Urfa Kontluğu
Comté d'Édesse Urfa Kontluğu/Edessa Kontluğu | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1098-1149 | |||||||||||
 Arma
| |||||||||||
 Diğer Haçlı Devletlerinin yanında Urfa Kontluğu | |||||||||||
| Başkent | Urfa | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Fransızca, Ermenice | ||||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||||
| Kont | |||||||||||
| |||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Urfa Kontluğu veya Edessa Kontluğu, Birinci Haçlı seferi sonucu 12. yüzyılda Urfa şehri ve civarında Haçlılar tarafından kurulmuş bir devlettir. Kurucusu, daha sonra Kudüs kralı olacak olan I. Baudouin'dir.
Kuruluşu
Birinci Haçlı seferi sırasında Anadolu'yu baştan başa geçen Haçlı orduları 1097 Ekim'inde Tarantolu Boemondo'nun kumandası altında Antakya'yı kuşattılar. Kuşatma devam ederken Urfa'nın Ermeni hakimi "Toros" Baudouin'i şehrine davet ederek Selçuklulara karşı onunla işbirliğine gitti (Şubat 1098). Toros yardımı karşılığı Baudouin'i kendine veliaht tayin etti. Fakat Baudouin Toros'la olan antlaşmasına uymadı ve onu öldürterek Urfa Kontluğu'nu kurdu (10 Mart 1098).
Urfa Kontluğu'nun kurulmasından hemen sonra 3 Haziran 1098'de Antakya Boemondo tarafından ele geçirilmiş ve Antakya Prensliği kurulmuştur.
Yıkılışı
Zengi hanedanının kurucusu İmadeddin Zengi Urfa'yı kuşattı ve uzun süren muhasaradan sonra 24 Aralık 1144'de şehri Haçlılardan alarak Urfa Kontluğu'nun sonunu getirdi. Bu zafer Haçlılara karşı Müslümanların ilk büyük başarısı olarak kabul edilir.
Urfa'nın düşmesinden sonra diğer Haçlı Kontluklarının da tehlikede olduğunu düşünen Avrupa'da II. Haçlı seferi hazırlıkları başlamıştır. Fakat bu sefer ilkinin tam zıddına Haçlıların hezimeti ile sonuçlanmıştır.
İmadeddin Zengi'nin 1146 yılında öldürülmesini fırsat bilen II. Joselin Urfa'yı yerel hristiyanlarla anlaşarak kısa süreliğine tekrar ele geçirdi. Urfa'nın düştüğünü duyan Halep Atabeyi Nureddin Mahmud Zengi hızla hareket ederek şehri kısa zamanda geri almış ve Urfa Kontluğu'nun tekrar diriltilmesine fırsat vermemiştir (1146).
Kaynaklar
- Demirkent, Işın (1990) Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi (1098-1118), Cilt I, Ankara:Türk Tarih Kurumu, ISBN 975-16-0221-1.
- Demirkent, Işın (1994) Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi (1118-1146), Cilt II, Ankara:Türk Tarih Kurumu, ISBN 975-16-0664-0.
