Orangutan
| Orangutan | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) Dişi bir Borneo orangutanı (Pongo pygmaeus) ve yavrusu | |||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||||||
| Pongo pygmaeus | |||||||||||||||||||
| Türler | |||||||||||||||||||
| Pongo pygmaeus Pongo abelii Pongo tapanuliensis Pongo hooijeri† Pongo weidenreichi† | |||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||
| Üç türün dağılım haritası | |||||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||||
| Faunus Oken, 1816 Lophotus Fischer, 1813 Macrobates Billberg, 1828 Satyrus Lesson, 1840 | |||||||||||||||||||
Orangutan (Pongo), Primates (primatlar) takımının Hominidae (büyük insansı maymunlar) familyasına dahil olan bir cinstir ve şu üç türü içerir:
- Pongo abelii (Sumatra orangutanı); Endonezya'nın Sumatra adasına özgü, daha ufak yapılı ve doğadaki sayısı çok daha az (doğada 7,000-7,500 birey) olan tür.
- Pongo pygmaeus (Borneo orangutanı); Borneo adasına özgü, daha iri yapılı ve doğadaki sayısı daha çok (doğada yaklaşık 50,000 birey) olan tür.
- Tapanuli orangutanı (Pongo tapanuliensis) Sumatra'daki Toba gölünün güneyinde yaşayan, yaklaşık 800 bireyden oluşan tür.
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
"Orangutan" adının kökeni, Malezya ve Endonezya dillerine özgü olan ve "orman adamı" anlamına gelen "orang hutan" ifadesidir. Orangutan, Malezya'nın Sabah eyaletinin resmi simgesidir.
Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]
Pongo (Orangutan) cinsi, Hominidae familyasının, insan, şempanze ve gorili barındıran Homininae ile birlikte iki alt familyasından biri olan Ponginae alt familyasını soyu tükenmiş bazı cinslerle birlikte (örn. atası olabilecek Sivapithecus ve dev maymun Gigantopithecus) paylaşır. Orangutanların genomunun %97'si insanlarınkiyle aynıdır – bu, şempanze ile insanın benzerliğinden (%99) daha azdır.[2]
Günümüzde Borneo ve Sumatra'ya özgü olsalar da Cava, Vietnam ve Çin'de fosillerine rastlanmıştır. Uzun kolları ve kırmızımsı kahverengi kılları ile dikkat çeken orangutanlar, büyük insansı maymunların ağaçta en çok yaşayanıdır. Bu canlılar, zamanlarının neredeyse tamamını Borneo ve Sumatra'nın yağmur ormanlarındaki ağaçların üstünde geçirirler ve her gece ağaçlarda yeni yuvalar yaparlar. Erişkin erkeklerin boyu ortalama 1.4 metredir ve ağırlıkları ise 82 kilograma kadar çıkabilir.
Orangutanların başlıca besin kaynağı yapraklar ve meyvelerdir. Ağaçlarda dal parçalarından hazırladıkları düz bir yuvada uyur, aynı yuvayı günlerce kullanabilirler.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Pongo". paleobiodb.org. 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021.
- ^ "Orangutan Genome Sequenced". National Institutes of Health (NIH) (İngilizce). 22 Mayıs 2015. 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021.
Kitap[değiştir | kaynağı değiştir]
- Hayvanlar Ansiklopedisi. Parıltı Yayıncılık. 2013. ss. 149-150. ISBN 978-605-100-090-9.
- A.Ş., Encyclopaedia Britannica, inc. Ana Yayıncılık (1992-1993). Temel Britannica : temel eğitim ve kültür ansiklopedisi. 13. Hürriyet. s. 192. OCLC 850759052.
 | Primat ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
