaya ise Döğer ile Üçlerkayası köyü (Leğen) arasındadır. Üçgen alınlıklı dörtgen yüzden meydana gelmiştir. Bu alınlıkta yine Frigler'in baş tanrıçası Kybel’nin tasviri vardır. Bir adet mihraba sahiptir Mihraba dört basamaklı bir merdivenle çıkılır. Bu iki kaya anıttı MÖ 8. yüzyıla aittir.

Firigler den sonra bölgeye kısa bir süre İranlı Persler hakim olmuştur. Daha sonra bölgeye Mekodonyalı İskender hakim olmuştur. İskender’in İmparatorluğu parçalanınca bölge Romalıların eline geçmiştir. Roma imparatorluğu da Bizans imparatorluğu tarafından parçalanınca bütün Anadolu gibi bu bölgede Bizans idaresine girmiştir.

İran da büyük Selçuklu imparatorluğunun kuran oğuz Türkleri batıya doğru ilerlediler Anadolu’ya geldiklerinde karşılarına Bizans imparatorluğu çıktı. 1071 Malazgirt savaşını kazanan Türkler Anadolu’ya bu sayede yerleşmişlerdir. Görülüyor ki Türkler Anadolu’yu ne Ermenilerden nede Rumlardan almamışlardır.

DÖGER / DÖGERLÜ AŞİRETİ: 24 OĞUZ boyundan biri olan DögerIer, Osmanlı arşiv vesîkalarında "TÜRKMAN Ekradı Taifesinden" gösterilmişlerdir. 16. yüzyılda Urfa bölgesinde yaşayan oymaklardan biri Döğerlü adını taşımakta ve Urfada Kürt olarak vasıflanmaktadır. Oysa özbe öz Türkmen oğuz boyu ve aşireti olan bu oymak Sivas, Samsun, Trabzon, Kars, Adıyaman Besni, Afyon-İhsaniye-Dazkırı-Dinar-Hocalar-Çay kazalarına, Denizli-Honaz, Isparta, Konya, Diyarbakır, Malatya, Elazığ, K.Maraş, G.antep, Adana, Mersin-Mut, Karaman, Muğla yörelerine Suriyede yerleşik köklü bir Türk Boyudur. Türkmen Aşiretidir. Yöre Yöre kürtçe zazaca konuşsalarda Türk olduklarını asla unutmazlar. Nesilden nesile aktarırlar. Bu Oymakla ilgili olarak yapılan araştırmalar: Urfa'da, Diyarbakır'da, Adıyaman ve Elazığda kurmanci ve zazaki Elazığın çoğu köyünde ise Türkçe konuşmaktadırlar.

Ancak bu oymakta Yağmur, Kaya, Dündar, Karkın, Tanrı-Verdi gibi TÜRKÇE adlar taşıyan şahısların görülmesi bunların da diğer boy ve oymaklar gibi TÜRK olduklarını göstermektedir. Bugün mahallî telaffuz ile Düğerlü adıyla Urfa'nın kuzeydoğusunda yaşamaktadırlar. Mezhepleri Hanefî'dir.

Türkler Anadolu'ya yerleştikten sonra Sahip-Ata oğulları gelip Afyon'a yerleştiler. Bu şekilde kasada Sahip-Ata oğulları idaresine geçti. Sahip-Ata oğulları Selçuklulara bağlı idi. Bugün Afyon’da Sahip-Ata adlı bir semt vardır. Sahip-Ata oğulları, Germiyen oğulları idaresine girince bölgede Germiyen oğulları idaresine girdi. Germiyen oğlu 2.Yakup bey oğlu olmadığı için beylik toprakları Osmanlı sultanı ikinci Murat’a bıraktı (1429). Bu şekilde kasaba Osmanlı idaresine girdi.

Kasaba tarihi eser bakımından oldukça zengindir. Bu eserlerden biride 2. murat zamanında kesin olmamakla birlikte 1434’te yapılmış olan Kervansaraydır. Kervansaray 2 katlı han binasından oluşur. Yanında develik bulunur. İki bölümü vardır. Alt katta ahır, üst Katta ise yolcu odaları vardır. Bu tarihi eser yeniden baştan aşağı restore edilerek ziyaretcilere acılmıştır

Döğer kasabası Osmanlı imparatorluğu yıkıldıktan sonra yeni Türkiye Cumhuriyeti‘nin bir kasabasıdır. 1962 yılında belediye kurulan kasabada bu gün hiçbir sanayi kuruluşu yoktur. Nüfus 5450 ve 3 tane ilköğretim okulu ile 1 tane lisesi vardır.

EKONOMİ

Beldede genellikle karasal iklim tarımı yapılır. Başta haşhaş olmak üzere; şeker pancarı, buğday,mısır gibi temel bitkilerin yanında sebze olarak salatalık, biber, ıspanak gibi bitkiler de yetiştirilmektedir.

Köyde iş olanakları son derece kısıtlı olmasına rağmen kişi başına düşen gelir yüksektir. Bunun nedeni yetişkin erkeklerin çoğunun diğer illerde ve yurtdışında çalışmasıdır. Beldenin ekonomik durumu kötü değildir.

Köyde çoğu aile hayvan besiciliği de yapmaktadırlar. Büyük çoğunlukla dana, koyun yetiştirilir. Eskiden manda yetiştiriciliği çok yaygınken zamanla manda yetiştiriciliği çok çok azalmıştır. Günümüzde neredeyse hiç manda yoktur.

Afyonkarahisar'ın en büyük belde merkezlerinden birisidir. Köyde bir sağlık ocağı, eczane, çok sayıda market, internet kafe gibi pek çok hizmet ve satış merkezleri bulunmaktadır.

Pazartesi günleri köyün pazar yerinde pazar kurulur ve civardaki küçük köylerden pek çok insan alışveriş için Döğer'e gelir.

Çok büyük bir turizm potansiyeline sahip olmasına rağmen, altyapı, tesis ve tanıtım eksikleri nedeniyle turizm faaliyetleri çok sınırlıdır.

ULAŞIM OLANAKLARI

Döğer'e, Afyon'dan Gazlıgöl, İhsaniye güzergahından 45 km Kütahya'dan Alayunt, Saka, Belkavak Güzergahından 50 km, Eskişehir'den Seyitgazi, Kırka, Değirmenözü Güzergahından 105 km olup Asvalt yollardan gidilebilinir. Demiryolu bağlantısı ile Kütahya, Eskişehir, Afyon gibi illere direkt bağlantısı vardır. Ayrıca hergün Afyon'a her saat Kütahya ve Eskişehir'e ise tek sefer Halk otobüsleri kalkar.

KÜLTÜR VE SOSYAL YAŞAM

Döğer birçok gelenek,görenek,adetlere sahip bir yerleşim merkezidir. Düğünlere büyük önem verilir. Yemek kültürü büyük ölçüde haşhaşa ve hamur ürünlerine dayanır. En ünlü yemekler; ağzıaçık adı verilen bükme, nokul adı verilen haşhaşlı hamur da çok yaygın yapılan ve düğünlerin olmazsa olmaz bir yiyecektir. Sosyal etkinlikleri ve yardımlaşmayı güçlendirmek amacıyla çoğunluğun bulunduğu Eskişehir, Kütahya ve Afyonkarahisar'da Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Dernekleri kurulmuştur. Dernekler faaliyetlerini halen sürdürmektedir. Kasabanın tanıtımı için Döğer Arge platformu oluşturulmuş www.dogerarge.com çatısı altında 4 site ile tanıtım faaliyetlerini sürdürmektedirler