São Tomé Adası
| São Tomé Ilha de São Tomé | |
|---|---|
 | |
| Coğrafya | |
 | |
  | |
| Bölge | Gine Körfezi |
| Koordinatlar | 0°14′K 6°36′D / 0.233°K 6.600°D |
| Takımadası | Bight of Bonny |
| Denizi | Atlas Okyanusu |
| Yüzölçümü | 854 km2 |
| Zirve | Pico de São Tomé 2,024 |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| İli | São Tomé İli |
| Yerleşim yerleri | |
| Demografi | |
| Nüfus | 157,000 (2.009) |
| Nüfus yoğunluğu | 183.84 kişi/km2 |
| Etnik grup(lar) | Mestico, angolares (Angolalı kölelerin torunları), forros (serbest kalmış kölelerin torunları), servicais (Angola, Mozambik ve Yeşilburun Adaları'ndan gelen sözleşmeli işçiler), tongas (sözleşmeli işçilerin adalarda doğan çocukları), Avrupalılar (en çok Portekizliler) |
São Tomé Adası, 854 km2 yüzölçümü ile São Tomé ve Príncipe'nin en büyük adasıdır ve yaklaşık 157,000 kişiye, bir başka deyişle ülke nüfusunun %96 sına ev sahipliği yapmaktadır. Bu ada ve yakınındaki küçük adalar, altı ilçeye bölünmüş olan São Tomé ilini oluştururlar. Ana ada, Ekvator'un 2 km kuzeyinde yer almaktadır. Ada, yaklaşık 48 km uzunluğunda (kuzey-güney) ve 32 km genişliğindedir (doğu-batı). Pico de São Tomé'de yükseklik 2.024 m'ye ulaşmaktadır. Ülkenin başkenti São Tomé adanın kuzeydoğu sahilindedir. Afrika anakarası üzerinde adaya en yakın şehir, 240 km doğuda yer alan Gabon'un liman şehri Port Gentil'dir.
Diller[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana dil Portekizcedir ancak, Portekizceden türemiş olan Kreole dilleri olan Forro ve Angolar dilleri de çoğu kişi tarafından kullanılmaktadır.
Jeolojik yapı[değiştir | kaynağı değiştir]
Tüm São Tomé Adası, Atlas Okyanusu'nun tabanından deniz seviyesinin 3000 m üzerine yükselmiş olan masif bir koruma volkanıdır (İng: shield volcano). Kamerun'dan güneybatıya Atlas Okyanusu'na doğru uzanan bir volkan hattı olan Kamerun hattı boyunca şekillenmektedir. Geçmiş milyon yıllardır São Tomé'ye püskürmüş lavların çoğu bazalttan oluşmaktadır. Ada üzerindeki en genç kaya 100,000 yaşındadır, fakat adanın güneydoğu kesiminde çok sayıda yeni kül konisi bulunmaktadır.
Çevre ve ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Adanın yüksek yamaçları ormanla kaplıdır ve Obo Ulusal Parkı'nın bir kısmını oluştururlar, fakat kuzey ve doğu kıyılarına yakın yerlerde tarım önemlidir. Başlıca ihraç malları, kakao, kahve, kopra ve palmiye ürünleridir, aynı zamanda endüstriyel faaliyet olarak balıkçılık da yapılmaktadır.
Nijerya ve São Tomé arasındaki okyanusta büyük petrol rezervleri bulunmaktadır. Keşif, ülkenin politik durağanlığını ve doğal çevresini tehlikeye soktuğu için bazıları tarafından yasla karşılanmıştı. São Tomé ve Príncipe hükûmeti, bu eleştirilere cevap olarak, petrol hasılatının zaman boyunca etkili ve eşit kullanımını sağlama girişimi içerisinde yasal düzenleme yaptı.
Doğal tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuşlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Ada, 63 çeşit saf kuş türü ve buna ek olarak göçebe ve teyit edilmemiş 36 tür ile "gurur"lanmaktadır. Bunların 19'u buraya özgüdür, 3 yarı buraya özgüdür; ek olarak, Olive Ibis (Bostrychia olivacea bocagei) yerli alt türü yöreye özgüdür ve kritik bir şekilde nesli tehlikededir. Altı türün korunmasız olduğu ve São Tomé Fiscal ve São Tomé Grosbeak adlı iki türün neslinin tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olduğu düşünülmektedir
Kasabalar ve köyler[değiştir | kaynağı değiştir]
Ada üzerindeki köyler:
|
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- CIA Word Fact Book 18 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
