Yaz Gündönümü Ateş Festivalleri
Yaz Gündönümü Ateş Festivalleri üç sınır ülkesi olan İspanya, Fransa ve Andorra'nın Pirene Dağları'nın çeşitli köylerinde kutlanan bir etkinliktir. Çoğu köyde 23 Haziran arifesinde kutlanmasına karşın diğer köylerde yerel festivallerle denk gelecek şekilde haziran veya temmuzda kutlanmaktadır. İki köyde ise Kış Gündönümü'ne denk gelen 24 Aralık'ta kutlanmaktadır.[1]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Festivallerin tarihçesi topluluğun atalarına kadar uzanmaktadır ve doğurganlık, değişen doğa döngüleri ve tarlada çalışmayla bağdaşmaktadır. Yetişkinliğe atılan bir adım olarak da görülmekle birlikte, saflaşma ve koruma ritüeli olarak kutlanmaktadır. Günümüzde yerel halk tarafından her sene heyecanla beklenen bir festival olup sosyal bağları, kimliği ve topluluğa aidiyeti güçlendirmektedir. 20. Yüzyıl'da diktatör Franco'nun etkisiyle birlikte köylerde ve kasabalarda nüfus azalmış, gelenek yok olmaya başlamıştır. 80'lerde özellikle İspanya ve Andorra bölgesinde geleneğin varlığı tekrardan artmaya başladı.[1] 21. Yüzyıl ile birlikte iyileşme sürecine girilmiş, bu sırada festivali ayrı Bölgelerde kutlayan topluluklar arası temaslar yaşanmaya başlamıştır. Böylece Pirene Kimliği bölgenin ötesine geçerek UNESCO Temsilci Listesi'ne adaylığını koymuştur. Aralık 2015'te tanınma bir dosya ile tamamlandı. Bu dosya ile birlikte sınır ötesi bir destek sağlandı ve festivalin korunma adına bir bildiri imzalanmıştır. Böylece ritüelin ruhunu korunması, işbirliği ve katılımcılık taahüdünde bulunuldu.[1]
Ateşin ve Kütüğün Ritüellerdeki Önemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Ateş, festivalde kilit öneme sahiptir, dolayısıyla güneş batana kadar festival başlamaz. İspanya'da, Aragon ve Katalonya bölgelerinde Faro adındaki yüksek tepeden başlayarak iplik şeklinde ve omuzlarında meşale olan yılan şeklindeki bir ipliği, farklı yaştan ve cinsiyetten insanlar dağın yamacından köye kadar indirir. Taşınan bu meşaleler yerel dilde "Falles" olarak adlandırılır ve taşındıktan sonra ortak olan bir bölgeye ya da yanan bir kütüğün yanına koyulur. Ardından gece boyunca etrafında dans edilir veya kutlamalar yapılır.[1]
Andorra'da ise farklı olarak meşaleler çevrilir, ateşle daireler çizilir ve sokaklar boyunca meşale gezdirilir.[1]
Fransa'daki kutlamalarda, Fransızca "Brandon", Oksitanca'da "har" olarak adlandırılan büyük bir kütüğün etrafında çocuklar tarafından meşaleler gezdirilir. Bölgede kolayca ayırt edilen 3 ana unsur bulunmaktadır: görünür bir ateş olan bölge, hafifçe süslenmiş bir kütük ve halhalar. Meşalelerin ve kütüğün yapımı nesiller boyunca aktarılan tekniklere dayalı gerçekleştirilir.[1]
Toplumsal Sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]
Geleneğin uluslararası ölçekte tanınmasıyla birlikte sosyal medyada ilgi arttı ve böylece turist sayısında artış sağlandı. Ayrıca önceden geleneği kutlayan köyler yeniden kutlamaya, diğer köyler ise ilk kez festivali gerçekleştirmeye başladı. Buna karşın Fransa'da gelenek yerel bir unsur olarak kalmaya devam etti ve sonuç olarak nüfusun azalmasıyla gelenek ortadan kayboldu.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g Ballesté, Marc; Solé-Llussà, Anna; Isus, Sofia; Fernández, Ares (Eylül 2022). "The Solstice Fire Festivals in the Pyrenees: Constructing a Didactic Programme for Formal Education along with the Educational and Bearer Communities". Heritage (İngilizce). 5 (3): 2519-2533. doi:10.3390/heritage5030131. ISSN 2571-9408. 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.