Yakasinek, Sultandağı
| Yakasenek | |
|---|---|
 | |
 Afyonkarahisar | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Afyonkarahisar |
| İlçe | Sultandağı |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| Rakım | 1.161 m |
| Nüfus (2008) | |
| • Toplam | 2,020 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0272 |
| İl plaka kodu | 03 |
| Posta kodu | 03900 |
Resmî site [1] | |
Yakasinek, Afyonkarahisar ilinin Sultandağı ilçesine bağlı bir beldedir.
Konumu
Batısında Mandıra köy (3.9 nm), kuzeyinde Doğancık (3.5 nm) ile Ortakarabağ (8.8 nm), doğusunda Sultandağı (2.9 nm) ve güneyinde Deresinek (1.1 nm) gibi yerleşim yerleri konumlanır.
Tarih
Antik Dönem
Yakasenek Kasabasında Arkaik Devreye ait malzemeler bolca bulunmaktadır.Kasaba civarında bulunan ADAK TAŞI 'Hitit Hiyeroglif' ile yazılmıştır. Bu adak taşı Yakasenek Kasabası'nın tarihini M.Ö. 2000 yılına kadar götürmektedir. Fırtına Ülkesinin Büyük Kralın Prensi Tuti tarafından Fırtınalar Ülkesinin Tanrısı Adına bu dikili taş buraya dikilmiştir (Halen bu stel Afyon Müzesi'nde mevcuttur.). Yakasenek Kasabası önemli ulaşım merkezlerinin üzerinde bulunmaktadır.
Doğuya yapılan seferlerde hacıların, orduların ve tüccarların tercih ettiği bu yol güzargahı; Boğazköy - Ankara Gavurkale - Sivrihisar - Ballıhisar - Emirdağ Hisarköy - Bolvadin Yedikapı - Bolvadin - Çölovası - Dinar - Düzbel - Homa - Sundurlu - Alaşehir - Salihli - Sardis - Kemalpaşa - Efes - (Kral Yolu) Bolvadin'den Güneye doğru Kırkgöz Köprüsü - Mandıra - Deresinek - Yakasinek - Dort - Sultandağı - Dereçine - Akşehir - Ilgın - Konya - Karaman - Ereğli - Kilikya - Maraş - Antep - Urfa - Diyarbakır'a uzanan yolun üzerindedir.
1864 yılına kadar Hacılar Yolu ile Mekke ve Medine halkına dağıtılmak üzere gönderilen para(surre) özel alaylarla ve merasimle,Üsküdar - Pendik - Hersek - Derbent - İznik - Yenişehir - Bozhöyük - Eskişehir - Bayat - Bolvadin - İshaklı(Sultandağı) - Akşehir - Konya - Adana - Halep - Şam - Madine - Mekke güzargahından gönderilirdi.
Roma ve Bizans Dönemi
Yakasenek Kasabası Roma döneminde küçük bir köy idi. O dönemde Yakasinek, Dort ve Aurakra (Sultandağı) yerleşim alanları mevcuttur. Bizans şehri olan Sultandağı bir uç şehridir.
Selçuklu Dönemi
1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra OĞUZLAR Türk boyları buralara kadar gelmişlerdir. Bir süre buralarda konar göçer yaşamışlardır. Buralarda çeşitli aşiretleri iskan ettiler. Yakasinek ve civarında Akyol, Çukur Yol, Kınık, Kocaoğuz, kurulan köylerin başlıcalarıdır. Bugün bu yerleşim birimlerinin kalıntıları, bina temelleri, çeşmeleri, su kuyuları ve mezar kalıntıları günümüze kadar gelmiştir. (Kasabamız Deve Yolu - Hüyük - ve Kocaoğuz mevkilerinde hüyükler bügün de mevcuttur.)
Selçuklu ve Osmanlı kayıtlarında "Yaka Hasenek" ismi ile geçer. 81 vergi nüfusu mevcuttur o dönemde. 1530 tarihli 455 numaralı Maliye Müdevver Yakasinek ve civarındaki yerleşim birimleri hakkında geniş bilgi verilmiştir. Buna göre Yakasinek 81, Oğuz 126, Kınık 43 nüfusludur (Menteşe Oğlu Musa Oğulları oturur) denilmektedir. Yakasinek'te Horasan Erenlerinden Ecem Sultan türbesi bulunur.
Osmanlı Dönemi
Osmanlı döneminde 15. yüzyılda; yolları kontrol altına alabilmek amacıyla Derbent (Geçit veya sınırda bulunan küçük kale.) Teşkilatı kurulmuştur. Oğuz o dönemde kurulmuş bir derbent olup, etrafında han, cami, mektep ve dükkânlar bulunuyordu.
17 Mayıs 1514 Çarşamba günü Çaldıran Seferine çıkan Padişah Yavuz Sultan Selim'in Oğuz üzerinden seferine devam ettiği söylenir.
Yakasinek Selçuklular zamanında ve Osmanlılar döneminde 1850 yılına kadar İshaklı'ya O da Akşehir Sancağına bağlıdır. 1865 yılında da Bolvadin'e bağlandılar. 1956 yılında belediye oldu ve 1958 yılında Çay'a bağlandı. 1962 yılında da geri Sultandağı'na bağlandı. Demiryolu 1895 yılında, Almanlar tarafından yapılmıştır.
Eber Gölü kenarında bulunan Oğuz, Kınık yerleşim merkezleri 1720 - 1740 yıllarında Eber Gölünün yükselmesiyle haritadan silinmiştir. 1760'dan sonra sular çekilmeye başlamıştır.
12 Haziran 1853 tarihinda göl tamamen kurumuştur. Köylerin yine dağıldığı söylenir.
1930 yılında gölün büyük bir kısmının kuruması nedeniyle halk Bolvadin Pazarına gölün içinden arabalarla gittikleri'de anlatılmaktadır.
2012 yılında muhtarlık olmuştur. Şu anda halen Sultandağı'na bağlıdır.
Kültür
Yörük Oğuz Türkmenleri kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır.
Geçim Kaynağı
Halkın çoğunluğu kiraz ve kayısı yetiştirir. Ayrıca küçük bir kısım hayvancılık da yapar.