Tletseruk Ailesi

Tletseruk'ların Aile - Soy Arması

Tleseruklar, kuzeybatı Kafkasya'nın yerli halklarından olan Adigeler'in Şapsığ kabilesine mensup tarih öncesinden gelen bir Çerkes aile soyudur. Büyük göç öncesi Krasnodar eyaletinin Tuapse bölgesi ve Soçi’nin Lazarevski bölgesinde yaşarlardı. Bugün ise çoğunluğu Rusya'ya bağlı Adıge Cumhuriyeti'nin Pseytuk köyü olmak üzere, Türkiye'nin Aydın, Afyon, İzmir, Çanakkale, Adapazarı, Çorum, Yozgat, Samsun, Balıkesir ve Düzce vilayetlerinde yaşamaktadırlar.

Tarihi Gelişimi

Tletseruklar, MS.1552 yılında Karadeniz kıyılarını gezen, Cenovalı gezgin George İnteriano ve 1820 yıllarında yine buraları gezen Fransız asıllı Leonti Yakovleviç Lyulye’nin anılarına göre “Goaiye” kabilesi içinde yerleşik büyük bir aile idi. “Goaiye”ler, daha sonraları Natuhaj kabilesine dâhil oldular. Natuhajlar Psezüye, diğer bir adıyla Psezüape vadisinin üst kesimlerinde, Tağaps vadisinde yaşıyorlardı. Adlarındaki farklılığa bakılırsa Natuhajlar ve Şapsığlar ayrı halklar gibi, fakat aslında aynı halklardır. Çünkü ikisi de Adige kökenliydiler, aynı dili konuşurlar ve ortak olarak kendilerini Aguçips olarak adlandırırlardı. Bu adın özel bir anlamı yoktu, fakat karşılaştıklarında onlar için bir tür hitap vazifesi görüyordu. Daha sonraları Natuhaj ve Şapsığların bütün kolları kendi aralarında karıştılar.

Goaiye kabilesini oluşturan sülâle adları

Birc, Bjeğatl, Çah, Çerç, Datçe, Dirsüye, Gunay, Hağun, Hatirame, Hatohu, Karcan, Karzeg, Kaz, Kosebiç, Mat, Migekiok, Megu, Memet, Kuyetsük, Neuyk, Pşiuyk, Sepene, Serkuşe, Süpako, Tlethoz, Tleseruk, Yekuas, Yegerako, Zea.

Dilleri

Adıgece’nin bir diyalekti olan Şapsığca konuşurlar. Adıgece ise, Kafkas dillerinin Kuzeybatı Kafkas dilleri öbeğine bağlı bir dildir.

Bazı Tletseruk’lar

• 
  Mehmed Şemseddin Paşa
• 
  Harun Tletseruk

1. Mehmed Şemseddin Paşa, Trablusgarp ve Bingazi’nin muhtariyet ile idare edilmeye başlaması üzerine, 1912 yılında beş sene müddet ve Vezirlik rütbesi ile Libya'ya Padişah Mehmet Reşat tarafından, Sultan Nâibi (padişah vekili) olarak tâyin edildi. 1855, Çerkesya Tuapse doğumlu, 1917'de İstanbul'da vefat etti.

2. Harun Tletseruk, eğitimci, yazar. Düzce, Pınarlar Köyü, 1879-1938

3. Prof. Dr. Sabahattin Özel Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi anabilim dalı başkanı. 1945 yılında Adapazarı'nda doğdu. 2007 yılında İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü müdürlüğüne atandı. Annesi Tletseruk, Adapazarı’nda yaşıyor.

4. Nahit Serbes, iş insanı, kültür araştırmacısı, yazar. Adapazarı 1945 doğumlu, Adapazarı’nda yaşıyor.

5. Tletseruk Kim (Kerim) Hamidoviç, Adige Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı, Kuzey Batı Kafkasya'nın "gelmiş, geçmiş en ünlü akordeon ustası" olarak tanımlanıyor. 1938 Pseytuk doğumlu, 2009 Maykop'da vefât etti.

6. Erol Olçok, iş insanı, reklam danışmanı ve reklam ajansı sahibiydi. Çorum 1963 doğumlu Erol Olçok, 15 Temmuz 2016 Darbesi'nde İstanbul'da hayatını kaybetti.

7. Dr. Selahaddin Anaç Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Genel Müdürü. Annesi Tletseruk, 1950'de Çorum ilinde doğdu. Ankara'da yaşıyor.

8. Yusuf Ziya MET Düzce Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Müdürü. Düzce Hampihable köyünde 1962 yılında doğdu. Halen Düzce'de yaşıyor. Tleseruk Harun Efendi'nin ağabeyi "Adıge Mevlîdi"nin yazarı Abdurrahman Neşet Efendi'nin torunu.

Kaynakça

• Leonti Lyulye, Çev: Papşu Murat. Çerkesya, Tarihi-Etnografik Makaleler 1857-1862-1866 Çiviyazıları s.52, 53, 54
• V. Polovinkina Tamara, Çerkesya, Gönül Yaram, Ankara, 2007, s. 289-308