Türkiye'deki tarih ve saat gösterimi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Türkiye'de tarih ve saat gösterimi [yenile]
Tam tarih25 Nisan 2024
Sayısal tarih25.04.2024
Zaman14:20

Türkiye'deki tarih ve saat gösterimi, ISO 8601 standartlarındadır. Küçük endian tarih formatı kullanılır ve 24 saatlik zaman sistemi 12 saatlik zaman sisteminden daha yaygındır.[1] Resmî olarak Miladi takvim kullanılır ve saat dilimi UTC+03.00'tür (TSİ).

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Günümüz[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de tarihler GG.AA.YYYY (25.10.2022) veya "GG <ayın adı> YYYY" (küçük endian formatı, 25 Ekim 2022) şeklinde yazılır.[2][3] Ay adları için kısaltmaların kullanılması nadirdir.

Pazartesi haftanın ilk günüdür.[4][5]

Tarihî[değiştir | kaynağı değiştir]

Miladi 1911 yılına ait bir Osmanlıca takvim yaprağı

Türkiye, 1677'ye (mali amaçlar için) ve 1926'ya (genel amaçlar için) kadar ve günümüze kadar (Müslüman Türkler için) Ay İslami takvimini, 1677 - 1917 yılları arasında güneş Jülyen takvimi (mali amaçlar için), 1839 - 1926 arasında güneşe dayalı Rûmî takvimi (genel amaçlar için) kullanmıştır. Mali işler için 1917'den beri, günlük hayatta ise 1926'dan beri modern Miladi takvim kullanılmaktadır. 1920'lerin sonuna kadar Osmanlı Türkçesi'nde, takvimlerde tarihleri belirtmek için Doğu Arap rakam sistemi kullanılmıştır. Örneğin, ١٣٤١ 1341 (hicrî) (1 Ocak - 31 Aralık 1925) ve ١٩٢٦ 1926 (miladi) anlamına gelir.

Zaman[değiştir | kaynağı değiştir]

İzmit Saat Kulesi

Türkiye resmî olarak 24 saatlik zaman sistemini kullanmaktadır. Bununla birlikte gündelik konuşmada, 12 saatlik zaman biçimi daha yaygın olarak kullanılır. 12 saatlik sistemde konuşurken genellikle "sabah", "akşam" veya "gece" gibi kelimeler, saatin öğleden önce mi öğleden sonra mı olduğunu belirtmek için genellikle saati söylemeden önce kullanılır. (yani sabah 9, akşam 9 ve sabah 5, akşam 5 anlamına gelir). İstisna olarak, gündüz 12.30 ve gece 00.30 saatlerinin her ikisinin de genellikle "yarım" olarak ifade edilmektedir.

Yazı sisteminde ise saatler, XX.XX (19.23) olacak şekilde yazılır.[6]

Tarihî[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de 2016 yılına kadar resmî olarak yaz saati uygulaması bulunuyordu.[7] Böylece güneş ışığından daha çok yararlanmak için, yaz aylarında UTC+03.00, kış aylarında ise UTC+02.00 saat dilimine geçiş yapılıyordu. Ancak dönemin Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, kalıcı yaz saati uygulamasının tasarruf sağlayacağını belirtti ve 7 Eylül 2016 tarihli Bakanlar Kurulu Kararnamesiyle birlikte yaz saati uygulamasına geçildi.[7][8] 2 Ekim 2018 tarihli T.C. Resmî Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile kalıcı hale getirildi.[8][9]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "History of the 24-Hour Clock - Military Time Chart - 24 Hour Time Clock". militarytimechart.net (İngilizce). 24 Aralık 2016. 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  2. ^ "Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler – Türk Dil Kurumu". www.tdk.gov.tr. 25 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  3. ^ "Tarih Nasıl Atılır? Doğum Tarihi Yazılışı ve Gün, Ay, Yıl Olarak Bugünün Tarihi Nasıl Yazılır?". Sabah. 28 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  4. ^ ChartsBin. "First Day of the Week in Different Countries". ChartsBin. 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  5. ^ "Current Week in Turkey - Savvy Time". savvytime.com. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  6. ^ "Saatlerin yazımı nasıl olmalıdır? Doğru olan 13.30 mu yoksa 13:30 mudur? – Türk Dil Kurumu". www.tdk.gov.tr. 26 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  7. ^ a b Gazetesi, Evrensel. "Kalıcı yaz saati uygulaması ne zaman başladı, kış saati neden uygulanmıyor?". Evrensel.net. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  8. ^ a b "Kalıcı yaz saati uygulaması yarattığı sorunlarla birlikte 5. yılına girdi". Cumhuriyet. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  9. ^ Karar Sayısı: 139 (PDF). T.C. Resmî Gazete. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 1 Ekim 2018. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Ekim 2022.