Yağcıbedir (halı)

Yağcıbedir Halıları, Balıkesir'in Sındırgı ve Bigadiç köylerinde yörükler tarafından dokunan ve dokuyan insanların yaşamlarını halılarına aktardığı bir halı türüdür. Üç çeşidi vardır:

• Karagöz
• Heybesulu
• Yedielli

Yağcıbedir Halılarında 4 ana renk (Al, nariç, ak, ve gök) hakim renktir. Kök boyası ile boyanan iplerin renkleri halılar kullanıldıkça parlar.

Dünyada Türk düğümü olarak bilinen Gördes tekniği ile ilmeklenir. 1 dm²'sinde 1400-1600 düğüm, 1 cm'sinde de 30-35 ilmek bulunur. Bu yüzden halıların ömrü 150-200 yıldır. Dokunan motiflerin tamamının bir anlamı vardır.

Yağcıbedir olarak tanınan oymak Balıkesir ve Bergama çevresinde 24 mahallede yerleşmiştir. Bir zamanlar orduya yay imal etmelerinden dolayı yaycıbedir olarak tanınan bölge zamanla değişerek yağcıbedir'e değişmiştir. Bergama'nın batısında Geyik dağının eteklerindeki Mazılı, Çağlan, Kıroba, Kocaoba Samanlık gibi köylerde; halı, kilim, heybe, torba, çuval ve çul dokunmaktadır.

Yağcıbedir halılarının eskileri ve iyileri zarif ve güzeldir. Yüz cm² de 800-1000 düğüm vardır. Renk olarak mavi, fes rengi güvez ve koyu kırmızı kullanılmaktadır. Bu renkleri uzun süre muhafaza ederler. Ekseriyetle 80*120 cm ebatlarındadır.

Yaklaşık 80 90 yıl öncesine kadar Bergama çevresi yağcıbedir dokumalarında kullanılan ilmek ipi renklerini Osman Bayatlı şu şekilde derlemiş bulunmaktadır.

• Meşe kabuğu : Kahverengi ve siyah boyar
• Palamut tırnağı : Siyah boyar
• Nar kabuğu : Kahverengi ve siyah boyar
• Ceviz kabuğu : Kahverengi boyar
• Kök boya : Vişne rengi boyar
• Çömlek boya (çivit) : Lacivert boyar
• Asma yaprağı : Tazesi filizi, kartı sarı boyar

Bu boyaları sabitlemek için şap, tuz ve yoğurt suyunda paslandırılmış demirden faydalanılı. Yine sabitlemek için 3 gün süre ile gübreli toprak suyunda bekletmek te kullanılır.