Tepeler
| Tepeler | |
|---|---|
 | |
 Köyden bir görünüm | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Tepeler Tepeler'in Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 428 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Tepeler, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Tepeler köyünün eski adı Komk'tur. Nitekim Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı ve 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterinde de Komk (كومك) olarak geçer.[3] Bu yer adı Gürcüce kaynaklarda Komki (კომკი / კომქი) biçiminde yazılmıştır.[4]
Komki, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri olan Artaani'de yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve Komki köyünü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirdi. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre Komki köyü, Gürcistan Vilayeti içinde Ardahan-i Büzürg livasının Kuzay nahiyesine bağlıydı. Köyün nüfusu 31 Hristiyan haneden oluşuyordu. İspenç vergisi vermekle yükümlü hane reislerin çoğu Bena, Dzamana, Grigol, Rosap, Maharebel, Gogiça, Papuna, Davit, Sarkis, Çita, Lazare, İvane gibi Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday, arpa ve yonca tarımı ile arıcılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu. Bu defterde Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesinde aynı adı taşıyan başka bir köy bulunuyordu.[5]
Komk köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Konk (قونق) adıyla Kars vilayetinin Ardahan kazasının Yalnızçam nahiyesine bağlıydı.[6] 1940 genel nüfus sayımında köy, aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 1.051 kişiden oluşuyordu.[7] Komk veya Konk Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Tepeler olarak değiştirilmiştir.[8] 1965 genel nüfus sayımında Tepeler köyünün nüfusu 1.767 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 609 kişi okuma yazma biliyordu.[9]
Tepeler köyünde günümüze ulaşan tarihsel yapılardan biri Komki Kalesi'dir. Köyün 500 metre güneybatısında, yüksekçe bir tepede bulunan kaleden geriye sadece kulesi kalmıştır. Kulenin çevresinde başka yapı izleri de tespit edilmiştir. Bir başka yapı kalıntısı ise, köyün 1 kilometre doğusundaki kiliseye aittir. Köylüler kilise kalıntısının bulunduğu yeri "Anişevan" olarak adlandırmaktadır. Bu kilisenin Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı ve 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterinde geçen Anuşivan köyünün kilisesi olduğu tahmin edilmektedir. Bu defterde geçen Petre-Pavle köyü da bugün Tepeler köyünün sınırları içinde bulunmaktadır. Tepeler köyü yerleşiminin 3 kilometre güneybatısında yer alan bu köyün kilisesinin kalıntıları bugün ulaşmıştır. Petre-Pavle köyünde ayrıca megalit bir yapı kalıntısı bulunmaktadır.[10][11]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Tepeler köyü, Ardahan il merkezine 12 km uzaklıktadır.[12]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 428[2] |
| 2021 | 436[2] |
| 2020 | 432[2] |
| 2019 | 445[2] |
| 2018 | 478[2] |
| 2017 | 495[2] |
| 2016 | 486[2] |
| 2015 | 497[2] |
| 2014 | 527[2] |
| 2013 | 552[2] |
| 2012 | 562[2] |
| 2011 | 572[2] |
| 2010 | 590[2] |
| 2009 | 591[2] |
| 2008 | 607[2] |
| 2007 | 590[2] |
| 2000 | 732[12] |
| 1990 | 981[12] |
| 1985 | 1.239[12] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Tepeler, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Merkez Tepeler Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 520". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 102 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947) s. 451; II. cilt (1941) s. 441; III. cilt (1958), s. 520". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 760.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 349.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 706". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 102, 106-107 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 524". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
- ^ a b c d "Tepeler Köyü". YerelNet.org.tr. 6 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.