Ziya Songülen
 | Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Ziya Songülen | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1886 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1936 (50 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Eğitim | Saint Joseph Lisesi |
| Meslek | Fenerbahçe SK başkanı, seyahat acentası sahibi |
| Evlilik | Erna Valentin Meyer (Türk olduktan sonra Esma Songülen) |
| Çocuk(lar) | Azize Çelikbaş Güzel Halit Asım Server Songülen |
Nurizade Ziya Songülen (1886 - 1936), Ayetullah Bey ve Necip Bey ile birlikte Fenerbahçe Spor Kulübü'nü kuran üç kişiden biridir ve kulübün ilk başkanıdır.
Yaşamı
Ziya Bey 1886 yılında İstanbul’da dünyaya gelir. Anne tarafından Osmanoğlu Ailesi üyesidir; annesi Azize Hanım, Saliha Sultan'ın torunudur.
Ailesi ileri görüşlü, modern ve eğitimli olan Ziya Bey, Damat Gürcü Halil Rifat Paşa’dan başlayarak, Server Paşa, Asım Paşa ve babası Suad Bey; sadrazamlık, Kaptan-ı Deryalık, Valilik, Şura-yı Devlet Başkanlığı, Şehreminilik, Adliye Nazırlığı, Hariciye Nazırlığı, Büyükelçilik gibi devlet vazifelerinde bulunmuşlardır. Ağırlıklı olarak Hariciye Nazırlığı ve devleti yurt dışında temsil etme görevlerinde bulunan aileye mensup olan Suad Bey ve Azize Hanım kendi aile büyüklerinden gördükleri gelenekle, oğulları Ziya’nın çok iyi eğitim almasını sağlıyordu. Okul çağına kadar hem Osmanlı terbiyesi alan, hem de İngiliz mürebbiyelerle yetişip Avrupa usulü terbiye alan Ziya Bey, St.Joseph Fransız Lisesinde eğitimine devam eder.
Burayı bitirdikten sonra yüksek tahsil için İngiltere’ye gider. İstanbul’a dönüşünde; İngilizce ve Fransızcaya hâkim olması, saraya yakın köklü bir Osmanlı Ailesinden olması, ailenin yurt içi ve dışında geniş diplomatik ve dost çevresine sahip olması ve iyi eğitimi nedeni ile Düyun-u Umumiye'de vazife alır.
Ziya Bey açık renk saçlı, mavi gözlü, oldukça uzun boyu (1.95-2.00) ve iri yapısı dolayısıyla, arkadaşları arasında “Fil Ziya” diye anılmıştır. Nurizade lakabı, babası Suat Bey'in dedesi Nuri Bey'den kaynaklanır.
Bir Osmanlı olarak doğmuş, Atatürk’le dostluk etmiş, Cumhuriyetin kuruluşuna destek vermiş ve kuruluşuna şahit olmuştur. O devirde bu işlere vermiş olduğu desteği kanıtlayacak evraklar, Atatürk ile olan yazışmalar, Ziya Bey’in ölümüyle ekonomik krize giren ailenin elinden, çocuklarının eğitiminin devlet tarafından sağlanacağı gerekçesiyle, Celal Bayar Hükümeti tarafından alınmış ve bir daha geri verilmemiştir.
Arkadaşları Ayetullah Bey ve Necip Bey ile futbol takımı kurduklarında: Ziya Bey 21, Ayetullah Bey 19, Necip Bey 17 yaşındadırlar. Başkanlığı döneminde (1907-1908) Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nu, o zamanki adıyla "Papazın Çayırı"nı, 17 altın karşılığında satın almıştır. 1936 yılında beyin kanaması sonucunda vefat etmiştir, mezarı Aşiyan Mezarlığı'ndadır. Başkan Ziya Songülen ilk kurucu ve ilk başkan olduğu için bugün dahi unutulmamaktadır.