Terziler Sinagogu

Tofre Begadim Sinagogu
	Sinagogun iç mekandan bir görünüm
Temel bilgiler
Konum	Felek Sokağı; Beyoğlu, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar	41°01′27″K 28°58′27″D / 41.02417°K 28.97417°D
İnanç	Yahudilik
Mezhep	Aşkenaz Ortodoks
Açılış	8 Eylül 1894
Durum	1964'te kapatıldı
Mimari
Mimari tür	Eklektik mimari
İnşaat başlangıcı	1893

Terziler Sinagogu ya da Tofre Begadim Sinagogu (Almanca: Schneidertempel), İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan bir sinagogtur.^[1] Galata semtinde, Özel Avusturya Sen Jorj Hastanesi'nin arkasında, Felek Sokağı üzerinde bulunmaktadır. Aşkenaz cemaati için kurulan sinagog, cemaatinin büyük ölçüde azalması nedeniyle 1960'larda kapatılmıştır. Bir süre kullanım dışı kalan sinagog, 1998 yılında bir sanat galerisi hâline getirilerek yeniden kullanılmaya başlanmıştır.^[1]

Geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]

19. yüzyılın sonlarında, Galata semtinde yaşayan Aşkenaz cemaatin ibadethane gereksinimini karşılamak amacıyla girişimlerde bulunulmuş ve izin için dönemin padişahı II. Abdülhamit'e başvurulmuştur.^[2] 1893 yılında bir fermanla sinagog inşaatına izin verilmiş; Musevi cemaatinin bağışları ve Osmanlı Bankası'ndan krediyle sinagog inşaatına kaynak sağlanmıştır. Sinagog 1 yıllık inşaat sürecinin ardından 8 Eylül 1894'te ibadete açılmıştır.^[2]

1940'lara değin yoğun olarak kullanılan sinagogun cemaatini genellikle esnaf ve sanatkârlar oluşturuyordu. Ancak sinagogun cemaati 40'lardan sonra başka sinagogları kullanmaya ve bölgeden taşınmaya başlayınca, 1964 yılında sinagog kapatılmak zorunda kaldı.^[2] Kalan az sayıdaki cemaat için, Yüksekkaldırım'daki Avusturya Sinagogu'yla ortak ayin düzenlenmesine karar kılındı.^[1] Terk edilen sinagog binasında yalnızca cemaatin yönetim büroları kaldı. 1960'lara kadar metruk hâlde kalan sinagog, kurucularının vâris bırakmadan ölmesi nedeniyle mahkemelik oldu. Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Yüksekkaldırım Aşkenaz Sinagogu Vakfı arasındaki mülkiyet davası, 21 Aralık 1983 tarihinde görülen son duruşmayla Yüksekkaldırım Aşkenaz Sinagogu Vakfı'nın lehine sonuçlandı.^[2] Vakfın girişimleriyle Terziler Sinagogu, 1985 yılında kapsamlı bir onarım geçirdi. 1998 yılında ise Galata Etkinlikleri kapsamında sanat galerisi olarak kullanılmaya başlandı.^[1]

Mimarisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bitişik nizamda, iki yapı arasında bulunan sinagogun ön cephesi Felek Sokağı'na, arka cephesi Banker Sokağı'na bakmaktadır. Ana giriş Felek Sokağı üzerindedir. Yapıya 3 basamaklı gösterişli bir kapıdan girilir. Yapının dış cephelerinde Eklektik mimari özellikleri görülür.^[3]