Wen (Han)

Wen
Wen
Han Hanedanı İmparatoru
Hüküm süresi	14 Kasım MÖ 184-6 Temmuz MÖ 157
Önce gelen	Qianshao
Sonra gelen	Jing
Doğum	MÖ 203; Chang'an, Han Hanedanı
Ölüm	6 Temmuz MÖ 157; Chang'an, Han Hanedanı
Hanedan	Han Hanedanı

Wen (Çince: 漢文帝; pinyin: Hàn Hòu Shǎodì; MÖ 203-6 Temmuz MÖ 157), Çin'in Han Hanedanı'nın beşinci imparatorudur. Saltanatı MÖ 180'den MÖ 157 yılında ölümüne kadar sürmüştür. Saltanatı sırasında İmparatoriçe Lü'nün istikrarsız ve şiddetli naipliğinden sonra çok ihtiyaç duyulan istikrarı sağladı. Wen ve oğlu İmparator Jing'in müreffeh saltanatları, tarihçiler tarafından Wen ve Jing'in Hükümdarlığı olarak anılır.^[1]

İmparator Gaozu, Dai'nin isyanını bastırdığında, Liu Heng'i Dai Prensi yaptı. İmparator Gaozu'nun ölümünden bu yana güç, imparatoriçe dul eşi İmparatoriçe Lü'nün elindeydi. İmparatoriçe Lü'nün ölümünden sonra, yetkililer güçlü Lü klanını ortadan kaldırdı ve annesi Bo'nun güçlü akrabaları olmadığı ve ailesi alçakgönüllü ve düşünceli olduğu için Dai Prensi'ni kasıtlı olarak imparator olarak seçtiler. Saltanatı, torunu İmparator Wu'nun altında refah için zemin hazırlayan çok ihtiyaç duyulan bir siyasi istikrar getirdi. Tarihçilere göre, İmparator Wen devlet işlerinde bakanlara güvendi ve onlara danıştı, Taocu karısı İmparatoriçe Dou'nun etkisi altında kalan imparator, aynı zamanda savurgan harcamalardan kaçınmaya çalıştı.

Liu Xiang, İmparator Wen'in yasal davalara çok zaman ayırdığını ve astlarını kontrol etmek için bir tür personel muayenesi olan Xing-Ming'i kullanarak Shen Buhai'yi okumaya düşkün olduğunu söyledi. MÖ 165'te kalıcı önem taşıyan bir hareketle Wen, sınav yoluyla memur alımını başlattı. Daha önce, potansiyel yetkililer hiçbir zaman herhangi bir akademik sınava girmediler. İsimleri, yerel yetkililer tarafından, bazen öznel olarak değerlendirilen itibar ve yeteneklere dayalı olarak merkezi hükümete gönderildi.^[2]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Paludan, Ann (1998). Chronicle of the Chinese Emperors: The Reign-by-Reign Record of the Rulers of Imperial China. Londra: Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-05090-3.
^ Creel 1970, What Is Taoism?, 87

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Emperor Wen of Han 20 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Chinaknowledge

Resmî unvanlar
Wen (Han) Han Hanedanı
Önce gelen: Houshao	Çin imparatoru MÖ 180 – MÖ 157	Sonra gelen: Jing

[1] Paludan, Ann (1998). Chronicle of the Chinese Emperors: The Reign-by-Reign Record of the Rulers of Imperial China. Londra: Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-05090-3.

[2] Creel 1970, What Is Taoism?, 87

[1]

[2]