Vermont
| Vermont | |
|---|---|
| Ülke |  ABD |
| ABD'ye katılışı | 4 Mart 1791 (14'üncü) |
| En büyük şehir | Burlington |
| İdare | |
| • Vali | Peter Shumlin (D) |
| • Üst meclis | {{{Upperhouse}}} |
| • Alt meclis | {{{Lowerhouse}}} |
| ABD senatörleri | Patrick Leahy (D) Bernie Sanders (D) |
| Nüfus | |
| • Toplam | {{{2.010Pop}}} |
| • Yoğunluk | 25,41/km² |
| Dil | |
| • Resmî dil | Yok |
| ISO 3166 kodu | [[ISO 3166-2:US|]] |
| Traditional abbreviation | VT |
| Enlem | 42°44'K ile 45°0'43"K arası |
| Boylam | 71°28'B ile 73°26'B arası |
Vermont, ABD'nin eyâletlerinden birisidir. Ülkenin kuzeydoğu kesiminde, New England bölgesinde yer alır. Güneyde Massachusetts, doğuda New Hampshire, batıda New York ve kuzeyde de Quebec'le çevrilidir.
Tarih
Vermont yöresinde önceleri avcılık ve balıkçılıkla geçinen Amerika Yerlileri yaşıyordu. Fransız kâşif Samuel de Champlain, 1609'da eyâletin kuzeybatı sınırındaki Champlain Gölünü buldu. Fransızlar 1666'da Isle La Motte'ta ilk sürekli Avrupalı yerleşimini kurdular. Hollandalı ve İngilizlerin de 18. yüzyılda yerleşimler kurdukları yöre 1763'te bütünüyle İngilizlerin denetimine girdi. New York ve New Hampshire'ın hak iddialarına karşın Vermontlular 1777'de bağımsız bir cumhuriyet kurdular. Vermont 1791'de 14. eyâlet olarak ABD'ye katıldı. Daha sonra hızlı bir gelişme gösterdi, ama 1830'lardan sonra birçok kişi eyâletten ayrılarak ülkenin başka yerlerine göç etti. Amerikan İç Savaşı'nda (1861-1865) Vermont Pensilvanya'nın kuzeyinde çarpışmaya sahne olan tek eyâletti.
Coğrafya & iklim
Apalaş dağ sisteminin bir parçası olan Green Dağları, eyâletin neredeyse tamamını kaplar. Eyâletin en yüksek noktası olan Mansfield Dağının denizden yüksekliği 1.339 m'dir. Eyâletin yalnızca % 15'i verimli, düz araziden oluşur. Irmakların çoğu Champlain Gölüne dökülür; bütünüyle eyâlet içinde yer alan yaklaşık 400 göl vardır.
İklim genelde soğuktur, daha sıcak olan güneyiyle, kuzey bölgeleri arasında bariz sıcaklık farklılıkları vardır. Kış aylarında sıcaklık -37 °C ya da altına düşebilir (en düşük sıcaklık -46 °C (1933) olarak saptanmıştır), yazın da sıcaklık 30 °C'nin üstüne çıkmaz.
Demografi & kültür
2005 tahmini nüfusu 623.050 olan Vermont'ta, Beyazların toplam nüfus içindeki payı % 98'dir. 50 ABD eyâleti arasında beyaz nüfusun en yoğun olduğu ikinci eyâlettir. New England'ın İngiliz ve Protestan Yankee kültürünün uzantısı olmakla beraber, eyâletin kültür yaşamında zamanla öbür etnik gruplar; Fransızlar ya da Fransız kökenli Kanadalılar, İtalyanlar ve Polonyalılar da önem kazanmıştır.
Ekonomi
Mandıracılığın temel tarımsal etkinlik olduğu Vermont'ta, turizm en önemli ekonomik faaliyettir. Yazın orman ve dağları, kışın da çok sayıda kayak merkezi birçok ziyeretçiyi eyâlete çeker. Turizmin ekonomik üretim içindeki payı %27'dir. Mermer, granit, asbest, akçaağaç şurubu üreticiliği ve arduvaz madenciliği de önem taşır.
Dış bağlantılar
Genel
Devlet
- Vermont Web Sitesi (ingilizce)
- Enerji ve Istatistik Bilgileri (ingilizce)
- Vermont Tarımı (ingilizce)
- Vermont Eyâleti ile ilgili bilgiler (ingilizce)
Harita ve demografik bilgiler
Turizm ve eğlence
Ticaret
Kültür & tarih
- Vermont Kızılderili Müze ve Kültür Merkezi (ingilizce)
- Merkezi Vermont: Yeşil Dağların Kalbinde Tarihi araştırın, bir Ulusal Park Servisi Paylaştığımız Mirası keşfedin (ingilizce)
- Vermont Sanat Konseyi (ingilizce)
- Vermont Tarih Kurumu (ingilizce).
Online medya
 | Vermont ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | ABD'deki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |