Tippecanoe'nin Laneti
Tippecanoe'nin Laneti (Tecumseh'in Laneti, 20 Yıllık Lanet[1] veya Sıfır Laneti[2]), 20'ye tam bölünebilen yıllarda seçilmiş Amerika Birleşik Devletleri başkanlarının ölümleriyle ilgili bir şehir efsanesidir.[3] Rivayete göre, 1811'de Tippecanoe Muharebesi'nde William Henry Harrison liderliğindeki bir askeri seferle mağlup edilen Kızılderili kabilelerinin lideri Tenskwatawa'nın, "Büyük Beyaz Babaları" lanetlemesinden gelir.
1840'tan bu yana sekiz başkan görev başında ölmüştür. Bunlardan yedisi 20'ye bölünebilen yıllarda göreve seçilmişti: William Henry Harrison (1840), Abraham Lincoln (1860), James A. Garfield (1880), William McKinley (1900), Warren G. Harding (1920), Franklin D. Roosevelt (1940) ve John F. Kennedy (1960). Kurala uyan yıllarda seçilen diğer iki başkan, Ronald Reagan (1980) ve George W. Bush (2000) ise görev sırasında ölmediler.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1800'de seçilen Thomas Jefferson ve 1820'de seçilen James Monroe, lanetten etkilenmediler ve başkanlık görevleri sonrası sırayla 17 yıl ve 6 yıl hayatta kaldı. İkisi de bir suikastçının hedefi olmadı. Ancak ilginç bir tesadüf sonucu ikisi de 4 Temmuz'da öldü.
William H. Harrison, 1840'ta başkan seçildi ve yemin ettikten sadece bir ay sonra 1841'de öldü. Tecumseh Savaşı'nda Şavniler lideri Tecumseh ve küçük kardeşi Tenskwatawa, Amerika Birleşik Devletleri'nin batıya doğru yayılışına direnmek için Hint kabilelerinden oluşan bir konfederasyon oluşturdular. William Henry Harrison, Indiana Bölgesi vâliliği görevi sırasında, 1811'de gerçekleşen Tippecanoe Muharebesi'nde Tenskwatawa ve birliklerini yenerek "Eski Tippecanoe" lakabını kazandı.
1931 ve 1948'de, Ripley's Believe It or Not! adlı soru cevap kitap serisinde örüntüye dikkat çekildi ve buna "Tippecanoe'nin Laneti" adı verildi.[4] John Hix'in Göründüğü Kadar Garip karikatürü, 1940 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerinden önce "Beyaz Saray'ın Laneti!" başlığıyla bir karikatür yayınladı ve "Son 100 Yılda 20 Yıl Arayla Seçilen Her ABD Başkanı Görevde Ölmüştür!"[5] iddiasını ortaya sürdü. Şubat 1960'ta gazeteci Ed Koterba şu satırları yazdı: "Amerika Birleşik Devletleri'nin bir sonraki başkanı, sonu sıfırla biten bir yıl içinde seçilen her başkana bir yüzyıldan fazla süredir musallat olmuş ürkütücü bir lanetle karşı karşıya kalacak."[6] Franklin Roosevelt'in 1945'teki ölümü ve Kennedy'nin 1963'teki suikasti sonucu tahminleri doğru çıktı.
Lanetin kaynağına atıfta bulunan ilk yazılı açıklama, Lloyd Shearer'ın 1980 yılında Parade dergisinde yayınlanan bir makalesidir.[3] Tecumseh bir savaşta öldürüldüğünde, Tenskwatawa'nın Harrison'a lanet okuduğu iddia[kimin tarafından?] edilmiştir.[2]
1980'de yeniden seçilmek için başkanlığa aday olan Jimmy Carter'a, 2 Ekim'de Dayton, Ohio'da gerçekleştirdiği bir kampanya sırasında lanet hakkında soru soruldu. Bir lise öğrencisi, başkan adayına "her 20 yılda bir veya seçim yıllarının sıfırla bittiği yönündeki tahminlerden" endişe duyup duymadığını sordu. Jimmy Carter, "Bu kehanetleri duydum. [...] Korkmuyorum. Bunun olacağını kesin olarak bilseydim, yine devam eder başkan olurdum; yapabileceğim son güne kadar elimden gelenin en iyisini yapardım." şeklinde cevapladı.[7] Jimmy Carter, eski başkan olarak tarihe geçen en yaşlı isimdir ve 29 Aralık 2024'te 100 yaşında vefat etmiştir.[8]
John F. Kennedy'nin 1963'teki suikastinden bu yana hiçbir başkan görevde ölmemiştir. Ronald Reagan, 1981'de göreve başlamasından iki ay sonra vurularak ağır şekilde yaralandı. Reagan'ın suikast girişiminden sağ kurtulmasından günler sonra köşe yazarı Jack Anderson, The Daily Intelligencer'da "Reagan ve Ürkütücü Sıfır Laneti" başlığıyla 40. başkanın "ya batıl inancı çürüttüğünü ya da dokuz canı olduğunu" yazdı.[9] Dönemin seçilen en yaşlı başkanı olan Ronald Reagan, 1985'teki ameliyattan da sağ çıktı. First Lady Nancy Reagan'ın, kocasını lanetin etkilerinden korumak için medyumlar ve astrologlar tuttuğu bildirildi.[10][11][12] Ronald Reagan, 1989'da görevinden ayrıldı ve ölümü 2004'te 93 yaşındayken doğal nedenlerden ötürü gerçekleşti. Başkanlığından sonra 15 yıl daha hayatta kalmıştır.
2000 yılında seçilen George W. Bush da iki dönem boyunca görevde kaldı. 2005 yılında kendisine gerçek bir el bombası atıldı ancak patlamadı.[13] Bush 2009'da görevi bırakmıştır ve hâlen hayattadır.
Kurala uyan yılda göreve seçilen başkanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Seçildiği yıl | Dönem | Başkan adı | Ölüm tarihi | Ölüm tarihindeki dönemi | Ölüm sebebi | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1840 | İlk |
|
William Henry Harrison | 4 Nisan 1841 | İlk | Zatürre |
| 1860 | İlk | 
|
Abraham Lincoln | 15 Nisan 1865 | İkinci | Suikast |
| 1880 | İlk | 
|
James A. Garfield | 19 Eylül 1881 | İlk | Suikast |
| 1900 | İkinci | 
|
William McKinley | 14 Eylül 1901 | İkinci | Suikast |
| 1920 | İlk | 
|
Warren G. Harding | 2 Ağustos 1923 | İlk | Kalp krizi |
| 1940 | Üçüncü | 
|
Franklin D. Roosevelt | 12 Nisan 1945 | Dördüncü | İntraserebral kanama |
| 1960 | İlk | 
|
John F. Kennedy | 22 Kasım 1963 | İlk | Suikast |
| 1980 | İlk | 
|
Ronald Reagan | 5 Haziran 2004 (görev sırasında ölmedi) |
— | Zatürre Alzheimer hastalığı |
| 2000 | İlk | 
|
George W. Bush | Hayatta | — | — |
| 2020 | İlk | 
|
Joe Biden | Hayatta | — | — |
Eleştiriler
[değiştir | kaynağı değiştir]Şehir efsaneleriyle alakalı bir website olan Snopes, "yirmiye eşit olarak bölünebilen yıllarda seçilen ABD başkanlarının lanetlendiği" iddiasını, gerçek kayıtlarla desteklenmeyen bir efsane ve belgelenmemiş bir folklor olarak değerlendirmiştir.[14]
2009 yılında Slate çalışanı Steve Friess, iddia edilen lanet hakkında Michael Beschloss, Doris Kearns Goodwin ve Richard A. Clarke gibi önemli başkanlık tarihçileri ve güvenlik uzmanlarıyla röportaj yapmak istedi ancak hiçbiri aramalarına geri dönmedi. Northwestern Üniversitesi Amerikan tarihi profesörü Michael S. Sherry, "Durum ne kadar tuhaf olsa da, bunun hakkında kayda değer bir şey söyleyebileceğimi sanmıyorum." [15] yanıtını vermiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Purdy, Mike (17 Ağustos 2011). "The End of the 20 Year Curse". Mike Purdy's Presidential History. 8 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021.
- ^ a b Randi Henderson and Tom Nugent, "The Zero Curse: More than just a coincidence?" (reprinted from the Baltimore Sun), November 2, 1980, in Syracuse Herald-American, p C-3
- ^ a b Pohl, Robert (2013). Urban Legends and Historic Lore of Washington D.C. South Carolina: The History Press. ISBN 978-1540209030.
- ^ Ripley's Believe It or Not, 2nd Series (Simon & Schuster, 1931); an updated reference is on page 140 of the Pocket Books paperback edition of 1948
- ^ Oakland Tribune, November 5, 1940, p12
- ^ Koterba, Ed (1960). "Pennsylvania avenue ponderings" (25). Hammond Times.
- ^ Carter, Jimmy (1981). Public Papers of the Presidents of the United States: Jimmy Carter, 1980-1981. Best Books on. ss. 2031-32. ISBN 1623767806.
- ^ "Jimmy Carter: From peanut farmer to one-term president and Nobel winner". BBC. 29 Aralık 2024. 15 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2025.
- ^ The Daily Intelligencer (Doylestown, PA), April 5, 1981, p 8
- ^ Wadler, Joyce (23 Mayıs 1988). "The President's Astrologers". People. 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2013.
- ^ Zuckerman, Laurence (16 Mayıs 1988). "Nancy Reagan's Astrologer". Time. 8 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2013.
- ^ Cohen, Richard (22 Ekim 1989). "Where Was Nancy's Astrologer?". Philadelphia Inquirer. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2013.
- ^ "Bush grenade attacker gets life". CNN. 11 Ocak 2006. 4 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2016.
- ^ Staff (30 Ekim 2000). "Presidential 20-Year Death Curse". Snopes. 9 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2021.
- ^ Friess, Steve (14 Ocak 2009). "Bush's Legacy: He Survived!". Slate. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2020.