Vietnamca
| Vietnamca | |
|---|---|
| Tiếng Việt | |
| Ana dili olanlar | Vietnam, ABD, Kamboçya, Avustralya, Fransa... |
| Konuşan sayısı |
70 - 73.000.000 anadili olarak
|
| Dil aileleri |
Varsayılan
|
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | vi |
| ISO 639-2 | vie |
| ISO 639-3 | – |
Vietnamca, (tiếng Việt ya da daha az bilinen adı ile Việt ngữ) Vietnam Cumhuriyeti'nin ulusal ve resmî dilidir. Vietnam'da yaşayan insanların % 86'sının ve deniz aşırı ülkelerde yaşayan azınlık durumunda yaklaşık 3.000.000 kişinin anadilidir. Yakın tarihe kadar Çince yazı sistemini kullanmakta olan Vietnamcanın sözcük dağarcığı büyük ölçüde Çinceden etkilenmiştir. Vietnamcanın bugünkü yazı sistemi Latin abecesinin uyarlanmış biçimine dayanır. Sözcüklerde anlam ayrılığı vurgu ile yapıldığından 5 farklı dilbilimsel im bulunur.
İçindekiler
Alfabe[değiştir | kaynağı değiştir]
Vietnam alfabesinde 29 harf vardır. Birçok dilde kullanılan F, J, W ve Z harfleri yoktur. Bunların yerine bazı harf birleşikleri kullanılır.
A Ă Â B C D Đ E Ê G H I K L M N O Ô Ơ P Q R S T U Ư V X Y a ă â b c d đ e ê g h i k l m n o ô ơ p q r s t u ư v x y
Vietnamcada bu harflerin haricinde bir üçlü harf birleşiği, on da ikili harf birleşiği vardır;
- CH GH GI KH NG NGH NH PH QU TH TR
Telâffuz[değiştir | kaynağı değiştir]
- KH: Almancadaki ch gibi
- NG: İngilizcedeki ng gibi
- NH: Lehçedeki ń, İspanyolcadaki ñ gibi
- PH: F (Bazen Vietnam abecesinde olmayan F bu birleşiğin yerine kullanılır)
 | Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Coğrafî dağılım[değiştir | kaynağı değiştir]
Vietnamca, Vietnam'da resmî dil statüsündedir ve halkın çoğunluğu bu dili kullanır. Vietnam'dan sonra dilin en çok konuşulduğu yer 1,000,000'u aşkın kişi ile Amerika Birleşik Devletleri'dir. Vietnamca burada en çok konuşulan üçüncü dildir. Bunun yanında ayrı ayrı incelendiğinde Teksas'da üçüncü, Arkansas ve Louisiana'da dördüncü, Avustralya'da ise altıncı sıradadır.
Bunun dışında Vietnam dilinin azınlık topluluklar tarafından Kamboçya, Kanada, Fildişi Kıyısı, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Fransa, Almanya, Tayland, İngiltere, Laos, Martinique, Hollanda, Yeni Kaledonya, Norveç, Filipinler, Polonya, Rusya, Senegal ve Vanuatu'da da konuşulduğu bilinmektedir.
Vurgular[değiştir | kaynağı değiştir]
| Ad | Tanım | Özel im | Örnek | Harf |
|---|---|---|---|---|
| ngang 'normal' | normal telâffuz | (imsiz) | ma 'hayalet' | a |
| huyền 'Uzatma' | Hafif düşüş | ` (grave) | mà 'ama' | à |
| sắc 'keskin' | yükselme | ´ (acute) | má 'anne' | á |
| hỏi 'soru vurgusu' | dalgalı yükselme | ̉ (hook) | mả 'mezar' | ả |
| ngã 'düşüş' | parçalı düşüş | ˜ (tilde) | mã '-de, -da' | ã |
| nặng 'ağır' | daralarak | ̣ (dot below) | mạ 'pirinç fidesi' | ạ |
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Vietnamca ile ilgili medyaları bulabilirsiniz. |
Sözlükler[değiştir | kaynağı değiştir]
- VDict: Vietnamese online dictionaries
- Vietnamese Translator
- The Free Vietnamese Dictionary Project
- Nom look-up
Yazılım kaynakları[değiştir | kaynağı değiştir]
- A Comprehensive Unicode Browser Test Page for Vietnamese / Quốc Ngữ.
- A Comprehensive Unicode Font Test Page for Vietnamese / Quốc Ngữ.
Özel dersler[değiştir | kaynağı değiştir]
Diğer kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- British Museum Exhibit: Exhibit of classical Vietnamese, including Kim Van Kieu.
- Nom Foundation: An organization dedicated to the preservation of the Nom writing.
- Vietnamese Writing System: An overview of the Vietnamese writing system.
- Online Keyboard for Vietnamese
- The right place of the Vietnamese accent a simple rule for learners, on where to put the tonal accent
- Wiktionary in Vietnamese
- Wikibooks in Vietnamese
- Wikisource in Vietnamese
