Yoldaş süvariler
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Yoldaşlar (Yunanca: ἑταῖροι [heˈtairoi̯], hetairoi) veya Yoldaş Süvariler, Makedon kralı II. Philip zamanında Makedon ordusunun seçkin süvarileriydi, en büyük prestijlerini Büyük İskender döneminde elde etmişlerdir ve Avrupa'da kullanılan ilk ya da ilkler arasındaki baskın süvarileri sayılmışlardır.[1] Seçilmiş Yoldaşlar veya Hetairoi, kralın seçkin korumasını (Somatophylakes) oluşturmuştur.
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Askeri birliğin adı, kralın yakınında bulunan Yunan Hetairoi'den türemiştir. Hetairoi (Yoldaşlar); Makedon aristokrasisinin üyelerinin veya Makedon naibinin güvenini ve dostluğunu seven, herhangi bir kökenden gelen kişilerden oluşabilirdi. Kralı ve yoldaşlarını birbirine bağlayan kutsal ilişkiyle ilgili bir festival olan Hetairideia[2] kutlanmış ve hatta Atinalı ünlü oyun yazarı Euripides bile kral Archelaus'un hetairosu olarak onurlandırılmıştır.[3] Kraliyet dostları (Philoi) veya kralın Yoldaşları (basilikoi hetairoi), Makedon aristokrasisi arasında kral tarafından ömür boyu adlandırılmıştır.
Birlik[değiştir | kaynağı değiştir]
Teçhizat[değiştir | kaynağı değiştir]
Yoldaş süvariler, en iyi atlara binecek ve mevcut en iyi silahları alacaktı. İskender'in zamanında, her biri bir xyston (uzun saplı mızrak) taşımaktaydı ve bronz bir kas zırhı veya linothorax omuz koruyucuları ile Boeotian miğferleri giymekteydi; ancak kalkanları yoktu.[4] Xyston'un kaybolması veya kırılması durumunda yakın dövüş için bir kopis (kıvrımlı kesen kılıç) veya xiphos (kesme ve saplama kılıcı) da taşınmaktaydı.
Organizasyon[değiştir | kaynağı değiştir]
Yoldaş süvariler; kralın Hetairoilarından oluşmaktaydı. Bu Hetairoilar, çoğunlukla zırh ve at satın alıp muhafaza edebilen üst sınıf vatandaşlardı. Yoldaş Süvariler; II. Philip ve İskender döneminde, ilai adı verilen 8 bölgesel bölük halinde örgütlenmiştir. Her bir ile, 200 ile 300 arasında atlı askerden oluşmaktaydı.[5][6] İlk başta Büyük İskender yönetimindeki Philotas adlı tek bir lider tarafından yönetilmekteydiler; ancak Philotas'ın idamından sonra liderlik iki adam, Kara Cleitus ve Hephaestion, arasında bölünmüştür.[7][8] Arrian; bunun nedeninin İskender'in, "kimsenin, hatta yakın arkadaşının bile ilgi odağı olmasını istememesi" olduğunu iddia etmektedir.[9] Susa'da takviye aldıktan sonra, İskender her bölükte iki birlik kurmuştur.[10] Bu birlikler; liderlerinin veya toplandıkları bölgenin adıyla anılırdı. Royal Ile, bizzat İskender tarafından komuta edilmekteydi ve büyüklüğü diğer birliklerin asker sayısının iki katı kadardı, s. 400.[6] Bu süvari bölükleri; bazen iki, üç veya dört kişilik gruplar halinde birleşerek bir hipparch tarafından komuta edilen hipparchy'leri oluştururdu, ancak tüm Yoldaş kuvveti genellikle İskender tarafından komuta edilirdi.[6]
İskender'in Balkan seferlerinde; yukarı Makedonya'dan, orta Makedonya düzlüklerinden ve Amfipolis'ten gelen Yoldaşlardan bahsedilmektedir.[11][12] Granicus'taki ilerleme sırasında; Makedonyalı Sokrates'in (filozofla karıştırılmamalıdır) komutasındaki bir bölük, Bolbe Gölü'ndeki Apollonia'dan selamlanmıştır.[12] İssos Savaşı sırasında Arrian, Anthemus'un (modern Galatista) adını verir;[11] bir başkası, tanımlanamayan Leuge ülkesinden de (muhtemelen Pieria) bahsetmiştir.[13]
Theopompus; muhtemelen MÖ 4. yüzyılın ortalarında Yoldaşları, "artık 800'den fazla olmayan" ve "bazıları Makedonya'dan, bazıları Teselya'dan ve diğerleri de Yunanistan'ın geri kalanından" toplanmış olarak tanımlamıştır.[14] MÖ 338'de İskender'in Yoldaş Süvarilerinin 2600 civarında olduğu söylenmektedir.[15] İskender'in güçleri Hindistan'a doğru sefere çıkarken, barbarlar Yoldaş Süvarilerinde artan bir rol oynamıştır ve Opis'teki Makedon isyanının kısmen bundan kaynaklanmış olabileceği söylenmektedir.[16][16] Bir seferinde; tamamen doğu güçlerinden oluşan dört tane, Makedonlarla doğuluların karışımlarından oluşan bir tane hipparchy bulunmaktaydı.[16]
Taktikler ve kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]
Yoldaşlar; muhtemelen tarihteki ilk baskın süvarilerinden biriydi ve eski kaynaklarda bu tür bir kullanım çok az anlatılsa bile, toplu piyadelere karşı saldırılar yapabilirdi.[kaynak belirtilmeli] Birçok çağdaş süvari; ağır zırhlı olsalar bile, genellikle ciritlerle donatılır ve yakın dövüşten kaçınırdı.[kaynak belirtilmeli] Bu bakımdan yoldaşlar; kargı ve mızraklarla silahlanmış ve aynı zamanda yakın muharebeye giren eski İran ağır süvarilerine benzemekteydi.
Savaşlarda, çekiç ve örs taktiğinin bir parçası oluşturulurdu: Yoldaş süvarileri; örs görevi gören Makedon falanks-merkezli piyade birlikleriyle ile beraber çekiç olarak kullanılırdı. Falanks düşmanı yerinde sabitlerken, Yoldaş süvariler düşmana yandan veya arkadan saldırırdı.[kaynak belirtilmeli]
Savaşlarda Büyük İskender; Yoldaş süvarilerinin kraliyet bölüğünün başında, genellikle bir kama düzeninde, bizzat liderlik yapardı. Meydan savaşlarında; Yoldaşlar genellikle Makedon ordusunun sağ kanadında, falanksın sağ kanadını koruyan ve kalkan taşıyan muhafızların yani hypaspist'lerin yanında savaşırdı. Diğer süvari birlikleri, savaş sırasında Makedon hattının kanatlarını korurdu. Asya'daki savaşlarının çoğunda, İskender'in komutasındaki Yoldaşların rolü belirleyici olmuştur.[kaynak belirtilmeli]
Miras[değiştir | kaynağı değiştir]
Helenistik krallıklar[değiştir | kaynağı değiştir]
Diadochoi'nin (İskenderiye ardıl devletleri) Yoldaş süvarileri daha da ağır kuşanmaktaydı. Selevkos Yoldaşlarının; MÖ 190'daki Magnesia Muharebesi'ndeki kısmen at zırhı, bacak ve kol koruması da içerebilen teçhizatlara sahip katafraktlardan daha hafif, ancak bunun dışında farklı olmayan teçhizat giydikleri belirlenmiştir. Ptolemaik Yoldaşlar ve Antigonid Yoldaşlar; Phillip ve İskender'in Yoldaşlarından farklı olarak büyük bir yuvarlak aspis süvari kalkanıyla donatılmıştır.
'Yoldaşlar', Selevkoslar tarafından orijinal anlamında kullanılmayan bir unvandır. Farklı ve çeşitli derecelerde "Kralın Dostları" ile değiştirilmiştir. Buna rağmen, 'Yoldaşlar' unvanı bir alay unvanı olarak tutulmuştur. Ancak Helenistik dünyanın tamamında Yoldaşlar unvanına sahip tek bir alay veya birlik vardı; Antigonidler ve Ptolemaiosların seçkin süvari alayları için farklı isimleri bulunmaktaydı.
Doğu Roma İmparatorluğu[değiştir | kaynağı değiştir]
Hetaireia veya Hetaeria, Bizans İmparatorluğu dönemindeki bir muhafız birliğidir. Adı, antik Makedon Yoldaş süvarilerini yansıtan "Topluluk" anlamına gelmektedir. İmparatorluk Hetaireia'sı, başlıca yabancılardan oluşmaktaydı. 9. ve 12. yüzyıllar arasında tagmata ile birlikte Bizans imparatorluk muhafızlarının bir parçası olarak görev yapmışlardır.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Carnage and Culture: Landmark Battles in the Rise to Western Power (İngilizce). Knopf Doubleday Publishing Group. 18 Aralık 2007. ISBN 978-0-307-42518-8. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2021.
- ^ Winthrop Lindsay Adams. Alexander the Great: legacy of a conqueror. p 8. 0-321-08617-1. (2004)
- ^ John V. A. Fine. The ancient Greeks: a critical history. p 612. 0-674-03314-0. (1983)
- ^ Lonsdale 40
- ^ Fuller 49
- ^ a b c Lansdale 41
- ^ "How suspicion and intrigue eroded Alexander's empire". National Geographic (İngilizce). 27 Eylül 2018. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- ^ A History of Greece: From the Earliest Period to the Close of the Generation Contemporary with Alexander the Great (İngilizce). John Murray. 1907. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2021.
- ^ Sage 185
- ^ Arrian, Alexander's Anabasis, III.16
- ^ a b Hammond 414
- ^ a b Hammond 416
- ^ Hammond 415
- ^ Sage 173–174
- ^ Sage 174
- ^ a b c Lansdale 56
Atıfta bulunulan eserler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Fuller, John Fredrick Charles (2004). The Generalship of Alexander the Great. Da Carpo Press. ISBN 978-0-306-81330-6. can be found at Google Books in preview
- Hammond, Nicholas G. L. (1998). "Cavalry Recruited in Macedonia down to 322 BC". Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte. 47 (4). ss. 404-425. JSTOR 4436520.
- Lonsdale, David J. (2007). Alexander the Great:lessons in strategy. Routlidge. ISBN 978-0-415-35847-7. can be found at Google Books 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in preview
- Sage, Michael M. (1996). Warfare in ancient Greece. Routlidge. ISBN 978-0-415-14355-4. can be found at Google Books 3 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in preview