Hile
Hile, herhangi bir çıkar veya avantaj elde etmek için gerçekleştirilen, adil veya dürüstçe olmayan davranış.[1] Hileye akademik çalışmalardan spora kadar pek çok farklı alanda rastlanır. Uygulandığı alana bağlı olarak, çok farklı sözcükler hile ile eş anlamlı olarak veya hile yapıldığını belirtmek amacıyla kullanılır. Bunlar arasında aldatma, kandırma ve dolandırma sayılabilir.
Eğitim ve akademik çalışmalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Eğitimde hileye genellikle "kopya çekme" şeklinde rastlanır. Kopya çekme, bir öğrencinin sınav esnasında, sınava getirilmesi yasak olan dokümanlardan ve diğer öğrencilerden -haberli veya habersiz olarak- yardım almasıdır. Bu yardım yazılı veya sözlü formatta olabilir.
Akademik çalışmalarda hileye çoğunlukla "intihal" (aşırma) şeklinde rastlanır. İntihal bir başkasının fikir ve çalışmalarını -tamamen veya kısmen- kendi eseriymiş gibi sunmaktır.
Spor[değiştir | kaynağı değiştir]
Sporda hileye genellikle yasaklanmış madde kullanma (doping), değiştirilmiş alet ve ekipman kullanma ve oyun esnasında hakemleri yanıltıcı davranışlarda bulunma şeklinde rastlanır.
Ticaret[değiştir | kaynağı değiştir]
Ticaret ve ekonominin diğer alanlarında hileye çok çeşitli şekillerde rastlanır. Bunlar arasında sahte para ve evrak kullanmak, bir ürünü başka bir ürünmüş gibi pazarlamak, miktarını artırmak için ürünlere yabancı madde katmak ve terazi ayarlarını değiştirmek sayılabilir.
Kumar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kumarda hile yöntemleri en az kumar oyunları kadar çeşitlidir. Örnek olarak oyun kartı çalmak; değiştirilmiş kart, zar ve pullar kullanmak, oyun makinalarının ayarlarını değiştirmek, kart saymak (ezberlemek) vb. yöntemler kumar hileleri arasında sayılabilir.
Borçlar hukukuna göre[değiştir | kaynağı değiştir]
Hile (aldatma) karşı tarafın gerçek iradesini farklılaştırmak, farklı bir irade beyanında bulunmasını sağlamak amacıyla gerçekte var olmayan bir kanaatin oluşturulmasıdır. Karşı tarafın kandırılmasıdır. Aldatma kastı vardır. Kişinin yaptığı hatadan yararlanmak hiledir. Başkasının yaptığı hileden yararlanmak yine hiledir. Hile anlaşıldıktan sonra bir yıl içinde sözleşme iptal edilebileceği gibi uğranan zarar giderilerek devam da ettirilebilir.
Hile bazı durumlarda yalnızca hukuki işlemin iptalini doğurabileceği gibi bazen de aynı zamanda Ceza Kanununa göre suç olan eylemlere kaynak teşkil edebilir. Ör: Sahtekarlık (Dolandırıcılık) gibi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "cheat." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Eren, F. - Borçlar Hukuku-Genel Hükümler-Cilt 1, Ankara 1991
- İnan, A,N. - Borçlar Hukuku-Genel Hükümler, Ankara 1979
- Özkaya, E. - Hata-Hile-İkrah Davaları, Ankara 2000