İçeriğe atla

TÜBİTAK

Vikipedi, özgür ansiklopedi
11.12, 14 Aralık 2016 tarihinde D2001x (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 17934299 numaralı sürüm (2017 yılı bütçesi eklendi.)
TÜBİTAK
Kuruluş17 Temmuz 1963
TürBilim ve teknoloji
MerkezAnkara
LiderProf. Dr. Ahmet Arif Ergin[1]
Bütçe₺3.197.036.000 (2017)[2]
Resmî sitetubitak.gov.tr

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, kısaca TÜBİTAK, Türkiye'de bilim ve teknolojiyi teşvik etme, yönlendirme ve popülerleştirmeyi amaçlayan, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın "ilgili" kuruluşlarından olup özel hukuk hükümlerine tâbidir.[3]

1963'te Cemal Gürsel tarafından hükümete danışmanlık yapılması ve milli bilim politikasına rehberlik edilmesi amaçlarıyla kurulduğunda "Türkiye Bilim Teknik ve Araştırma Kurumu" diye bilinirken, sonradan adı "Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu" olarak değiştirilmiş ve uzun süre bu adla anılmıştır. Bu arada 1993 yılından itibaren Popüler Bilim Kitapları basılmaya başlanmıştır. Ardından "teknik" yerine "teknolojik" kelimesinin kullanılması ile 2005 yılında kurumun adı son halini almıştır.

Tarihçe

TÜBİTAK, Türkiye'nin planlı ekonomi dönemine geçişiyle birlikte, 24 Temmuz 1963 tarih ve 11462 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren, 17 Temmuz 1963 tarihli 278 sayılı kanun[4] ile kurulmuştur. Başlangıçtaki misyonu bilimsel araştırmaları ve genç bilim insanlarını desteklemek iken, bugün bünyesinde barındırdığı onlarca birimle birlikte, tarım politikalarının yönlendirilmesinden, Ar-ge projelerinin desteklenmesine kadar farklı alanları kapsayan bir misyona sahiptir.

Politika

Kurum, Türkiye'de müspet bilimlerde araştırma ve geliştirme faaliyetlerini ülke kalkınmasındaki önceliklere göre geliştirmek, özendirmek, düzenlemek ve koordine etmek; mevcut bilimsel ve teknik bilgilere erişmek ve erişilmesini sağlamak amacı gütmektedir.

Görev yapmış başkanlar

Genel sekreterler (1964-1988)

17 Temmuz 1963 tarih ve 278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Kuruluş Kanunu'nun 6-b) maddesine göre Genel Sekreterlik Kurum’un yürütme organıdır. Kanunun 6-c) maddesine göre "Genel Sekreter, Bilim Kurulu'nun inhası üzerine, Başbakan ve Cumhurbaşkanı tarafından imzalanan kararname ile atanır." Pratikte, bugünkü konuma göre Kurumun Başkanlığına eşdeğer bir görev tanımı bulunmaktadır.

Kurum ve Yönetim Kurulu Başkanları (1988-1993)

11 Kasım 1987 tarihinde yürürlüğe giren 294 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Bilim Kurulu kaldırıldı ve "Yönetim Kurulu" oluşturuldu. Yönetim Kurulu, Başkan ve 8 üye olmak üzere toplam 9 kişiden oluşmaktadır. Kurum Başkanı aynı zamanda Yönetim Kurulu'nun da başkanıdır.

  • Prof. Dr. Mehmet Ergin (14 Ocak 1988 - 4 Kasım 1990)
  • Prof. Dr. Kemal Gürüz (5 Kasım 1990 - 9 Kasım 1992)
  • Prof. Dr. Tosun Terzioğlu (12 Kasım 1992 - 10 Şubat 1993 vekil, 10 Şubat 1993 - 13 Eylül 1993)

Kurum ve Bilim Kurulu Başkanları (1987-1993)

9 Eylül 1993 tarihinde yürürlüğe giren 498 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Yönetim Kurulu kaldırıldı ve "Bilim Kurulu" yeniden oluşturuldu. Bilim Kurulu, Başkan ve 12 üye olmak üzere toplam 13 kişiden oluşmaktadır. Kurum Başkanı Bilim Kurulu'nun da başkanıdır.

Birimler

Merkez ve enstitüler

AR-GE birimleri

AR-GE kolaylık birimleri

Yayınlar

Kurum, Türkiye'de bilimi popülerleştirmek ve insanları bilinçlendirmek amacı ile üç adet aylık popüler bilim dergisi (Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk, Meraklı Minik) ve yıllık yaklaşık 20 adet popüler bilim kitabı (Tübitak Popüler Bilim Kitapları) yayınlamaktadır.

Ayrıca, doğrudan Türkiye'deki bilim camiasına hitap eden 12 adet hakemli (Bilimsel Dergi) çıkartmaktadır.

Destekler

Yükseköğretime Geçiş Sınavı'nda İlk 5000'e giren öğrencilere, fizik, kimya, biyoloji, moleküler biyoloji ve genetik, matematik, sosyoloji, ekonomi, psikoloji, felsefe ve tarih bölümlerinden birine yerleşmeleri halinde, aylık 250 TL karşılıksız burs verilmektedir.[6]

Eleştiriler

  • TÜBİTAK’ın geliştirdiği Linux tabanlı işletim sistemi Pardus’un Ağustos 2014’teki tanıtımında, "Biz önce Allah rızası için daha sonra da özgür yazılıma sahip çıkabilmek için uğraşıyoruz, elimizden geldiği sürece de uğraşmaya devam edeceğiz" ifadelerinin yer aldığı bir görsel kullanıldı.[9]
  • 2015 yılında TÜBİTAK'ın “Türkgenom Projesi”nin başına okulun temizlik görevlisini getirmesi kamuoyunda büyük tepkiye neden oldu.[10]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b "TÜBİTAK Başkanlığı'na Prof. Dr. Ahmet Arif Ergin atandı". Radikal. 12 Haziran 2015. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2015. 
  2. ^ "2017 Yılı TBMM Bütçe Görüşmeleri". tbmm.gov.tr. 12 Aralık 2016. 14 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2016. 
  3. ^ Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
  4. ^ http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/1.5.278.pdf
  5. ^ "Yücel Altunbaşak görevinden ayrıldı". Hürriyet. 10 Nisan 2015. 17 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2015. 
  6. ^ "Destekler"
  7. ^ a b "AKP ‘paralel’le mücadele uğruna TÜBİTAK’ta dijital analiz yapabilecek uzman bırakmamış!". Diken. En son 10 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  8. ^ Hayvanat bahçesi müdürü TÜBİTAK'a atandı!". Cumhuriyet. En son 10 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  9. ^ ‘Yeni Türkiye’de TÜBİTAK önce Allah’a sonra bilime öncelik verdiğini ‘itiraf’ etti. Diken. En son 10 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  10. ^ http://www.kirpice.com/tubitaktan-skandal-bir-karar-daha/