İçeriğe atla

Vera C. Rubin Gözlemevi

Koordinatlar: 30°14′41″S 70°44′58″W / 30.24464°G 70.74942°B / -30.24464; -70.74942
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Vera C. Rubin Gözlemevi
Tamamlanan LSST'nin görselleştirmesi
Adını verenVera Rubin Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Bulunduğu yer(ler)Elqui, Coquimbo, Şili
Koordinatlar30°14′41″S 70°44′58″W / 30.24464°G 70.74942°B / -30.24464; -70.74942 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
OrganizasyonBüyük Sinoptik Araştırma Teleskobu Şirketi Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Gözlemevi kodu X05 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Yükseklik2.672,75 m (8.768,9 ft) Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Dalga boyu320 nm (940 THz)–1.060 nm (280 THz)
İlk ışıkAğustos 2024'te bekleniyor[1]
Teleskop çeşidiyansıtmalı teleskop
astronomik gözlemevi
three-mirror anastigmat Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Çap8,417 m (27 ft 7,4 in) Bunu Vikiveri'de düzenleyin
İkincil ayna çapı3,420 m (11 ft 2,6 in) Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Üçüncül ayna çapı5,016 m (16 ft 5,5 in) Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Açısal çözünürlük0,7 açısal saniye, 0,2 açısal saniye Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Toplama alanı35 m2 (380 ft2) Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Odak uzaklığı10,31, 9,9175 m (33 ft 9,91 in, 32 ft 6,45 in) Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kaidealtazimuth kundak Bunu Vikiveri'de düzenleyin Bunu Vikiveri'de düzenleyin
rubinobservatory.org Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Şili üzerinde Vera C. Rubin Gözlemevi
Vera C. Rubin Gözlemevi
Vera C. Rubin Gözlemevi konumu
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
[Vikiveri'de düzenle]

Daha önce Büyük Sinoptik Tarama Teleskopu (LSST) olarak adlandırılan Vera C. Rubin Gözlemevi, Şili'de bulunan önemli bir astronomik gözlemevidir. Temel görevi, her birkaç gecede bir, erişilebilir tüm güney gökyüzünü astronomik olarak taramak ve on yıl boyunca sürecek bir hızlandırılmış kayıt olan Uzay ve Zaman Miras Araştırması (Legacy Survey of Space and Time - yine LSST olarak kısaltılır) oluşturmaktır.[2][3][4] Sinoptik kelimesi, Yunanca σύν (syn "birlikte") ve ὄψις (opsis "görünüm") kelimelerinden türetilmiştir ve belirli bir zamanda bir konunun geniş bir görünümünü veren gözlemleri tanımlar. Gözlemevi, Kuzey Şili'deki Coquimbo Bölgesi'nde 2.682 metre yüksekliğindeki bir dağ olan Cerro Pachón'un El Peñón zirvesinde, mevcut Gemini Güney ve Güney Astrofizik Araştırma Teleskopları ile birlikte yer almaktadır.[5] Rubin Gözlemevi'nin ana tesisi, gözlemevinden karayoluyla yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta, La Serena şehrindedir. Gözlemevi, galaktik dönüş hızları hakkında çığır açan keşiflere öncülük eden Amerikalı astronom Vera Rubin''in adını taşımaktadır.

Vera C. Rubin Gözlemevi, ABD Ulusal Bilim Vakfı (NSF) ve ABD Enerji Bakanlığı Bilim Ofisi'nin ortak bir girişimidir. Gözlemevi, NSF NOIRLab ve SLAC Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı tarafından ortaklaşa işletilmektedir.[6]

Rubin Gözlemevi, mevcut tüm gökyüzünü birkaç gecede bir fotoğraflayacak olan 8,4 metrelik birincil aynaya[7] sahip geniş alanlı bir yansıtıcı teleskop olan Simonyi Tarama Teleskobu'na[8][9] ev sahipliği yapacak.[10] Teleskop, üç aynalı anastigmatın bir çeşidi olan yeni bir üç aynalı tasarım kullanır ve bu, kompakt bir teleskopun 3,5 derecelik çok geniş bir görüş alanı üzerinden keskin görüntüler sunmasını sağlar. Görüntüler, şimdiye kadar yapılmış en büyük dijital kamera olan 3,2 gigapiksel CCD görüntüleme kamerası tarafından kaydedilecek.[11]

LSST 2001'de önerildi ve aynanın inşası (özel fonlarla) 2007'de başladı. LSST daha sonra 2010 Astrophysics Decadal Survey'de en üst sıralarda yer alan büyük yer tabanlı proje oldu ve proje resmi olarak inşaatına 1 Ağustos 2014'te başladı. Ulusal Bilim Vakfı (NSF), inşaat bütçesinin FY2014 kısmına (27,5 milyon $) izin verdi.[12] Finansman, Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı olan NSF'den ve özel uluslararası kar amacı gütmeyen kuruluş LSST Corporation tarafından sağlanan özel finansmandan gelir. Operasyonlar, Astronomi Araştırma Üniversiteleri Birliği'nin (AURA) yönetimi altındadır.[13] Toplam inşaat maliyetinin yaklaşık 680 milyon dolar olması bekleniyordu.[14]

Rubin Gözlemevi'nin saha inşaatı, 14 Nisan 2015 tarihinde ilk taşın törenle konulmasıyla başlamıştır.[15][16] Mühendislik kamerasıyla yapılan ilk gökyüzü gözlemleri 24 Ekim 2024 tarihinde gerçekleşirken, sistemin ilk ışık görüntüleri 23 Haziran 2025 tarihinde yayınlanmıştır. COVID ile ilgili takvim gecikmeleri nedeniyle, tam araştırma operasyonlarının 2025 yılının ilerleyen dönemlerinde başlaması planlanmaktadır.[17] Toplanan verilerin ise iki yıl sonra tamamen kamuya açık hale gelmesi beklenmektedir.[18]

Adı ve anlamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Gözlemevi, ilk olarak "Büyük Sinoptik Araştırma Teleskobu" (Large Synoptic Survey Telescope - LSST) olarak adlandırılmıştı. Buradaki "synoptic" kelimesi, Yunanca σύν (syn - "birlikte") ve ὄψις (opsis - "görünüm") kelimelerinden türemiştir ve bir konuya geniş bir bakış açısı sunan gözlemleri tanımlar.[19]

Haziran 2019'da, Birleşik Devletler Temsilcisi Eddie Bernice Johnson ve Jenniffer González-Colón tarafından gözlemevinin adının LSST'den Vera C. Rubin Gözlemevi olarak değiştirilmesi başlatıldı.[20] Bu isim değişikliği, 20 Aralık 2019'da Amerika Birleşik Devletleri yasalarına girdi[21] ve 2020 Amerikan Astronomi Topluluğu kış toplantısında duyuruldu.[3] Gözlemevi, adını Amerikalı astronom Vera C. Rubin'den almaktadır. Bu isim, Rubin ve meslektaşlarının milyarlarca galaksiyi uzay ve zaman boyunca haritalandırarak ve kataloglayarak karanlık maddenin doğasını araştırma mirasını onurlandırmaktadır.[20]

Teleskobun kendisi ise özel bağışçılar Charles ve Lisa Simonyi'nin[22] adını taşıyan Simonyi Araştırma Teleskobu[23] olarak adlandırılmıştır.

LSST kısaltması, gözlemevinin gerçekleştireceği "Uzay ve Zaman Mirası Araştırması" (Legacy Survey of Space and Time) için ve bu araştırmayı yapacak olan kamera için "LSST Kamerası" olarak korunmuştur.[24]

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Rubin Gözlemevi, gökyüzü taramaları geleneğinin bir devamıdır.[25] Bu gelenek, 18. yüzyılda Messier kataloğu gibi görsel olarak derlenmiş kataloglarla başladı. Ardından, 1885 Harvard Plaka Koleksiyonu, National Geographic Society – Palomar Gözlemevi Gökyüzü Araştırması ve diğerleriyle başlayan fotoğrafik araştırmalar bu yerini aldı. Yaklaşık 2000 yılına gelindiğinde ise, Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması (SDSS) gibi ilk dijital araştırmalar, önceki taramaların fotoğraf plakalarının yerini almaya başladı.

Rubin Gözlemevi, ilk olarak 1996'da bahsedilen Karanlık Madde Teleskobu'nun[26] önceki konseptinden evrildi.[27] Beşinci on yıllık rapor olan "Yeni Milenyumda Astronomi ve Astrofizik", 2001 yılında yayımlandı ve "Geniş Açıklıklı Sinoptik Araştırma Teleskobu"nu (Large-Aperture Synoptic Survey Telescope) önemli bir girişim olarak tavsiye etti. Bu erken aşamada bile temel tasarım ve hedefler belirlenmişti.[28]

Geniş Açıklıklı Sinoptik Araştırma Teleskobu (LSST), her hafta görülebilir gökyüzünü mevcut araştırmalardan çok daha sönük seviyelere kadar taramak üzere tasarlanmış, 6.5 metrelik bir optik teleskoptur.

Bu teleskop, 300 metreden büyük Dünya'ya Yakın Nesnelerin (NEO) %90'ını kataloglayacak ve bunların Dünya üzerindeki yaşam için oluşturduğu tehdidi değerlendirecektir. Ayrıca, Güneş Sistemi'nin oluşumuna dair bir fosil kaydı içeren Kuiper Kuşağı'nda yaklaşık 10.000 ilkel nesne bulacaktır.

LSST, yakın ve yüksek kırmızıya kaymalı binlerce süpernovayı gözlemleyerek ve karanlık maddenin dağılımını kütleçekimsel merceklenme yoluyla ölçerek evrenin yapısının incelenmesine de katkıda bulunacaktır. Tüm veriler Ulusal Sanal Gözlemevi (National Virtual Observatory) aracılığıyla erişilebilir olacak ve astronomlara ve halka, değişen gece gökyüzünün çok derin görüntülerine erişim sağlayacaktır.[28]

Rubin Gözlemevi'nin ilk geliştirme aşamaları çeşitli küçük hibelerle finanse edildi. Ocak 2008'de yazılım milyarderleri Charles ve Lisa Simonyi 20 milyon dolar, Bill Gates ise 10 milyon dolar olmak üzere büyük katkılarda bulundu.[29][22] ABD Başkanı'nın 2013 mali yılı NSF bütçe talebine 7.5 milyon dolar dahil edildi.[30] ABD Enerji Bakanlığı, karanlık enerjiyi anlama misyonunun bir parçası olarak, SLAC Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı tarafından dijital kamera bileşeninin yapımını finanse etti.[31]

Ulusal Bilim Vakfı (NSF) tarafından geri kalan inşaat fonları 1 Ağustos 2014 tarihinde onaylandı.[12] Projenin lider kuruluşları ise şunlardır:[31]

  • SLAC Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı: LSST kamerasını tasarlamak ve inşa etmekle görevli.
  • Ulusal Optik Astronomi Gözlemevi (National Optical Astronomy Observatory): Teleskop ve saha ekibini sağlamakla yükümlü.
  • Ulusal Süper Bilgisayar Uygulamaları Merkezi (National Center for Supercomputing Applications): Arşiv ve veri erişim merkezini kurmak ve test etmekle sorumlu.
  • Astronomi Araştırmaları Üniversiteleri Birliği (Association of Universities for Research in Astronomy - AURA): İnşaatı denetlemekle yetkili.

L1 Lensi ve Ek Finansman

[değiştir | kaynağı değiştir]

Gözlemevi için L1 lensi 2018 yılında tamamlandı. Mayıs 2018'de ABD Kongresi, inşaat ve operasyonları hızlandırmak amacıyla, teleskobun talep ettiğinden çok daha fazla finansmanı beklenmedik bir şekilde tahsis etti. Teleskop yönetimi bu durumdan minnettar olsa da, inşaatın bu geç aşamasında nakit sıkıntısı çekmedikleri için ek fonların ne kadar yardımcı olacağından emin değildi.[32]

İlk yayınlanan görüntüler arasında Üç Boğumlu Bulutsu ve Deniz Kulağı Bulutsusu nebulalarının birleşik bir görüntüsü yer aldı.[33]

Komple enstrümanın kaydettiği ilk fotonlar 15 Nisan 2025 tarihinde tespit edildi. Enstrüman odaklanmadan önce bu fotonlar halkalar şeklinde görünüyordu, sonrasında ise nokta olarak ayarlandı.[33]

Teleskop ve kameranın tam kombinasyonundan elde edilen ilk ışık görüntüleri 23 Haziran 2025 tarihinde yayınlandı.[34][35][36] İlk tanıtım görüntüleri arasında Üç Boğumlu Bulutsu ve Deniz Kulağı Bulutsusu nebulalarının birleşik bir görüntüsü ile Başak Kümesi'ndeki birçok galaksiyi gösteren geniş alanlı bir görünümden alıntılar yer alıyordu.[37] Başak Kümesi görüntüsü, Mayıs ayı başlarında dört gece boyunca çekilmişti.

Bu ilk görüntülerde 2000'den fazla yeni asteroit keşfedildi.[38] Enstrümanın devreye alınmasında 28 ülkeden insanların yer alması nedeniyle, görüntülerin yayınlandığı gün altı kıtada izleme partileri düzenlendi.[39]

NSF-DOE Vera C. Rubin Gözlemevi video bağlantısı (0d57s) The Cosmic Treasure Chest. [40]

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Cerro Pachón'da Açık Gökyüzü[41]
    Cerro Pachón'da Açık Gökyüzü[41]
  • Vera C. Rubin Gözlemevi yapım aşamasında[42]
    Vera C. Rubin Gözlemevi yapım aşamasında[42]
  • Teleskop montaj düzeneği, köprü vinci kurulumu sırasında kubbeden alınmıştır.[43]
    Teleskop montaj düzeneği, köprü vinci kurulumu sırasında kubbeden alınmıştır.[43]
  • LSST Kamerasının odak düzlemi. 60 cm (2 feet) genişliğindedir, 3200 megapiksel görüntü üretmek için 189 sensöre sahiptir.[44]
    LSST Kamerasının odak düzlemi. 60 cm (2 feet) genişliğindedir, 3200 megapiksel görüntü üretmek için 189 sensöre sahiptir.[44]
  • Optik mühendisleri Justin Wolfe (solda) ve Simon Cohen LSST Kamerası için r filtresi ile birlikte.[45]
    Optik mühendisleri Justin Wolfe (solda) ve Simon Cohen LSST Kamerası için r filtresi ile birlikte.[45]
  • LSST Kamerası, her iki soğutma sistemi kullanılarak sıfırın altındaki sıcaklıklara kadar soğutuldu.[46]
    LSST Kamerası, her iki soğutma sistemi kullanılarak sıfırın altındaki sıcaklıklara kadar soğutuldu.[46]
  • Leonard Kuyruklu Yıldızı, Rubin Gözlemevi ve Venüs Gezegeni
    Leonard Kuyruklu Yıldızı, Rubin Gözlemevi ve Venüs Gezegeni
  • Ufukta parlak ışık kümeleri olarak görülebilen yapay ışık nedeniyle gökyüzünün aydınlanmasıyla Vera C. Rubin Gözlemevi üzerinde Gece Işığı.
    Ufukta parlak ışık kümeleri olarak görülebilen yapay ışık nedeniyle gökyüzünün aydınlanmasıyla Vera C. Rubin Gözlemevi üzerinde Gece Işığı.
  • Vera C. Rubin Gözlemevi ve Samanyolu
    Vera C. Rubin Gözlemevi ve Samanyolu

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Monthly updates". LSST Corporation. 6 Aralık 2016. 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  2. ^ Overbye, Dennis (11 Ocak 2020). "Vera Rubin Gets a Telescope of Her Own - The astronomer missed her Nobel Prize. But she now has a whole new observatory to her name". The New York Times. 11 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2020. 
  3. ^ a b "NSF-supported observatory renamed for astronomer Vera C. Rubin". www.nsf.gov (İngilizce). 8 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2020. 
  4. ^ "Survey Cadence Optimization Committee's Phase 3 Recommendations". pstn-056.lsst.io. Erişim tarihi: 25 Haziran 2025. 
  5. ^ "Press Release LSSTC-04: Site in Northern Chile Selected for Large Synoptic Survey Telescope" (PDF). LSST. 17 Mayıs 2006. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2015. 
  6. ^ "Funding Information | Rubin Observatory". rubinobservatory.org (İngilizce). Erişim tarihi: 25 Haziran 2025. 
  7. ^ "About Rubin Observatory". 30 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2022. 
  8. ^ Gressler, William (2 Haziran 2009). "LSST Optical Design Summary" (PDF). LSE-11. 20 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2011. 
  9. ^ Tuell, Michael T.; Martina, Hubert M.; Burge, James H.; Gressler, William J.; Zhao, Chunyu (22 Temmuz 2010). "Optical testing of the LSST combined primary/tertiary mirror" (PDF). Proc. SPIE 7739, Modern Technologies in Space- and Ground-based Telescopes and Instrumentation. Modern Technologies in Space- and Ground-based Telescopes and Instrumentation. 7739 (77392V): 77392V. Bibcode:2010SPIE.7739E..2VT. doi:10.1117/12.857358. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Şubat 2023. 
  10. ^ "LSST General Public FAQs". 25 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2020. 
  11. ^ "Camera". LSST. 30 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2015. 
  12. ^ a b Kahn, Steven; Krabbendam, Victor (August 2014). "LSST Construction Authorization" (Basın açıklaması). Lsst Corp. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022. 
  13. ^ Boilerplate text 7 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Rubin Observatory, accessed May 28, 2020
  14. ^ "Surprise! House spending panel gives NSF far more money for telescope than it requested". www.science.org (İngilizce). Erişim tarihi: 25 Haziran 2025. 
  15. ^ "LSST First Stone" (Basın açıklaması). LSST Corporation. 14 Nisan 2015. 21 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022. 
  16. ^ "The Large Synoptic Survey Telescope: Unlocking the secrets of dark matter and dark energy". Phys.org. 29 Mayıs 2015. 27 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2015. 
  17. ^ "Monthly updates". LSST Corporation. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2022. 
  18. ^ "Search | Legacy Survey of Space and Time". www.lsst.org. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020. 
  19. ^ Rhee, George (13 Ağustos 2013). Cosmic Dawn: The Search for the First Stars and Galaxies (İngilizce). Springer Science & Business Media. s. 237. ISBN 978-1-4614-7813-3. 
  20. ^ a b "H.R. 3196, the Vera C. Rubin Observatory Designation Act | House Committee on Science, Space and Technology". science.house.gov (İngilizce). 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2020. 
  21. ^ Johnson, Eddie Bernice (20 Aralık 2019). "H.R.3196 – 116th Congress (2019–2020): Vera C. Rubin Observatory Designation Act". www.congress.gov. Erişim tarihi: 7 Ocak 2020. 
  22. ^ a b "FAQ | Vera Rubin Observatory". www.vro.org. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020. 
  23. ^ "About Rubin Observatory". 2 Nisan 2013. 30 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2022. 
  24. ^ "NSF–DOE Vera C. Rubin Observatory Name guidelines". Vera C. Rubin Observatory. 
  25. ^ Djorgovski, S. George; Mahabal, Ashish; Drake, Andrew; Graham, Matthew; Donalek, Ciro (2013). "Sky Surveys". Oswalt, Terry (Ed.). Planets, Stars and Stellar Systems. Springer Netherlands. ss. 223-281. arXiv:1203.5111 $2. doi:10.1007/978-94-007-5618-2_5. ISBN 978-94-007-5617-5. 
  26. ^ Tyson, A.; Angel, R. Clowes, Roger; Adamson, Andrew; Bromage, Gordon (Ed.). The Large-aperture Synoptic Survey Telescope. The New Era of Wide Field Astronomy, ASP Conference Series. 232. San Francisco, California: Astronomical Society of the Pacific. s. 347. ISBN 1-58381-065-X. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2018. 
  27. ^ Press, W. H. (9–14 Temmuz 1995). Kochanek, C. S.; Hewitt, Jacqueline N. (Ed.). Prognosticating The Future Of Gravitational Lenses. Astrophysical applications of gravitational lensing: proceedings of the 173rd Symposium of the International Astronomical Union. 173. International Astronomical Union. Melbourne, Australia: Kluwer Academic Publishers; Dordrecht. s. 407. 19 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2018. 
  28. ^ a b Astronomy and astrophysics in the new millennium. Washington, D.C.: National Academy Press. 2001. ss. 11-12. Bibcode:2001aanm.book.....N. doi:10.17226/9839. ISBN 978-0-309-07312-7. 5 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2025. 
  29. ^ Overbye, Dennis (3 Ocak 2008). "Donors Bring Big Telescope a Step Closer". The New York Times. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2008. 
  30. ^ "LSST Project Office Update". March 2012. 19 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2012. 
  31. ^ a b "World's largest digital camera gets green light". 8 Kasım 2011. 27 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2012. /
  32. ^ Mervis, Jeffrey (21 Mayıs 2018). "Surprise! House spending panel gives NSF far more money for telescope than it requested". AAAS. 8 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  33. ^ a b Chang, Kenneth; Miller, Katrina (23 Haziran 2025). "Vera Rubin Scientists Reveal Telescope's First Images". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 23 Haziran 2025. 
  34. ^ Wells, Ione; Rannard, Georgina (23 Haziran 2025). "First celestial image unveiled from revolutionary telescope". BBC. 23 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2025. 
  35. ^ "Welcome to your First Look at the cosmos from NSF–DOE Rubin Observatory". Vera C. Rubin Observatory (İngilizce). 23 Haziran 2025. Erişim tarihi: 24 Haziran 2025. 
  36. ^ Greenfieldboyce, Nell (23 Haziran 2025). "The Vera C. Rubin Observatory's first images are stunning — and just the start". NPR (İngilizce). 23 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2025. 
  37. ^ Klesman, Alison (23 Haziran 2025). "Here are the first-ever images released by the Vera C. Rubin Observatory". Astronomy Magazine (İngilizce). Erişim tarihi: 23 Haziran 2025. 
  38. ^ Meghan Bartels (23 Haziran 2025), "Majestic First Images from Rubin Observatory Show Universe in More Detail Than Ever Before", Scientific American 
  39. ^ "Vera C Rubin Observatory first images". BBC Sky at Night Magazine (İngilizce). 23 Haziran 2025. Erişim tarihi: 23 Haziran 2025. 
  40. ^ "The Cosmic Treasure Chest (Video-EN)" (video). NSF–DOE Vera C. Rubin Observatory (İngilizce). 12 Haziran 2025. Erişim tarihi: 25 Haziran 2025. 
  41. ^ "Clear Skies at Cerro Pachón". 17 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021. 
  42. ^ "New Initiative to Help Unravel Cosmic Mysteries with Big Data". 20 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2021. 
  43. ^ "The Rubin Observatory Telescope Mount Awakens". 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021. 
  44. ^ "Rubin Observatory Receives Two Guinness World Records for Its Camera and Lenses". 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021. 
  45. ^ "Final Filters Delivered for Rubin Observatory Camera". 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021. 
  46. ^ "Rubin Camera Chills Out". 2 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Vera C. Rubin Gözlemevi ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vera_C._Rubin_Gözlemevi&oldid=35572479" sayfasından alınmıştır