Julia (Augustus'un kızı)
| ||||||||||||||||||||
Yaşlı Julia (d. Ekim MÖ 39 - ö. 14), Çağdaşları tarafından Julia Caesaris filia ya da Julia Augusti filia (Latince: IVLIA•CAESARIS•FILIA ya da IVLIA•AVGVSTI•FILIA[1]) Roma İmparatorluğu'nun ilk İmparatoru Augustus'un ilk ve tek öz kızı. Augustus muhtelif zamanlarda yakın akrabalarının erkek çocuklarını kendi oğulları olarak evlatlık edinmiştir. Julia, Augustus'un ikinci evliliğini yaptığı Scribonia'dan doğmuştur ve doğumu Augustus'un Livia Drusilla ile evlenebilmek için annesi Scribonia'dan boşandığı güne rastlar.
| ||||||||||||||||||||||
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Neredeyse doğar doğmaz Augustus tarafından Roma adetlerine uygun biçimde üzerinde hak iddia edilerek yine Augustus'un boşadığı biyolojik annesinden alındı.[2] Yeterince büyüyünce üvey annesi Livia ile yaşamaya gönderildi ve böylece aristokrat bir Roma'lı kız gibi yetiştirileceği eğitimi başlamış oldu. Augustus, Julia'nın örnek bir kız olmasını istiyordu ve bu da eğitiminin sıkı ve biraz da eski moda olacağı anlamına geliyordu. Böylece eğitimine ilaveten, Suetonius'un bize aktardığına göre, yün eğirme ve dokuma da öğretilmişti.[3] Macrobius onun edebiyat ve önemli kültürlere olan ilgisinden bahseder ki bu mensubu olduğu aile içinde ulaşılabilinecek doğal bir durumdur.[4]
Julia'nın sosyal hayatı sıkıca kontrol altındaydı ve sadece babasının izin verdiği kişilerle konuşabiliyordu.[5] Yine de, Augustus kızına çok düşkündü ve ona mümkün olan en iyi öğretmenleri tuttu. Macrobius'un aktardığı bir sözünde Augustus şöyle der: "İki dikbaşlı kızım var tahammül etmem gereken ; birisi Roma Cumhuriyeti diğer ise Julia'dır"" [6]
Julia doğduğunda Augustus henüz "Augustus" unvanını almamıştı ve hala büyük amcası Julius Caesar'ın vasiyetiyle onu evlatlık edinmesi sırasında aldığı Octavian adıyla tanınıyordu. Octavian'nın kariyeri Julia'nın doğumundan sonra durmaksızın ilerlemiştir. MÖ 37'de, Julia'nın çocukluğunda, Octavian'ın arkadaşları Gaius Maecenas ve Marcus Vipsanius Agrippa, Octavian'ın en büyük rakibi Mark Antony ile bir anlaşmaya vardılar. Anlaşmada yer alan bir maddeye istinaden Antony'nin on yaşındaki oğlu Marcus Antonius Antyllus o sırada iki yaşında olan Julia ile evlenmek üzere nişanlandı.
Anlaşma iç savaşla bozulduğundan evlilik asla gerçekleşmedi. MÖ 31'deki Actium savaşında, Octavian ve Agrippa, rakipleri Antony ve metresi Kleopatra 'yı yendiler. Her ikisi de İskenderiye'de intihar etti ve böylece Octavian Roma İmparatorluğu'nun tek yöneticisi haline geldi. MÖ 27'de onursal Augustus unvanını üstlendi. Caesarion (Kleopatra'nın Julius Caesar'dan olan oğlu) ve Antyllus'u öldürttü ancak Kleopatra'nın Antony'den olan çocukları Alexander Helios, Kleopatra Selene II ve Ptolemy Philadelphus'un hayatlarını bağışladı.
İlk evliliği[değiştir | kaynağı değiştir]
Tıpkı döneminin diğer aristocratik Romalı kadınları gibi Julia'nın hayatı da doğrudan veraset evlilikleri ya da aile ittifakları üzerine odaklanmıştır. Birçok Romalı kız gibi ilk evliliğini henüz on'lu yaşlarında yapmıştır. MÖ 25'te henüz on dört yaşındayken kendin üç yaş büyük kuzeni Marcus Claudius Marcellus ile evlendi. Augustus İspanya'da savaşırken ağır bir şekilde hastalandığından, Marcellus'un bizzat Augustus tarafından varis olarak seçildiği yolunda söylentiler vardı. Düğün törenine Agrippa başkanlık etmişti. Marcellus MÖ 23 yılının Eylül ayında Julia henüz on altı yaşındayken öldü. Bu birliktelikten çocuğu olmamıştır.
Agrippa ile evliliği[değiştir | kaynağı değiştir]
MÖ 21'de on sekiz yaşına ulaşınca, mütevazı bir aileden gelen ve Augustus'un en yakın arkadaşı, generali Marcus Vipsanius Agrippa ile evlendi. Söylenenlere göre bu Augustus bu adımı Maecenas'ın tavsiyesi üzerine atmış ve bu öğüdün yerine getirilmesi üzerine Maecenas'ın şöyle dediği rivayet olunur: "Onu o kadar büyük birisi yaptın ki ya damadın olacaktı ya da öldürülecekti".[7] Her ne kadar Agrippa ondan yaklaşık 25 yaş daha yaşlıysa da bu tipik bir ayarlama evlilikti ve Julia, babasının hanedanla ilgili planları için bir rehin işlevine sahipti. Bu andan itibaren Julia'nın Sempronius Gracchus ile durmaksızın gizliden gizliye buluşarak kocasını aldattığı iddia edilir (Tacitus onu "dayanıklı bir metres" olarak tanımlar).[8] Bu daha sonra ortaya çıkacak bir dizi zina iddiasının ilkiydi. Suetonius'a göre Julia'nın medeni durumu, oldukça yaygın bir söylentiye göre, Augustus'un üvey oğlu Tiberius'la bir macera yaşamasına engel değildi.[9]
Yeni evliler, Trastevere'de modern Farnesina yakınlarındaki bir villada yaşamışlardır. Agrippa ve Julia'nın evliliğinden beş çocukları olmuştur: Gaius Caesar, Vipsania Julia Agrippina (Genç Julia olarak da bilinir), Lucius Caesar, Julia Vipsania Agrippina ya da Yaşlı Agrippina (İmparator Caligula'nın annesi) ve Agrippa Postumus (son çocuk). Haziran MÖ 20'den MÖ 18 baharına kadar Agrippa Galya valisi olarak görev yaptı ve görünüşe göre Julia onu Alplerin arkasındaki ülkede yalnız bırakmamıştı. Galya'ya ulaşmalarından kısa bir süre sonra ilk çocukları Gaius doğmuş, ardından MÖ 19'da ikinci çocukları Vipsania Julia doğmuştur. Bu çocuğu İtalya'ya dönüşlerinden sonra üçüncü çocukları Lucius izlemiştir.
Şam'lı Nicolaus ve Josephus, Julia'nın Agrippa ile olan evliliği sırasında, Agrippa ile onun savaştığı yerde buluşmak için yolculuk ederken Ilium'da (Troy) aniden gelen bir sel nedeniyle boğulma tehlikesi atlattığından bahsederler.[10][11] Agrippa çıldırmıştı ve öfkesi o bölgenin yerlilerine 100,000 drahmi ceza olarak döndü. Ceza çok yüksekti ancak kimse Agrippa'ya itiraz edemiyordu. Sonunda Yahudiye kralı Herod Agrippa'ya başvurdu ve cezanın kaldırılmasını sağladı. MÖ 16'da Agrippa ve Julia, Büyük Herod'u da ziyaret edecekleri Doğu seyahatine çıktılar. Çift, Ekim MÖ 14'te Julia'nın dördüncü çocuğunu doğuracağı Atina'ya ulaştılar. Augustus, eğitimleriyle kişisel olarak ilgilendiği Lucius ve Gaius Caesar'ı, babalarının MÖ 12'de ölümünün ardından evlatlık edindi.
Kışı Atina'da geçiren aile, sonunda İtalyaya döndü. Julia yine hamile kalmıştı ancak kocası MÖ 12 yılının Mart ayında aniden 51 yaşındayken Campania'da öldü. Augustus mozelesine defnedildi. Julia posthumous (son) oğlu Marcus'u onun adıyla onurlandırdı. Bundan sonra Agrippa Postumus olarak tanınacaktı. Oğlunun doğumunun hemen ardından, Julia henüz yastayken, Augutus onu nişanladı[12] ve hemen ardından üvey oğlu Tiberius'la evlendirdi.
Tiberius ile evliliği[değiştir | kaynağı değiştir]
Agrippa'nın ölümünün ardından Augustus, hanedanla ilgili emellerine hizmet edecek en iyi kişinin Tiberius olduğunu gördü. Tiberius, Julia ile evlendi (MÖ 11) ancak âşık olduğu kadın Vipsania Agrippina'dan (Agrippa'nın önceki evliliğinden olan kızı) boşanmak zorunda kaldı. Bu evlilik daha başından bitmişti ve Julia'nın ondan doğurduğu oğlu henüz bebekken öldü.[13] Suetonius, Tiberius'un Julia'nın karakteri hakkında yeterince bilgisi olmadığını iddia ederken,[14] Tacitus, onun Tiberius'u küçük gördüğünü ve eşit bir eş olarak kabul etmediğini bu sebeple Tiberius Rodos'a gittiğinde babasına Sempronius Gracchus tarafından yazılmış bir mektup göndererek şikayet ettiğini iddia eder.[15] MÖ 6 yılında çift ayrılmıştır.
Skandal[değiştir | kaynağı değiştir]
Julia'nın kocaları Marcus Claudius Marcellus ve Marcus Vipsanius Agrippa hayattayken ve Augustus teknik olarak onun için pater familias değilken bile, onun üzerinde etkili olabilmek için muazzam bir çaba sarf etti. Akrabalığının "Roma erdemine" örnek teşkil etmesi beklenirdi. Roma ahlâk anlayışında kadından beklenen yükümlülükler erkeklerden farklı olabiliyordu; örneğin evli bir erkek kölesiyle herhangi bir kınamaya maruz kalmadan cinsel ilişkiye girebilirken, kadının kocasına karşı tam bir sadâkat içinde olması beklenirdi.
Augustus'un kızı, tahtın iki varisi Lucius and Gaius'un anneleri ve yine imparator Tiberius'un karısı olarak Julia'nın geleceğinin garanti altında olduğu düşünülebilinir. Ancak MÖ 2 yılında zina ve vatana ihanet'le suçlanınca Augustus, Tiberius'un adına bu evliliğin boş ve geçersiz olduğunu belirten bir mektup gönderdi. Ayrıca halka da Julia'nın kendisine karşı bir komplo hazırlı içinde olduğunu iddia etti.[16] Augustus döneminde geçirilen ve ailenin değerinin yükseltilmesi hakkındaki kanuna ve onun başka erkeklerle olan entrikalarını bilmesine rağmen Augustus onu suçlamak konusunda bir süre tereddüt içinde kaldı.
Julia'nın sevgilisi olduğu tahmin edilen ve en dikkat çekenleri Sempronius Gracchus da dahil birkaç kişi idam edilirken Iullus Antonius (Mark Antony ve Fulvia'nın oğlu) intihar etmek zorunda bırakıldı. Aslında tam olarak ne olduğunu yeniden kurgulamak imkânsızdır ancak geceleri Roma Forumu'nda düzenlenen içkili alemlere katıldığı ve Iullus Antonius'un kesinlikle sevgilisi olduğu ispatlanmıştır. Her ne kadar birçok başka erkeğin de onun hizmetlerinden memnun kaldığı anlatılsa dahi, bunların sadece dedikodu olması olasıdır.
Sürgün[değiştir | kaynağı değiştir]
Onu idam etmekteki gönülsüzlüğü nedeniyle Augutus, Julia'nın zor şartlar altından sürgüne gönderilmesine karar verdi. Pandateria (modern Ventotene) olarak tanınan adaya, insanlarla görüşmesi ve şarap içmesi yasaklanarak hapsedildi.[17] Adanın ölçüsü 1¾ km²'den daha küçüktü. Babasının izni olmadan hiç kimseyle görüşmesine izin verilmiyordu ve ayrıca endamı, ten rengi ve vücudundaki oluşabilecek herhangi bir işaret ve yara hakkında babasına düzenli olarak bilgi veriliyordu.[18] Julia'nın öz annesi Scribonia sürgün sırasında ona eşlik etti.[19][20] Scribonia ve Julia'nın adı ne zaman anılırsa şöyle diyordu: aith ophelon agamos t'emeni agonos t'apolesthai meaning "Karım olmayacak mıydı ya da çocuksuz mu ölecektim!" [from the Iliad].[21] Onu, nadiren üç sahtekarlığı ya da kanserinden başka bir isimle çağırıyordu. Kızını sürgüne gönderen Augustus bundan sonra hayatının sonuna kadar pişmanlık ve kin dolu olarak yaşadı.
Beş yıl sonra Julia'nın anakaraya dönmesine izin verildi, ancak Augustus onu asla bağışlamayarak Rhegium'da (Reggio di Calabria) kalmasını emretti. Açıkça Julia'nın cesedinin kendi Mozole'sine konulmasını yasaklayan bir talimat verdi (ironik olarak Augustus'un kendi külleri 410 yılında, Roma'nın Alaric I tarafından yağma edilmesi sırasında etrafa saçıldı.). Tiberius imparator olduğunda Julia'nın ödeneğini kestirdi ve evinde bir odaya kapatılmasını emrederek insanlarla ilişki kurmaktan mahrum etti.
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
Julia, Augustus'un ölümünden kısa bir süre sonra 14 yılında (15 yılından önce) kötü beslenme nedeniyle öldü.[22] Babasının ölümü ve tahta geçecek oğlu olmadığından Julia'nın kaderi intikamını almakta serbest kalan tahtın yeni sahibi Tiberius'ın merhametine kaldı. Ölümüne neyin neden olduğu konusu pek açık değildir. Bir iddiaya göre, evliliklerini utanç verici bir hale soktuğu için ondan nefret eden Tiberius tarafından açlığa terk edilerek öldürülmüştür. Bir başka iddiaya göre yaşayan son çocuğu Agrippa Postumus'un öldürüldüğünü öğrenince onun üzüntüsüne dayanamayarak ölmüştür. Eş zamanlı olarak, metresi olduğu kabul edilen Sempronius Gracchus 14 yılında Afrika kıyılarındaki Cercina'ya (Kerkenna) sürgüne gönderilmiş ve Tiberius'un talimatıyla[23] ya da Afrika Prokonsül'ü Nonius Asprenas kendi inisiyatifi ile idam edilmiştir.
Ölümünün ardından[değiştir | kaynağı değiştir]
Suetonius, Julia'ın kızı Agrippina'nın oğlu Caligula ve Tiberius'un yeğeni Germanicus'un sıradan bir aileden gelen Agrippa'nın torunu olma fikrinden tiksindiklerini iddia eder. Bu sebeple, Caligula annesi Agrippina'nın Julia ve Augustus arasındaki bir ensest ilişkiden olduğu savını uydurmuştur.[24]
Karakteri[değiştir | kaynağı değiştir]
Antik yazarlar, Julia'nın pervasız ve önüne gelenle yatıp kalkan birisi olduğu konusunda ortak bir fikre sahiptirler. Bu sebeple Marcus Velleius Paterculus tarafından (2.100) "lüks ya da zevk tarafından lekelenmiş" olarak tasvir edilir ve aşıkları arasında Iullus Antonius, Quintius Crispinus, Appius Claudius, Sempronius Gracchus ve Cornelius Scipio'nın da adı sayılır. Genç Seneca, "zina yaptığı erkeklerin sürüyle olduğu kabul edilir" derken;[25] Yaşlı Pliny onu “exemplum licentiae” olarak çağırır, (NH 21.9). Dio Cassius ise, Forum ve Rostra üzerinde geceleri eğlence ve içki alemlerinin yapıldığından bahseder. (Roma Tarihi 55.10). Seneca (De Beneficiis 6.32) Rostra'nın babasının zina'ya karşı kanunlar hazırladığı yer olduğunu ancak Julia'nın sefahatları için bu yeri tercih ettiğini aktarır. Seneca özellikle fahişelik imasında bulunur: "zina yapan kadın rolünü bir yana bırakarak, orada [Forum'da] lütuflarını satar ve bilinmeyen oynaşıyla her türlü zevki arardı." der.
Kişiliğinin paha biçilemez ayrıntılarını bize, Ambrosius Theodosius Macrobius, (Saturnalia 2.5) aktarır. Julia, ince çabuk zekası ve sivri diliyle tanınırdı. Bir keresinde, bunca ilişkiden sonra nasıl olup da kocasına benzeyen çocuklar doğurduğu sorulduğunda, gülerek, sadece bot tam olarak doluyken yeni yolcu aldığını belirtmiş, "numquam enim nisi navi plena tollo vectorem" (Macrobius, Saturnalia, II, 5, 9-10), ve bununla sadece hamile olduğu zamanlar ilişkiye izin verdiğini ve böylece kocası ya da babasını utandırmadığını anlatmaya çalışmıştır. Tarihçilerin çoğunluğu tarafından bu alıntı bir halk hikâyesi ya da alay olarak kabul edilir ve itibar edilmez.[26] Macrobius, Julia'nın güzelliği, zekası ve ahlaksızlığı konusunda eşit oranda ünlü olduğunu ancak "babasından daha az olmayan kısmetini suistima ettiğini" ima eder[27]
Julia'nın lekelenmiş şöhretine rağmen, onu tanıyan insanlar tarafından, asla birisini kırmaya teşebbüs etmeyen, iyi kalpli ve sevecen bir kadın olarak tanımlanır. Julia, fiziksel olarak çekici olmasının yanında zekasını takdir eden babası tarafından da çok sevilirdi. Sadece sevecenliği ve nezaketiyle değil son derece kinci olmasıyla da Roma halkının gözünde oldukça ünlüydü.[28]
Evlilikleri ve çocukları[değiştir | kaynağı değiştir]
- MÖ 25'te Julia, kuzeni Marcus Claudius Marcellus ile evlendi. Marcellus MÖ 23 yılı Eylül'ünde öldü. Çocukları yoktur.
- MÖ 21'de Julia, Marcus Vipsanius Agrippa ile evlendi. Çocuklarının adları şöyledir;
- Gaius Julius Caesar Vipsanianus MÖ 20'de.
- Vipsania Julia Agrippina (Genç Julia olarak da tanınır) MÖ 19'da.
- Lucius Caesar MÖ 17'de
- Julia Vipsania Agrippina ya da Yaşlı Agrippina (İmparator Caligula'nın annesi) MÖ 14'te
- Agrippa Postumus (Agrippa'nın ölümünden sonra doğmuştur).
- MÖ 11'de Julia üvey kardeşi Tiberius'la evlendi. Birlikteliklerinde;
- Dönemin tarihçileri tarafından ismi anılmayan (bazı geç dönem tarihçilerince Tiberillus olarak aktarılır) ve henüz bebekken ölen bir oğlu doğmuştur.
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ E. Groag, A. Stein, L. Petersen -, Prosopographia Imperii Romani saeculi I, II et III (PIR), Berlin, 1933 - I 634
- ^ Dio Cassius, 48.34.3.
- ^ Suetonius, Vita Augusti 64
- ^ Macrobius, Saturnalia: Julia'nın zekası, 2.5.1-10
- ^ Suetonius Vita Augusti 64
- ^ Inter amicos [Augustus] dixit duas habere se filias delicatas, quas necesse haberet ferre, rem publicam et Iuliam. Macrobius, Saturnalia 2.5.
- ^ Dio Cassius, 54.6
- ^ Tacitus, Yıllıklar 1.53]
- ^ "vulgo existimabatur", Suetonius, Vita Tiberii 7
- ^ Nicolaus of Damascus|Nicolaus, ([Fragmenta der Griechischein Historiker(Yunan tarihçinin parçaları)] 2 A: 421-2
- ^ Josephus, Antiquities 16.2.2
- ^ Dio Cassius 54.31
- ^ Suetonius, Vita Tiberii 7.3
- ^ "Iuliae mores improbaret", loc.cit. Suetonius
- ^ Tacitus, Yıllıklar 1.53
- ^ Pliny NH 7.149 adulterium filiae et consilia parricidae
- ^ Dio Cassius 55.10, Suetonius, Vita Augusti 65
- ^ Suetonius. ibid.
- ^ Velleius Paterculus, 2.100
- ^ Dio Cassius 55.10
- ^ Suetonius, LXV, Life of Augustus
- ^ Tacitus, Yıllıklar 1.53, "Aynı yılda Julia günlerini tüketti..."; cf. Ann.1.55, der ve ardından 15 yılının olaylarını saymaya başlar
- ^ Tacitus, Annals 1.53
- ^ Suetonius, Vita Caligulae 23
- ^ Seneca, admissos gregatim adulteros, De Beneficiis 6.32
- ^ Fantham, Elaine. (2006) Julia Augusti. p. 82/157. "Routledge". ISBN 0-415-33146-3.
- ^ Macrobius, Saturnalia: Julia'nın zekası 2.5.
- ^ mitis humanitas minimeque saevus animus", Macrobius, Saturnalia 2.5.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Julia'nın zekası - Macrobius, Saturnalia 2.5.1-10, (İngilizce)
- LIVIUS: Antik tarih üzerine madde (Julia)28 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce)
- BBC Antik Roma28 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce)
