Uçurtma balonu
Bir uçurtma balonu, yönünü kararlı hale getirerek ve rüzgara veya aerodinamik direnci minimuma indirerek rüzgarlı koşullar için aerodinamik olarak optimize edilmiş bir bağlı balondur. Tipik olarak, stabilize edici özelliklere sahip bir aerodinamik dış zarf ve onu ana bağlamaya bağlayan bir kablo demeti veya boyunduruk içerir.
Uçurtma balonları, sıradan yuvarlak balonlardan daha hızlı rüzgarlarda uçabilir. I. Dünya Savaşı sırasında deniz ve askeri gözlem ve II. Dünya Savaşı'nda baraj balonları olarak uçaksavar savunma amacıyla yaygın olarak kullanıldılar.
Geliştirme ve yapı[değiştir | kaynağı değiştir]
1893'ten Parseval ve Sigsfeld tarafından Almanya'da geliştirilen uçurtma balonunun ana bileşeni, rijit olmayan bir hava gemisininkine benzer şekilde aerodinamik olarak düzenlenmiş balon dış zarfıdır. Çoğu hava gemisinin aksine, zarf aynı zamanda ana kaldırma gazı torbasıdır. Alman Parseval Drachen ve Fransız Caquot gibi tipler, arkada bir veya daha fazla dengeleyici baloncuğu şişirmek için rüzgar basıncı kullanmakta ve bu sayede kuyruk yüzeyleri kanatçıklar olarak işlev görmekteydi. Bir boyunduruk veya koşum takımı balonu demirleme noktasına bağlıyor ve stabiliteye yardımcı oluyordu.[1][2]
Donanma kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
I. Dünya Savaşı'nın Atlantik denizaltı mücadelesi sırasında, uçurtma balonları ticaret gemileri konvoylarına eşlik eden muhripler tarafından konuşlandırılacaktı. Uçurtma balonunun altında asılı bir sepette, U-botları izleyen ve gözlemcilerini muhriplere uçurtma balonu kablosunun yalıtımlı çekirdeği aracılığıyla telefonla bildiren bir pilot yer alıyordu. Yüksekte uçan balonun pilotu, suyun hemen bir U-botu gemideki gözlemcilere kıyasla çok daha net görebiliyordu; bu sayede uçurtma balonu pilotu, bir sualtı bombası saldırısı sırasında U-botun kaçış manevralarını gemiye bildirebiliyordu.[3]
Etki[değiştir | kaynağı değiştir]
Yükseltilmiş bir görsel gözlem platformunun mevcudiyeti, sonarın icadından önce muhriplerin U-botları bulma ve imha etme başarısını önemli ölçüde artırdı. Her muhrip bir uçurtma balonu ile donatılmış olsaydı, konvoylar daha iyi korunabilirdi; ancak sınırlı sayıda balon ve daha da az sayıda pilot uçmaya uygundu. Bu sebeple Birleşik Devletler Donanması Ekim 1917'de Ohio Akron'daki Goodyear Tire and Rubber Company'nin Wingfoot Sahasında bir acil balon pilot eğitim programı başlattı.[3]
Uçurtma balonu pilotu, uçurtma balona asılı gözlem sepetine bağlı bir paraşüte sahipti. Pilot, beline bağlı basit bir vücut koşum takımı giyiyordu.[4] Tüm gözlem sepeti için benzer bir paraşüt sistemi, Rockaway Donanma Hava İstasyonu'nda test edildi, ancak yaygın olarak kullanılmadı.[3]
Operasyon[değiştir | kaynağı değiştir]
Her muhrip, limandan ayrılmadan hemen önce şişirilmiş uçurtma balonunun ipini hava istasyonu iskelesinden sabitliyordu. Muhrip bir konvoya eşlik ederken, pilot her sabah gün ışığından hemen önce uçurtma balon sepetine biniyordu. Pilot, biniş hattını paraşüt kayışına klipsliyor; dört denizci ise uçurtma balonundaki bir kasnaktan hattın diğer ucunu çekerek pilotu balonun içine çekiyordu. Pilotu balona çekme işlemi olası en sakin denizde yapılıyordu, ancak gözlem sepetine ulaşmadan önce pilotun suya girip çıkması olağan dışı değildi. Uçurtma balonu, muhribin tepesindeki türbülansta istikrarsız davranabiliyordu, bu nedenle tüm gözlem sepetinin suya düşüp çıkması olasıydı. Balon pilotu, ıslak veya kuru olmasına aldırmadan, bütün gününü uçuırtma balonunda geçiriyordu ve lastik inek takma adıyla anılıyordu.[3]
Uzun bir günün sonunda uçurtma balonundan gemiye dönüş, ilave karanlık ve yorgunluk riskiyle birlikte biniş prosedürünün tersiydi. Amerika Birleşik Devletleri'nin tek yaralanan donanma uçurtma balon pilotu, 14 Ağustos 1918 fırtınalı akşamı İrlanda Denizi boyunca doğuya giden bir konvoya eşlik eden bir muhribe başarısız bir geri dönüş girişimiydi.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel
- ^ Ege (1973).
- ^ Vivian, Evelyn Charles; A History of Aeronautics, Collins 1921, Part III, Chapter VII, "Kite Balloons".
- ^ a b c d e Morse (1984). "Flying the Rubber Cows". Proceedings. United States Naval Institute. 110 (2): 74&75.
- ^ "Observation Balloons On The Western Front". The Western Front Association. 29 Haziran 2008. 2 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020.
- Genel