Zenate
Zenate veya Zenata (Berberîce: Iznaten ⵉⵣⵏⴰⵜⴻⵏ veya Iznasen ⵉⵣⵏⴰⵙⴻⵏ), antik dönemde Mısır'ın batısından Fas'a uzanan bir bölgede Sanhace ve Masmude gruplarıyla birlikte yaşayan Berberi kabilelerdir.[1] Yaşam tarzı olarak göçebe[2][3] olanların yanında yerleşik[4] yaşam sürenler de vardı.
Din[değiştir | kaynağı değiştir]
Zenate kabilesi İslam'ı erken, 7. yüzyıl gibi bir tarihte kabul etti. Diğer Berberi kabileleri 8. yüzyıla kadar Emevi Halifeliği fethine direnmeye devam ederken, Zenateliler hızla İslamlaştılar.[5] Ayrıca Müslümanların İberya fethinde önemli bir aracı oldular.
Toplum[değiştir | kaynağı değiştir]
14. yüzyıl tarih yazarı İbn Haldun, Zenate'nin üç büyük kabileye ayrıldığını bildiriyor: Cerave, Mağrâve ve Beni İfren. Eskiden Mağrip'in büyük bir bölümünde hakimiyet kurmuşken, daha güçlü kabileler olan Kutama ve Houara ile çatışmalar nedeniyle güneye ve batıya göç ettiler.
Siyaset[değiştir | kaynağı değiştir]
10. yüzyılda Zenateliler, Fâtımîlere karşı Endülüs Emevî Devleti ile ittifak kurdu. Zenateliler 13. yüzyılda Abdülvâdîlerin yükselişi ile bir miktar siyasi iktidarı ele geçirdi. Fas'ı 13. yüzyılın ortalarından 16. yüzyılın ortalarına kadar iki Zenate hanedanı, Meriniler ve Vattasîler yönetti.
Etimoloji ve anlambilim[değiştir | kaynağı değiştir]
"Zenata" adı, "Aznat" (ⴰⵣⵏⴰⵜ) kelimesinin çoğulu olan "Iznaten" (ⵉⵣⵏⴰⵜⵏ) kelimesinden gelir ve "Gönder, Sefer" ve "At" anlamına gelen "Azn" (ⴰⵣⵏ) 'den oluşur (ⴰⵜ) Zenata'nın Berberi dilinde "Oğul" anlamına gelen (diğer Berberi lehçelerinde "Oğul", "Aït (ⴰⵢⵜ) veya Yat (ⵢⴰⵜ)" olarak adlandırılır). Çoğulu işaretlemek için -en ve A'daki tekil kelimenin ilk harfinin bir I- yerine ikame edilmesi kullanılır. "Iznaten", "Aznat" kelimesinin çoğuludur ve Berberi'de zenetik "Çocuklarını gönderenler" anlamına gelir. "Iznaten" adı, "Iznaïten" veya "Iznyaten" olarak da telaffuz edilebilir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Nelson, Harold D. (1985). Morocco, a country study. Washington, D.C.: The American University. s. 14. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- ^ Ilahiane, Hsain (2004). Ethnicities, Community Making, and Agrarian Change: The Political Ecology of a Moroccan Oasis (İngilizce). University Press of America. s. 44. 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- ^ Wright, John (2012). A History of Libya (İngilizce). Hurst. s. 48.
- ^ Romey, Alain (1998). Perception de la limite et de la frontière au Maghreb de l'Antiquité à la contemporanéité nomade (PDF) (Fransızca). Cahiers de la Méditerranée. ss. 29-38.
- ^ "The disappearance of Zenata to the eighth century, them covering a quarter of North Africa, is one of the most extraordinary facts the Tamazgha has ever known." Les oasis du Gourara (Sahara algérien) Par Rachid Bellil, (1999), s.77
