William Withering

Vikipedi, özgür ansiklopedi
William Withering
Doğum17 Mart 1741(1741-03-17)
Wellington, Shropshire, İngiltere
Ölüm06 Ekim 1799 (58 yaşında)
Sparkbrook, Birmingham, İngiltere
Milliyetİngiliz
VatandaşlıkBüyük Britanya Krallığı
Tanınma nedeniDigitalisin keşfi
Kariyeri
DalıBotanikçi, Jeolog, Kimyacı, Tıp doktoru
Akademik danışmanlarıWilliam Cullen

William Withering FRS (17 Mart 1741 - 6 Ekim 1799), İngiliz botanikçi, jeolog, kimyager, doktor ve digitalisin biyoaktivitesinin ilk sistematik araştırmacısıdır.

Withering, bir cerrahın oğlu olarak Shropshire, Wellington'da doğdu.[1] Doktorluk eğitimi aldı ve Edinburgh Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde tıp okudu. 1779'dan itibaren Birmingham General Hospital'da çalıştı. Rivayete göre, ödem (konjestif kalp yetmezliğinden kaynaklanan şişlik) olan bir kişinin geleneksel bir bitkisel ilaç aldıktan sonra önemli ölçüde iyileştiğini fark etmiştir; karışımdaki aktif maddenin yüksük otu bitkisinden geldiğini fark etmesiyle ünlendi.[2] Aktif bileşen, bitkinin bilimsel adından sonra artık digoksin olarak bilinmektedir. 1785'te Withering, klinik deneyler hakkında raporlar ve digitalisin etkileri ve toksisitesi hakkında notlar içeren An Account of the Foxglove ve bazı Tıbbi Kullanımlarını yayınladı.[3]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Edgbaston Hall

İngiltere'de doğan Withering, 1762'den 1766'ya kadar Edinburgh Tıp Okulu'na gitti. 1767'de Stafford Royal Infirmary'de danışman olarak başladı. 1772'de Helena Cookes (amatör bir botanik illüstratör ve eski bir hastası) ile evlendi; üç çocukları oldu (ilki, Helena 1775'te doğdu ama birkaç gün sonra öldü, William 1776'da ve Charlotte 1778'de doğdu). 1775'te Birmingham Genel Hastanesi'ne doktor olarak atandı (bir hekim ve Lunar Society'nin kurucu üyesi olan Erasmus Darwin'in önerisiyle), ancak 1783'te kendisine akciğer tüberkülozu teşhisi konuldu ve sağlığını iyileştirmek umudu ile daha iyi kış ikliminin olduğu iki kez Portekiz'e gitti; ancak iyileşemedi. Oradaki ikinci yolculuğundan eve dönerken içinde bulunduğu gemi korsanlar tarafından kovalandı. 1785'te prestijli Royal Society üyeliğine seçildi ve ayrıca Account of the Foxglove adlı kitabını yayımladı. Ertesi yıl Birmingham'daki Edgbaston Hall'u kiraladı. Lunar Society'nin üyelerinden biriydi.[4] 1791'deki Birmingham isyanları sırasında (Joseph Priestley'nin evinin yıkıldığı) Edgbaston Hall'dan kaçmaya hazırlandı, ancak personeli, ordu gelene kadar isyancıları uzak tuttu. 1799'da soğuk ve cereyanlı Hall'da bir kışa daha tahammül edemeyeceğine karar verdi ve bu yüzden yakındaki Sparkbrook bölgesinden "The Larches"ı satın aldı; karısı taşınacak durumda değildi ve Edgbaston Hall'da kaldı. 28 Eylül'de The Larches'a taşındıktan sonra 6 Ekim 1799'da öldü.

Botanik[değiştir | kaynağı değiştir]

An Account of the Foxglove'dan İllüstrasyon
Withering'in cep mikroskobu

1776'da, erken ve etkili bir İngiliz florası olan Büyük Britanya'da doğal olarak yetişen tüm sebzelerin botanik düzenlemesini[5][6] yayımladı. İsveçli botanikçi ve doktor Carl Linnaeus (1707-1778) tarafından tasarlanan, o zamanlar yeni olan Linnaean taksonomisine - tüm canlıların bir sınıflandırması - dayanan İngilizce'deki ilk kişiydi. O zamanlar, özellikle "A Botanical Society, at Lichfield" tarafından "kadın alçakgönüllülüğünü" koruma arzusuyla cinsel üremeye herhangi bir atıfta bulunmayarak kasıtlı olarak Linnaeus'un şaşkın bir versiyonunu ürettiği için eleştirildi - neredeyse her zaman yanlış bir şekilde şöyle adlandırılır: Lichfield Botanik Derneği veya Lichfield Botanik Topluluğu . Withering, kapak sayfasında ve girişinde, kitabının daha geniş bir kitle ve özellikle kadınlar tarafından sorunsuz bir şekilde kullanılmasına izin vermek için müstehcen olmaktan kaçındığını açıkladı.[7][notes 1] Bununla birlikte, pozisyonu için destek buldu ve botanik, sonraki yüzyılda birçok kadın için uygun bir konu olarak kabul edildi.[8][9] Yetenekli bir illüstratör olan eşi Helena, topladığı bitkilerin eskizlerini çizdi.[10]

Withering, Lunar Society üyesi arkadaşı Jonathan Stokes ile iş birliği içinde 1787 ve 1792'de bu çalışmanın iki baskısını daha yazdı ve ölümünden sonra oğlu (ayrıca William) dört tane daha yayımladı. 1877 yılına kadar çeşitli yazarlar altında yayımlanmaya devam etti. Withering kıdemli ayrıca mantarların tanımlanması konusunda öncü çalışmalar yürüttü ve botanik arazi gezilerinde kullanılmak üzere katlanır bir cep mikroskobu icat etti. Ayrıca genel izleyicilere vidalı bitki presini ve damarı tanıttı.[11] 1787'de botaniğe katkılarından dolayı Londra Linne Derneği üyeliğine seçildi. Daha sonra, Witheringia solanacea bitkisine onun adı verildi ve Avrupa kıtasında "İngiliz Linnaeus" olarak tanındı. Birmingham Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki William Withering Tıp Kürsüsü ve tıp fakültesinin yıllık William Withering Konferansı onun adını almıştır.

Standart yazar kısaltması With., bir botanik isimden alıntı yaparken bu kişiyi yazar olarak belirtmek için kullanılır.[12]

Digitalis'in keşfi[değiştir | kaynağı değiştir]

İddiaya göre Withering, digitalis'in ödem tedavisinde kullanıldığını ilk olarak Shropshire'da bir halk şifalı bitki uzmanı olarak çalışan yaşlı bir kadın Hutton Ana'dan öğrendi ve bu durumu, başarılı bir şekilde tedavi etmek için bitkiyi 20'den fazla farklı bileşen içeren poliherbal bir formülasyonun parçası olarak kullandı.[13][14][15] Withering, digitalis'in formülasyondaki aktif bileşen olduğu sonucuna vardı ve takip eden dokuz yıl boyunca bitkinin çeşitli kısımlarından (farklı mevsimlerde toplanan) farklı müstahzarları dikkatlice denedi ve digitalis kullandığı 156 vakayı belgeledi ve etkileri ile kullanmanın en iyi ve en güvenli yolunu açıkladı. Bu vakalardan en az biri Erasmus Darwin'in Withering'e ikinci görüşünü sorduğu bir hastaydı. Ocak 1785'te Darwin, Londra'daki College of Physicians'a "Yüksük Otu'nun Bazı Damlalarda ve Akciğer Tüketiminde Başarılı Kullanımının Bir Hesabı" başlıklı bir makale verdi;[16] Darwin tarafından o yılın mart ayında bu makale sunuldu. Darwin'in makalesini içeren yayımlanmış işlem cildinin sonundaki bir dipnot[17] "Bu cildin son sayfaları basında yer alırken, yüksük otunun verildiği ve sıklıkla başarılı olan çok sayıda vaka koleksiyonunu yayımlayan Birmingham'dan Dr Withering". Bundan sonra, Darwin ve Withering giderek daha fazla yabancılaştı ve sonunda, görünüşe göre Robert Darwin'in Withering'i hastaları etkili bir şekilde kaçak avlayarak profesyonel olmayan davranışlarla suçlamasından kaynaklanan bir tartışma çıktı. Bu, tıbbi akademik intihalin çok erken bir örneğidir. Bu, gerçekte, küçümsendiğini hissettiğinde öfkesi ve alaycılığı büyük olasılıkla kendi oğlunun intiharına ve daha sonra oğlu Robert'ın yabancılaşmasına katkıda bulunan Erasmus Darwin tarafından yönetildi.

"William Withering ve Hutton Ana"; William Meade Prince'in illüstrasyonu (1928)

Gerçekte "Hutton Ana", 1928'de William Meade Prince tarafından dijital hazırlıkları pazarlayan Parke-Davis'in bir reklam kampanyasının parçası olarak bir illüstrasyonda yaratıldı. Withering'in veya başka birinin eserlerinde bir Hutton Ana'dan bahsedilmiyor ve onun herhangi bir yaşlı kadınla doğrudan tanıştığından söz edilmiyor. Anlatımında, bir meslektaşı tarafından kendisinden yalnızca, aslen yaşlı bir kadının makbuzu veya tarifi (uzun süredir gizli tuttuğu) olan bir aile tarifi hakkında yorum yapmasının istendiğini belirtir. 1928'den beri, Hutton Ana'nın statüsü, bir reklam afişindeki bir görüntü olmaktan, Dr. Withering'in vicdansız yöntemleri tarafından gerçek tanınmasından aldatılan Shropshire'da ünlü bir bilge kadın, şifalı bitki uzmanı, eczacı ve tıp doktoruna dönüştü. Genellikle bunun etrafında yazılan hikâye de tamamen uydurmadır. Aslında Withering, Oxford'daki Brasenose Koleji vakasından Birmingham Hastanesi'ndeki tıp meslektaşlarından biri olan Dr. Ash tarafından bilgilendirildi ve dekan yaprak yerine digitalis kökü ile tedavi edildi. Hutton Ana efsanesi ve Withering'in onu Shropshire çevresinde nasıl kovaladığı, birincil kaynaklara geri dönmeyen, bunun yerine başkalarının başvurulmayan çalışmalarını kopyalayıp sonra süsleyen yazarlar tarafından yaratıldı. DM Krikler'in (British Heart Journal, 1985, 54: 256–257) yazdığı "Withering and The Foxglove; themaking of a mit" bölümüne bakın. Withering'in 1785'te basılan Yüksük Otu Hesabı'nda Withering, yüksük otunun dikkatini çektiği yedi farklı olaydan bahseder. Yüksük otunun (Shropshire'daki yaşlı bir kadın tarafından uzun süredir sır olarak saklanan) bir aile tarifindeki etken madde olduğunu kabul etmek, uzman botanik bilgisiyle zor olmazdı. Withering, Botanik Düzenlemesini ilk kez 1776'da yayımlamıştı ve burada yüksük otunun daha ayrıntılı olarak incelenmeyi hak ettiğini öne sürüyordu. Erasmus Darwin, yüksük otunun övgüsünü almaya çalıştı ve başarısız oldu. Erasmus Darwin daha sonra, daha önce ölen oğlu Charles'ın tezini öncelik oluşturmak için kullanmış olan oğlu Robert'ın farkında olmadan yardımıyla, perde arkasında Withering'i gözden düşürmeye çalıştı. Charles Darwin aslında Withering ile arkadaş canlısıydı (Robert'ın yaptığı gibi) ve Edinburgh Üniversitesi'nde Withering'in yüksük otu ile yaptığı deneyler hakkında konuşmuştu. Erasmus Darwin, Withering'in Londra dışında en ünlü ve aranan doktor olmasını ve Withering'in İngiliz Botanik Düzenlemesinin standart referans kaynağı haline gelmesini ve popülerlik açısından Erasmus'un (tümü yarı anonim olarak yayımlanan) botanik yayınlarını çok geride bırakmasını muhtemelen kıskanıyordu. Withering'in Botanik Düzenlemesi, şimdi neredeyse unutulmuş olsa da, sonraki 100 yıl boyunca İngiliz Botaniği için standart referans haline geldi.

Kimya ve jeoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Caldas da Rainha'daki termal suları analiz eden Withering

Withering hevesli bir kimyager ve jeologdu. İngiltere, Cumberland'dan ağır bir cevher olan Terra Ponderosa üzerinde bir dizi deney yaptı. Karakterize edemediği, şimdiye kadar tanımlanmamış bir unsur içerdiği sonucuna vardı. Daha sonra baryum karbonat olduğu gösterildi ve 1789'da Alman jeolog Abraham Gottlob Werner, minerale onun onuruna Witherite adını verdi.[18] Birmingham Müzesi ve Sanat Galerisi'nin Matthew Boulton mineral koleksiyonu, bilinen en eski witherite örneklerinden birini içerebilir. Boulton'ın el yazısı kayıtlarında bir etiket; "Bana Dr. Withering tarafından verilen No.2 Terra Ponderosa Aerata"[19]

Withering ayrıca İngiltere'de ve yurtdışında, özellikle Portekiz'deki Caldas da Rainha'daki tıbbi kaplıcada bir dizi kaplıca suyunun mineral içeriğinin analizlerini üstlendi. Bu ikinci girişim 1793-4 kışında gerçekleşti ve daha sonra Portekiz Kraliyet Bilimler Akademisi üyeliğine seçildi.

Hatıratları[değiştir | kaynağı değiştir]

Mezarının kesin yeri bilinmemekle birlikte, 10 Ekim 1799'da Birmingham'daki Edgbaston Hall'un yanındaki Edgbaston Eski Kilisesi'ne gömüldü. Şimdi kilisenin içine taşınan anıt taşın, keşfini ve botaniğe daha geniş katkısını anmak için üzerine yüksükotu ve Witheringia solanaceae oyulmuştur. Ayrıca Birmingham'daki Lunar Society Moonstones'tan biri ve Edgbaston Hall'da mavi bir plaket aracılığıyla hatırlanıyor.[20] Birmingham Üniversitesi Tıp Fakültesi[21] onun onuruna kendi adını taşıyan bir Tıp Kürsüsü kurdu.[22]

Temmuz 2011'de Withering'in doğum yeri Wellington'da bir JD Wetherspoon Pub açıldı ve onun adını aldı.[23]

Yayınları[değiştir | kaynağı değiştir]

Plaque reads 'William Withering M.D., F.R.S. 1741-1799 Physician and Botanist lived here' and 'Birmingham Civic Society 1988'
Edgbaston Hall'da mavi plaket

Bu liste Sheldon, 2004'ten alınmıştır:[24]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Dr. Withering...LINNEUS'un Cins ve Tür Plantarum'unun bazı kısımlarını tercüme etti; ancak sistem felsefesi için gerekli olan cinsel ayrımları tamamen çıkarmıştır."

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "William Withering (1741-1799), a biographical sketch of a Birmingham Lunatic. - The James Lind Library". The James Lind Library (İngilizce). 3 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2017. 
  2. ^ Haughton, Claire (1980). Green Immigrants. New York: Harcourt, Brace, Jovanovich. ss. 133-134. ISBN 0-15-636492-1. 
  3. ^ William Withering, An Account of the Foxglove and some of its Medical Uses (Birmingham, England: M. Swinney, 1785).
  4. ^ ""William Withering (1741-1799): A Birmingham Lunatic" Proc R Coll Physicians Edinb 2001; 31:77-83. Accessed 28 June 2009" (PDF). 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. 
  5. ^ Withering 1776a.
  6. ^ Withering 1776b.
  7. ^ Linné 1785, preface of the Translators p. ii.
  8. ^ George 2007.
  9. ^ Fara 2003.
  10. ^ "William Withering | English physician". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2017. 
  11. ^ Jane Mygatt (2001). "A Case for Collecting" (PDF). Iowa Native Plant Society Newsletter. 7 (3). ss. 5-6. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015. 
  12. ^ International Plant Names Index.  With. 
  13. ^ "Molecular Interventions - CLOCKSS". aspetjournals.org. 4 Eylül 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ "Royal Pharmaceutical Society | RPS" (PDF). 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  15. ^ Krikler, Dennis M. (May 1985). "The foxglove, "The old woman from Shropshire" and William Withering". J. Am. Coll. Cardiol. 5 (5 Suppl A). ss. 3A-9A. doi:10.1016/s0735-1097(85)80457-5 Özgürce erişilebilir. PMID 3886750. 
  16. ^ Medical Transactions, Volume 3, 1785, published by the College of Physicians, London. Transaction XVI, pp 255-286
  17. ^ Medical Transactions, Volume 3, 1785, published by the College of Physicians, London. Transaction XXVIII, p 448
  18. ^ ""William Withering (1741-1799): a biographical sketch of a Birmingham Lunatic." M R Lee, James Lind Library, accessed 25 September 2006" (PDF). 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. 
  19. ^ Starkey, R. E. (2011). "Matthew Boulton, his mineral collection and the Lunar Men". The Newsletter of the Russell Society. Cilt 59. ss. 1-8. 
  20. ^ Birmingham Civic Society 29 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  21. ^ "Medicine at the University of Birmingham | Medical School - University of Birmingham". www.birmingham.ac.uk (İngilizce). 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2018. 
  22. ^ "Professor Wiebke Arlt - Institute of Metabolism and Systems Research - University of Birmingham". www.birmingham.ac.uk (İngilizce). 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2018. 
  23. ^ Wellington News 7 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. July 2011
  24. ^ Sheldon, Peter (2004). The Life and Times of William Withering: His Work, His Legacy. 978-1-85858-240-5

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=William_Withering&oldid=31481131" sayfasından alınmıştır