Uçuş zarfı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Aerodinamikte bir uçağın veya uzay aracının uçuş zarfı -hizmet zarfı veya performans zarfı olarak da nitelendirilebilir- bir tasarımın hava hızı ve yük faktörü veya atmosferik yoğunluk bakımından yeteneklerini ifade eder.[1] Bu terimin uygulanması diğer terimlere göre biraz daha rahattır ve manevra kabiliyeti gibi diğer ölçümlere de atıfta bulunabilir. Örneğin bir uçak, yüksek hızda dalış yaptığında "zarfın dışında" uçtuğu söylenir ki bu havacılık terminolojisinde oldukça tehlikeli olarak kabul edilir.

Uçuş zarfı, benzer şekilde kullanılan terimlerden en eskisi ve buna bağlı olarak en yaygın kullanılanıdır çünkü test uçuşlarının ilk günlerinden beri kullanılmaya devam edilmektedir. Bir uçuş zarfını tanımlamanın farklı yolları olan ekstra güç ve doghouse plot gibi terimlerle de yakından ilgilidir. Ayrıca mühendislik alanı dışında, bir olayın gerçekleşeceği katı sınırlara veya daha genel olarak bir durumun öngörülebilir davranışına atıfta bulunmak için kapsam olarak geliştirilmiştir.

Ekstra güç[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekstra güç,[1] bir uçağın uçuş zarfını belirlemenin en temel yöntemidir. Kolay bir şekilde hesaplanmasına rağmen uçağın farklı irtifalardaki performansları hakkında net bilgi veremez.

Belirli bir parametrenin seçilmesi spesifik olarak uçağa o koşullar için gerekli olan gücü üretmede yardımcı olacaktır. Örnek Cessna 150 760 metre (2.500 feet) irtifada ve 140 km/s'lik bir hızda düz bir uçuş gerçekleştirebilmesi için yaklaşık 60 beygir gücüne ihtiyacı vardır.[2] Cessna 150 normal şartlar altında 100 beygir gücünde bir motorla donatılmıştır. Buna bağlı olarak uçağın 40 beygir ekstra gücü vardır. Diğer uçaklarla karşılaştırıldığında bu çok az bir ekstra güçtür çünkü motor gücünün %60'ı uçağı havada tutarken kullanılmakta. Kalan 40 beygirlik güç ise uçağın manevra yapması -tırmanma, dönme, hızlanma- için kullanılabilmektedir.

Doghouse plot[değiştir | kaynağı değiştir]

Doghouse Plot grafiği genellikle uçuş seviyesindeki hız ile irtifa arasındaki ilişkiyi gösterir ancak diğer değişkenlerin de görülmesi mümkündür. Ekstra güç hesaplamasına kıyasla daha çok uğraştırır ama ideal uçuş yüksekliği gibi birçok bilginin daha net hesaplanmasını sağlar.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "NETWATCH: Botany's Wayback Machine". Science. 316 (5831): 1547d-1547d. 15 Haziran 2007. doi:10.1126/science.316.5831.1547d. ISSN 0036-8075. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  2. ^ "Flight Envelope". 15 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.