Triatlon
Triatlon kelimesi eski Yunanca kökenlidir. 3 branşın bir arada yapıldığı bir spor demektir. Bu branşlar sırasıyla yüzme, bisiklet ve koşunun peşi sıra yapılmasıdır. Ferdi bir spordur ve sporcu her bir branşa ait mesafeyi bitirir bitirmez kurallara uygun kıyafetlerini giymek için, belirli kuralara uymak şartı ile, değişim alanına girer ve diğer branşa başlar. Yani sporcunun sadece bir branşta başarılı olması yetmez, diğer branşlara ait antrenmanları da yapmak ve kas gruplarını çalıştırmak zorundadır. Ayrıca taktik ve teknik seviyesini en üst düzeyde tutarak hem enerjisini hem de dayanıklılığını korumak zorundadır.
Mesela; Yüzme sırasında sporcular genelde açık deniz veya göllerde yüzdükleri ve belirli bir şamandıra ile işaretli parkuru takip ettikleri için, normal havuz yüzücülüğünden daha farklı bir teknik kullanırlar. Yüzdükleri deniz/gölün akıntısı, dalga boyu ve en önemlisi yanındaki, arkasındaki ve önündeki sporcunun dalgası ve vücudu hem engel olmakta hem de avantaj ya da dezavantaj yaratmaktadır. Yüzücüler “Yunus Vuruşu” denilen teknikle sudan kafalarını çıkarmak ve dubalarla işaretli parkuru takip etmektedirler. Sporcu belli bir yüzme stili ile değil, her stilde yüzebilir.
Ayrıca suyun sıcaklığına bağlı olarak, eğer su sıcaklığı 25.5 Santigrad derecenin altında ise kıyafet tarzı mayo giyebilir. Bu mayo vücudu daha sıcak tutarak daha hızlı bir yüzmeyi sağlamak açısından bir avantajdır. Bazı yarışlarda bu kural uygulanmayabilir. Ama "Yaş Grupları" bu kuralın dışındadır.
Triatlon bisikleti, kurallar açısından profesyonel bisikletten tam bir farklılık gösterir. Çünkü draft'a müsaade etmez. Daha çok tekli zaman koşuları kuralları gibidir. Bisikletleri en aerodinamik tarzda ve tutma kolları “3lü Kol” veya “Havalı Kol” dur. Lastikleri ve sele duruşu sporcunun bir sonraki branşı olan koşuda kullanacağı kasları serbest bırakan şekle ayarlıdır. Sporcu en son turda en yüksek süratle sürmesi onun koşuda kullanacağı kaslardaki oksijeni maksimuma çıkarmasını sağlar. Fakat draft serbest yarışlarda profesyonel yol bisikleti kullanılır. Ayrıca (yaş grupları hariç) sporcu gidona bağlı elcikleri geçmeyen bir aero-bar kullanabilir.
Dünyada ilk Triatlon yarışı 18 şubat 1978'de Hawai adalarında Waikiki plajında yapılmıştır.
Sprint (kısa mesafe), olimpik mesafe, half Ironman ve Ironman (demir-adam) olmak üzere değişik mesafelerde yapılmaktadır. Olimpiyatlarda kabul gördüğü şekli yüzme (1.5 km), bisiklet (40 km) ve koşu (10 km) disiplinlerinden oluşur.
Türkiye'deki ilk Triatlon denemesi ise, 1986 senesinde, İstanbul'da, Boğaziçi Üniversitesi Spor Bayramı kapsamında 1 km yüzme, 30 km bisiklet ve 6 km koşu şeklinde giriş seviyesi triathlonun yarıya indirilmesi şeklinde gerçekleştirilmiştir. Bu yarış onu izleyen 8 yıl boyunca devam ettirilmiştir. Türkiye'deki ilk gerçek, 1,5 km yüzme 40 km bisiklet ve 10 km koşu şekliyle ve resmi olarak hakemlerin nezaretinde Triatlon denemesi ise, 1988 senesinde, Eskisehir'de, Nihat Aydin tarafından 2 saat 59 dakika 43 saniye ile basariyla tamamlanmistir Bununla birlikte kendisi de Türkiye'nin ilk triathleti olarak resmi kayitlara gecmistir. [1] Türkiye Triathlon Federasyonu Türkiye'de ise ilk defa resmi yarismalar Alanya'da yapılmıştır [2]. 1991 yılından beri uluslararası nitelikte yarışlara devam edilmektedir. Türkiye'de önemli triatlon yarışları Alanya Triatlonu, Erdek Triatlonu, Eğirdir Triatlonu, Marmaris Triatlonu, Sinop Triatlonu, Çeşme Triatlonu, ENKA Triatlonudur. Türkiye'de başlıca triatlon takımları; TDİ Triatlon Takımı, ENKA Triatlon Takımı, ODTU Triatlon Takımı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Triatlon Takımı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Triatlon Takımı, ATASPOR Triatlon Takımı (www.bakirkoyataspor.com), Göztepe Takımı, Balıkesir ve Alanya Belediye Takımları,Hiraspor Takımı
2005 ve 2006 Yılları Türkiye büyük erkekler şampiyonu Mert Onaran 'dır. Triatlon sporu sponsorluk faaliyetlerinin gelişmemiş olmasından dolayı milli takım düzeyinde dahi yeterli destek sağlanamadan yapılmaktadır. Buna rağmen yeni sporcular katılmaktadır. Bunlardan biri 3 yıldır triatlon yapan ve ilk yılında Türkiye gençler şampiyonu olan Onur AYDEMİR 'dir. Zülfü Karabulut, Talha Kemal Koçak,Mücahit Aksu, Fırat Dizman ve Doğucan Bilgetürk gibi başarılı sporcularda triatlona emek vermektedirler. Bu genç sporcular gelecek vadetmektedirler, fakat yeterli desteği sağlamakta zorlandıkları için olanaksızlıklarla boguşmaktadırlar.
Türkiye’de Triatlon Federasyonu 22 Aralık 2000’de kuruldu [3]
Standart yarış mesafeleri
| Adı | Yüzme | Bisiklet | Koşma | Açıklama |
|---|---|---|---|---|
| Super Sprint | 400 m (0.25 mil) | 10 km (6.2 mil) | 2.5 km (1.5 mil) | Mesafe değişkendir. Fakat standart veriler tabloda olanlardır. Kısa mesafelerdir. |
| Sprint | 750 m (0.5 mil) | 20 km (12.4 mil) | 5 km (3.1 mil) | orta mesafelerdir |
| Olympic | 1500 m | 40000 m | 10000 m | Uluslararası kabul gören verilerdir. |
| Half-Ironman | 1.2 mi (1.9 km) | 56 mi (90 km) | 13.1 mi (21.09 km) | "70.3" ya da yarı demiradam olarak da adlandırılır. |
| ITU-Uzun Mesafe | 3.8 to 4.0 km | 120 km | 30 km | Uluslar arası Triatlon Federasyonu'nun bisiklet ve koşuda 5% hata marjını kabul eder |
| Ironman | 3.8 km. | 180 km. | 42 km. | "Demiradam" olarak da bilinen uzun mesafe yarışı |
Kaynakça
- International Triathlon Professionals Organisation İletişim Platformu
- International Triathlon Union .
- USA Triathlon A.B.D. Triathlon Federasyonu
- WCCTC Batı Kıyısı Konferansı
- British Triathlon Birleşik Krallık triathlon Federasyonu
- Triathlon Canada Kanada Traithlon Federasyonu
- Triathlon Ireland İrlanda Traithlon Federasyonu
- Triathlon New Zealand Yeni Zelanda Traithlon Federasyonu
- Türkiye Traitlon Federasyonu Türkiye Triatlon Federasyonu