Wanda Krahelska-Filipowicz
Wanda Krahelska-Filipowicz (15 Aralık 1886 – 1968),[1] kod adı “Alinka” ”[2] veya“ Alicja ”, Varşova'nın Alman işgali yıllarında II. Dünya Savaşı'ndaki yeraltı direniş hareketinde[3] önde gelen bir figürdü ve Żegota'nın kurucu ortaklarındandır.[4] Washington'un eski büyükelçisinin eşi olarak, Polonya Yeraltı'nın askeri ve siyasi liderleriyle iyi bağlantılar kurmuş ve temaslarını kullanarak, Polonya'nın Yahudi nüfusuna savaş sırasında yardım etme politikasını maddi olarak etkilemiştir.
Krahelska-Filipowicz erkenden, Polonya'daki Yahudilere yardım etmek için merkezi bir örgüt kurmanın önemi ve Delegatura üyeleri ile askeri mevkidaşı Armia Krajowa da dahil olmak üzere Sürgündeki Hükümeti ikna etmek için nüfuzunu kullandı ve finansman sağladı.[5]
Krahelska-Filipowicz, Yahudi bireyleri de Alman işgali sırasında kendi evlerinde kişisel olarak korudu.[6] Mülteciler arasında Yahudi tarihçi Szymon Aszkenazy'nin dul eşi de vardı.[7]
Bir Katolik Sosyalist aktivist ve dindar bir demokrattı, ayrıca Polonya sanat dergisi "Arkady" nin editörüydü.
I. Dünya Savaşı öncesi Polonya'da 18 Ağustos 1906'da yirmi yaşındayken, Varşova Rusya Valisi Georgi Skalon'a suikast girişiminde bulundu.[8] Valiyi yaptıklarından dolayı uyarmak için yakınlarına üç 'dinamit bombası' attı; ikisi valinin mahallesinde patladı ve üç kişiyi hafifçe yaraladı Daha sonra Polonya'nın Avusturya bölgesinde Kracow'a kaçtı, ressam Adam Dobrodzicki ile sahte bir evlilik düzenledi ve Avusturya-Macaristan vatandaşı oldu. Avusturya onu Rusya'ya iade etmeyi reddetti ve bunun yerine 16 Şubat 1908'den başlayarak Wadowice'de bir duruşma düzenledi. Wanda yaptıklarını itiraf etmişti ancak daha sonra mahkeme kararınca beraat etmişti.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Wanda Krahelska-Filipowiczowa'nın hikayesi. sprawiedliwi.org.pl 5 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 1/10/2019.
- ^ Bartrop, Paul R.; Dickerman, Michael (2017-09-15). 16 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20200716003144/https://books.google.ca/books?id=u4I2DwAAQBAJ&pg=PA737&dq=wanda+krahelska-filipowicz&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwj7s979s4vaAhVHyWMKHRulCokQ6AEIRTAF#v=onepage&q=wanda%20krahelska-filipowicz&f=false arşivlendi. The Holocaust: An Encyclopedia and Document Collection [4 volumes]]. ABC-CLIO. ISBN 9781440840845
- ^ Atwood, Kathryn J. (2011). Women Heroes of World War II: 26 Stories of Espionage, Sabotage, Resistance, and Rescue. 10 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Chicago Review Press. ISBN 9781556529610
- ^ Tomaszewski, Irene; Werbowski, Tecia (2010). Code Name Żegota: Rescuing Jews in Occupied Poland, 1942-1945 : the Most Dangerous Conspiracy in Wartime Europe. 10 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ABC-CLIO. ISBN 9780313383915
- ^ Ackerman, Diane (2017-02-07). The Zookeeper's Wife: A War Story (Movie Tie-in) (Movie Tie-in Editions) 27 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. W. W. Norton & Company. ISBN 9780393354263
- ^ zbiorowy, autor (2015-11-23). Wielka Księga Armii Krajowej (in Polish). Otwarte. ISBN 9788324034314
- ^ Lewinówna, Zofia (1969). Righteous among nations: how Poles helped the Jews 27 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1939-1945. Earlscourt Publications Ltd.
- ^ Instytut Historii (Polska Akademia Nauk) (1971). Raporty warszawskich oberpolicmajstrów, 1892-1913. Ossolineum. p. 75. Retrieved 4 May 2012.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Krahelska-Filipowicz at Warsaw Uprising 1944 9 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Krahelska-Filipowicz at Axis History Forum
