İçeriğe atla

Vikipedi:Biliyor muydunuz/Ek kurallar

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Biliyor muydunuz?
Giriş ve Kurallar
Giriş ve kurallarVP:BM
Ek kurallarVP:BMEK
Genel tartışma
Genel tartışmaVT:BM
Adaylıklar
ÖnerilerVP:BMÖ
OnaylananlarVP:BMO
Arşiv


Bu sayfada Biliyor muydunuz'un ek kuralları bulunmaktadır, yani bunlar Vikipedi:Biliyor muydunuz#BM kuralları ve Şablon tartışma:Biliyor muydunuz#Kurallar'a eklemedir. Bu kurallar temel kurallar hakkında sıkça sorulan sorulara ayrıntılı açıklık getirmektedir. Bu kuralların her birini bilmek gerekli değildir ama temel kuralların yorumu hakkında bir sorunuz varsa, yanıtını muhtemelen burada bulabilirsiniz.

Burada verilen kurallar, sık sık tartışılan konular hakkında BM topluluğunun vardığı fikir birliğini yansıtmaktadır.

Madde uzunluğu hakkında ek kurallar

[kaynağı değiştir]
  • A1: 1500 karaktere boşluklar da dahildir.
  • A2: Metnin nesir kısmında (1500 karakter içermelidir), temel kurallarda belirtilmiş bölümlere ek olarak şunlar da yer alamaz: blok alıntılar, başlıklar, resim ve resim açıklamaları, "Ayrıca bakınız" bölümü (eğer varsa), kaynakça bölümü, bölüm başlıkları listesi, [6] veya [kaynak göster] gibi üst yazılar.
  • A3: BM'ye uyumlu karakter sayısı: Bir metin parçasındaki karakterleri saymak için Kullanıcı:İnfoCan/nesirsay.js gibi bir Javascript eklentisi (talimatlar tartışma sayfasındadır) veya haricî bir Web sitesindeki bir yazılım veya karakter sayma özelliği olan bir bilgisayar yazılımı gerekmektedir. Nesirsay.js tercih edilen yöntemdir ve diğer yöntemlere kıyasla BM'de daha itibarlıdır, çünkü sadece Biliyor muydunuz kurallarında tanımlandığı şekilde karakter sayımı yapar. Böylece hata yapılmamış olur ve tartışmalı durumlarda tarafsız bir sayım verir.[1]

Madde bağlantı kurallarına ekler

[kaynağı değiştir]
  • B1: Önerilen cümledeki bağlantılar uygun bir maddeye verilmelidir. Burada "uygun"dan kasıt, hem BM kuralları ile, hem de genel olarak Vikipedi kuralları ile uyumlu olan bir maddedir.
  • B2: Maddenize bağlantı verirken, madde adının büyük harfle başladığını öne sürerek onu büyük harfle yazmayın. Kelimenin baş harfi ancak normalde büyük yazılıyorsa, cümlenin içinde onu büyük harfle yazın.
  • B3: Pul (balık) gibi anlam ayrımı olan madde başlıkları boru sembolü kullanılarak sadeleştirilmelidir: '''[[Pul (balık)|pul]]''' şeklinde.
  • B4: Pul gibi anlam ayrımı sayfalarına bağlantı olmamalıdır.

Cümle için diğer ek kurallar

[kaynağı değiştir]
  • C1: Cümle içinde kırmızı bağlantı olmamalıdır.
  • C2: Dünyada herkesin hangi ülke veya spordan bahsettiğinizi bildiğini varsaymayın.
  • C3: Birden fazla madde sunan bir cümle, cümle uzunluğu kuralına istisna getirir. Eğer cümle birden çok madde sunuyorsa, her fazladan madde için, cümledeki toplam karakter sayısından kalın harfle yazılmış karakter sayısı kadar düşebilirsiniz. Bunun sonucunda cümle hâlâ 200 karakter veya altındaysa, uzunluğu uygundur. Eğer 200 karakterden daha uzunsa, ama yeterince okunaklı ve öz yazılmışsa, cümlenin gene de uygun olduğuna karar verilebilir, ama bu karar, duruma göre verilecektir.
  • C4: Cümlede dış bağlantı olamaz.
  • C5: Eğer konu bir edebî bir eser veya edebî bir karakter ise, cümlenin gerçek dünya ile bir ilişkisi olmalıdır.

Madde için diğer ek kurallar

[kaynağı değiştir]
  • D1: Madde kaynaklandırılmış olmalıdır, referanslar satır içinde verilmelidir (yani maddenin sonundaki genel bir bibliyografya bölümü içinde değil). Bu konuda genel bir kural, her paragrafta en az bir satır içi referans olmasıdır. Bu kuralın istisnası, giriş bölümü, hikâye özetleri, ve kaynaklandırılmış bilgileri özetleyen paragraflarda referans olması gerekmediğidir.
  • D2: Kaynaklar uygun şekilde işaretlenmelidir, yani "Dış bağlantılar" altında değil, dip not şeklinde verilmelidir. Madde içindeki kaynaklar çıplak URL (http://ornek.com gibi) şeklinde olmamalıdır. Çoğu çıplak URL'li kaynak Reflinks aracı ile düzeltilebilir.
  • D3: Vikipedi ve diğer dillerdeki Wikipedia sürümleri, güvenilir kaynak olarak sayılmaz.
  • D4: Silinmeye aday gösterilmiş maddeler silinme sürecini aşana kadar değerlendirilmeyecektir.
  • D5: Madde içinde değişiklik savaşı sürmekteyse veya tartışma şablonları varsa, adaylık muhtemelen reddedilecektir. Konsensus oluşmadan tartışma şablonunu çıkarmak sayılmaz!
  • D6: Anasayfaya çıkacak bir maddenin, kısa da olsa bitmiş görünmesi, devam eden bir çalışma görünümü vermemesi gerekir. Dolayısıyla içi boş bırakılmış başlıkları olan maddeler muhtemelen reddedilecektir. Konu hakkında yeterince bilgi vermeyen maddeler de muhtemelen reddedilecektir. Örneğin, bir kitap hakkındaki bir madde, eğer kitabın özetini vermeyip sadece yazarın biyografisi ve bazı eleştirmenlerin görüşlerini içeriyorsa, büyük olasılıkla yeterince kapsamlı olmamaktan dolayı reddedilecektir.
  • D7: Eğer maddeniz başka bir madde ile çelişiyorsa, maddeniz onaylanmadan önce bu çelişkinin bir şekilde çözümlenmesi gerekir. Biliyor muydunuz müdavimlerinin bu konuda size yardımcı olmasını beklemeyiniz.
  • D8: Eğer maddede bir taslak şablonu varsa ve madde BM için uygun uzunluktaysa taslak şablonunun çıkarılması gerekir.
  • D9: Birden çok kaynak genelde tercih edilir ama az bilinen konular hakkındaki maddelerde esneklik gösterilebilir.
  • D10: Biliyor muydunuz onayı bir derece öznel olabilir. Kuralları sonuna kadar ezberlemek onaylanmayı garantilemez, bir kuralı ihlal etmek de reddedilmeyi garantilemez. Kuralların istisnaları olabilir. Biliyor muydunuz bölümünün temel amacı madde oluşmasını (veya büyütülmesini) teşvik etmek, bunlar hakkında kısa ve öz cümlelerin oluşturulmasını sağlamaktır. Kurallarda bir açıklık yakalamış bir başvuru olursa öznel kıstaslar devreye girip başvuru reddedilebilir, özellikle eğer cümle ve maddeyi geliştirme amacı dikkate alınmıyorsa.

Sıkça karşılaşılan sorunlar

[kaynağı değiştir]
  • G1: Yazarlar genelde inceleme süresinin en sonunda değişiklik taleplerinin gelmesinden şikayet ederler. Çoğu değerlendirmeci listenin sonundan başlamayı tercih eder, çünkü en eski cümlelerin en büyük önceliği vardır ve başvuru hacmi ile başedemezler. İdeal olan bu değildir tabii ki, durumun neden böyle olduğunun açıklamasıdır. Benzer şekilde, yazarlar adaylıklarının unutulduğunu veya reddedildiğini düşünebilirler. Adaylıklar sayfada duracaktır, ta ki ya onaylanana veya reddedilene veya hakkında olumsuz yorumlar belirene kadar. (Adaylığın geçerliliğini koruması için olumsuz yorumların en kısa zamanda cevaplanması gerekir.) Anasayfaya gidecek yeni sürüm genelde adaylık listesinin en altından seçilir, bunlar "Eski adaylıklar" olarak işaretlenmesine rağmen.
  • G2: Bu sayfadaki kurallar neden diğer kurallarla beraber listelenmemiştir? Bu sorunun iki cevabı vardır: 1) bir bağlantı ile birbirlerine bağlılar zaten. 2) Bütünleşmiş bir listeye hangi maddelerin konacağı konusunda bir fikir birliği oluşmuş değil, bunun bir nedeni kimsenin (henüz) böyle bir listeyi önermemiş olmasıdır.
  • G3: Burada verilen kurallar oluşmuş bir fikir birliğini betimlemek amaçlıdır, onu oluşturmak amaçlı değil.

Başkalarının cümle ve maddelerini değerlendirmek için ek kurallar

[kaynağı değiştir]
  • H1: Bir hizmetli veya bir Biliyor muydunuz müdavimi olmanız gerekli değildir, aday gösterilen bir cümle hakkında yorum yapmak için; veya gibi semboller kullanabilirsiniz.
  • H2: Kendi cümle veya maddenizi onaylayamazsınız.
  • H3: Eğer madde internette olmayan veya bilmediğiniz bir yabancı dilden kaynaklara sahipse ve bu yüzden maddenin konusunun veya içindeki iddialı bir söylemin doğruluğunu kontrol edemiyorsanız, maddeyi onaylamak yerine, karşılaştığınız zorluğu belirten bir not bırakınız. Böylece diğer kullanıcıları haberdar etmiş olursunuz ve adaylığın onaylanması konusunda bir tartışma yapılabilir.


  1. ^ nesirsay.js betiğini elde etmek ve kurmak kolaydır ama o yoksa, karakter saymak için başka yöntemler de mevcuttur. Örneğin, eğer Microsoft Word kullanıyorsanız, maddenin sayfasındaki metni seçin (madde değiştirme penceresinde görünen, Viki dili içeren metni değil) ve boş bir dosyanın içine kopyalayın. Sonra "Araçlar" menüsünden "harfler" sayısına bakın. Diğer yazı işlem programlarında da benzer özellikler vardır. Mac kullanıcıları için Apple'da bir kelime sayacı vardır. Not: değişiklik geçmişinde beliren karakter sayıları BM amaçları açısından doğru değildir, çünkü bunlarda kategoriler, bilgi kutuları, gizlenmiş yorum metinleri ve benzeri metinler de dahildir.