Yeniköy / Gavur Höyüğü
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Temmuz 2017) |
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Yeniköy / Gavur Höyüğü |
| il: | Elazığ |
| İlçe: | Merkez |
| Köy: | Yeniköy |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Keban Baraj Gölü suları altında kalmıştır. |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi | Kazı |
Yeniköy / Gavur Höyüğü, Elazığ il merkezinin kuzeybatısında, Pulur / Sakyol Höyük'ün kuzeydoğusunda Laluşağı Köyü'nün 3 km. kuzeyinde yer alan bir höyüktür. Günümüzde Keban Baraj Gölü altında kalmıştır. Adını, yakınındaki göçerlerin mevsimlik köyü Yeniköy'den almaktadır. Tepe, kabaca 200 x 150 metre boyutlarında olup 14 metre yüksekliktedir. Höyükte yapılan kazıları kazı başkanı olarak yöneten Dr. Hamit Zübeyir Koşay, tepenin Huğu-Gavur Höyük olarak da bilindiğini yazmaktadır.[1]
Kazılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Höyük ilk kez Dr Hamit Zübeyir Koşay başkanlığındaki Pulur / Sakyol Höyük kazı ekibi tarafından 1972 yılında bir mevsimlik kazı yapılmıştır.[1]
Tabakalanma[değiştir | kaynağı değiştir]
Söz konusu kısa kazı çalışmasında dördüncü tabakaya kadar inildiği belirtilmektedir. Birinci yapı katı Roma ve Erken Bizans Dönemi'ne tarihlenen çanak çömlek ve taş temellerle temsil edilmektedir. Alttaki 2. ve 3. yapı katları Karaz malı çanak çömlek buluntuları dolayısıyla Erken Tunç Çağı'na tarihlenmektedir.[1]
Buluntular[değiştir | kaynağı değiştir]
Erken Tunç Çağı yapı katında ortaya çıkarılan yangın geçirmiş bir oda, bu dönemin yapı tekniğini vermektedir. Altta tek sıra bir taş temel üzerinde kerpiç hamurundan dolgu tekniğinde duvar çıkılmıştır. Duvarların iç yüzü sıvalı olmakla birlikte dış yüzü sıvasızdır. Bir duvara bitişik yarım daire planlı, işlik olarak kullanıldığı anlaşılan bir eklenti vardır.[1]
Üçüncü yapı katında birbirine bitişik odalardan oluşan bir mimari vardır. Bazı odaların öğütme sekisi ve kubbeli fırın dolayısıyla mutfak olarak kullanıldığı düşünülmektedir. kalın toprak düz tavanların yer yer direklerle desteklendiği anlaşılmaktadır. Duvarların yapım tekniği ikinci tabakada olduğu gibidir.[1]
Her iki yapı katında da Karaz malından tüm kaplar ele geçmiştir. Hamurlarında mika, bitki ve kum, katkı olarak kullanılmış bu kapların pişirilmeleri genellikle kötü görülmektedir.[1]
Stilize kuş biçimli bir hayvan ve koyun heykelcikleri yerleşmenin dinsel ögeleridir. Kazılarda başkaca idol ele geçmemiştir.[1]
Yontma taş endüstrisinde kullanılan hammadde çakmak taşıdır.[1]
Ağırşakların (dokuma tezgâhlarında kullanılan ağırlıklar) bulunması, bir dokuma endüstrisinin geliştiğini göstermektedir. Ayrıca bir odada bakır cevheri parçaları bulunması da, sınırlı ölçüde bir maden alet üretimini göstermektedir.[1]
Değerlendirme[değiştir | kaynağı değiştir]
Gavur Höyük, Elazığ bölgesindeki yüzlerce Erken Tunç Çağı köyünden biri olarak görülmektedir. Çanak çömlek buluntuları yerleşimin Erken Tunç Çağı II ve III evrelerine tarihlendirilmesine yol açmıştır. Bulunan mutfak malzemelerine bakılarak höyük sakinlerinin tarım ağırlıklı bir geçim tarzı sürdükleri, hayvan besledikleri düşünülmektedir. Esas itibarıyla yoksul sayılabilecek bir yerleşimdir.[1]