Suriye Halk Direnişi
Suriye Halk Direnişi | |
---|---|
المقاومة الشعبية السورية | |
![]() | |
![]() | |
Kuruluş | 29 Aralık 2024 -günümüz |
Bağlılık | ![]() |
İdeoloji | Neo-Baasçılık[1] Anti-Vehhabîlik[2] Antisiyonizm[3] |
Müttefikler | ![]() ![]() ![]() |
Rakip(ler) | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Çatışma(lar) |
Suriye Halk Direnişi (Arapça: المقاومة الشعبية السورية) Suriye geçiş hükümetini hedef alan Neo-Baasçı bir isyancı gruptur.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Suriye Halk Direnişi, Esad'ın devrilmesinden sonra Aralık 2024'te kuruldu. 30 Aralık 2024'te bir bildiri yayınlayarak Hey'et Tahrir el-Şam (HTŞ) liderlerini, “Siyonist devlet” askerlerini, Amerika'yı ve NATO'yu öldürmeye yemin ettiklerini belirttiler.[8] Hey'et Tahrir el-Şam'ın doğrudan muhalefeti olarak görülüyorlar.[9]
Suriye Halk Direnişi, Hizbullah'ın yardımıyla, Bitcoin ve Ethereum da dahil olmak üzere çeşitli kripto para birimleri aracılığıyla yoğun bir şekilde fon talep etmektedir.[10]
Grup, HTŞ ve HTŞ'ye bağlı liderlere yönelik saldırı tehditlerini, Esad rejiminin düşmesinin ardından Hristiyan, Şii ve Alevilere yönelik gerçekleştirildiği iddia edilen yargısız infazlara karşı verdiği tepkinin bir parçası olarak gösterdi.[1] Grup ayrıca HTŞ liderliğindeki koalisyonu “Harici” (aşırılık yanlısı) olarak nitelendirerek Suriye geçiş hükümetini sapkınlıkla suçladı.[1] Savaş Çalışmaları Enstitüsü, bu tür silahlı azınlık grupları ile HTŞ arasında artan çatışmaların Suriye'deki mezhepsel gerilimleri artıracağını, çünkü HTŞ'nin koalisyonu içindeki daha Selefi Cihatçı ve mezhepçi grupları kontrol altına almakta zorlanacağını öngörmüştür. İran, Suriye geçiş hükümetini istikrarsızlaştırmak amacıyla bu mezhepsel şiddetten faydalanmaya çalışmış olabilir.[1][11] Grubun kurulmasından iki gün sonra İran Devrim Muhafızları Suriye'de karşı-devrimci eylemleri savunan bir bildiri yayınladı.[1][12] Suriye Halk Direnişi hem Türkiye ve Türkiye destekli milislerin hem de SDG'nin hedefi haline geldi.[13]
İran hükümeti, İran yanlısı vekil gruplar oluşturma ve bölgeyi istikrarsızlaştırma girişimlerinin bir parçası olarak Suriye'de mezhep çatışmasını körükleme çabalarına girişmiştir.[14][15] Suriye Halk Direnişi, saldırılarını gerçekleştirmek için Suriye genelinde uyuyan hücreler kullanmaktadır.[16]
Suriye Halk Direnişi 4 Şubat 2025 tarihinde “Nihai Bildiri” olarak adlandırılan ve Suriye'deki tüm İslam mezheplerinden “Siyonizm, Amerika ve Vehabiliğe karşı çıkmaları” halinde yeni Suriye hükümetine karşı savaşmaları çağrısında bulunan bir bildiri yayınladı.[17]
Saldırılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ocak 2025
[değiştir | kaynağı değiştir]6 Ocak 2025'te Suriye Halk Direnişi Lazkiye'de Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm birliklerini pusuya düşürdü.[18]
10 Ocak 2025 tarihinde Suriye Halk Direnişi, Rif Şam Valiliği kırsalındaki Telfita bölgesinde bulunan Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm personeline saldırdı ve Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm'ı hedef alan operasyonda çok sayıda kişi öldü ve yaralandı.[19]
13 Ocak 2025 tarihinde Suriye Halk Direnişi, Lübnan'ın Hirmil kentinden gelen ve Hizbullah'la bağlantılı olabilecek savaşçılarla koordinasyon halinde Lübnan-Suriye sınırı yakınlarındaki Humus'un batısında 35 Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm savaşçısına saldırdığını ve öldürdüğünü iddia ederken, geçiş hükümeti üyeleri durumla ilgili herhangi bir yorumda bulunmadı.[20]
14 Ocak 2025'te Suriye Halk Direnişi, Lübnanlı militan gruplarla işbirliği içinde Tartus vilayetindeki Hamidiye polis karakolundaki Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm personelini Bika vilayeti ve Baalbek-Hirmil vilayetindeki Hirmil'de el yapımı bombalarla hedef aldı.[21]
16 Ocak 2025'te Suriye Halk Direnişi, Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm ve diğer bağlı kuruluşlara karşı daha fazla saldırı düzenleneceğini duyurdu.[22]
22 Ocak 2025 tarihinde Suriye Halk Direnişi'nin Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm'ın kontrolündeki bir kontrol noktasına düzenlediği saldırıda Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm'la bağlantılı 22 militan ölmüş ve aralarında Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm'ın önde gelen isimlerinden Ebu Mutaybin lakabıyla da bilinen İbrahim Abdulrahman Hacı'nın da bulunduğu çok sayıda militan yaralanmıştır.[23]
Suriye Halk Direnişi 23 Ocak 2025 tarihinde Telegram kanalı aracılığıyla Dera'daki El-Şeyh Meskin polis karakolu müdürü Muhammed Halid el-Safadi'nin öldürülmesini üstlendi.[24]
25 Ocak 2025 tarihinde Suriye Halk Direnişi üyeleri, Humus Valiliği'nin Telkele Bölgesi'ndeki Dabusieh bölgesi yakınlarında Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm'ın yerel liderlerinden Ahmed el-Vezir'e suikast düzenleyerek öldürmüş ve ölüm anında yanında bulunan diğer kişileri de yaralamıştır, Suriye Halk Direnişi militanlarının Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm'a ait bir askeri aracı hedef alan pusu eylemi, aralarında Muhammed Abdülkadir Halil adlı üst düzey bir militanın da bulunduğu çok sayıda Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm militanının ölümüne ve yaralanmasına neden oldu.[25]
31 Ocak 2025 tarihinde Suriye Halk Direnişi, Suriye'nin güneyindeki Kuneytra kırsalında yer alan Tirangah kentinde İsrail askeri personeline ateş açmış, ağır makineli tüfeklerle İsrail güçlerini hedef almış ve bunun sonucunda çok sayıda İsrail askerinin yaralandığını iddia etmiştir.[26] Saldırıyı 1 Şubat 2025'te Telegram kanallarından yaptıkları bir açıklamayla resmen üstlendiler ve saldırıların devam edeceğini belirttiler,[27] İsrail Savunma Kuvvetleri olayı kabul etti ancak herhangi bir yaralanma olmadığını söyledi.[28]
Şubat 2025
[değiştir | kaynağı değiştir]1 Şubat 2025 tarihinde Lazkiye kırsalındaki El-Muhtariye yakınlarında Lazkiye-Halep otoyolunda düzenlenen ve Askerî Operasyonlar Komutanlığı'ndan bir kişinin öldüğü, iki kişinin yaralandığı ve dördüncü bir kişinin de kaybolduğu pusuyu Suriye Halk Direnişi üstlendi.[29][30]
6 Şubat 2025 tarihinde, Mikdad Fatiha liderliğindeki Suriye Arap Ordusu'na bağlı 25. Özel Kuvvetler'in eski mensupları, Suriye Halk Direnişi bünyesinde Sahil Kalkanı Tugayı'nı kurdu.[31]
12 Şubat 2025 tarihinde Suriye halk direnişi Tartus'ta eski bir benzin istasyonunda bulunan HTŞ'ye ait bir kontrol noktasına saldırdı.
14 Şubat 2025 tarihinde Suriye Halk Direnişi, Suriye'nin Humus kentinin batısındaki el-Kabou köyünde Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm üyesi 2 kişiyi vurarak öldürdü ancak Suriye Savunma ve Güvenlik Bakanlığı bu iddiayı reddetti.[32][33] İdlib'li Muhammed Hamdi Alulu ve Yahya Abdülkadir Kurdo, Kalamun'dan kaçırılmış, güzergahları üzerindeki bir fırının güvenlik kamerası görüntülerinde, kendileriyle irtibat kesilmeden dakikalar önce kullandıkları aracın motosikletler tarafından takip edildiği görülmüştü. Hafir el-Fevka ve Hafir el-Tahta kasabalarında bulundular.[34]
Mart 2025
[değiştir | kaynağı değiştir]5 Mart 2025 tarihinde Lazkiye Valiliği Asayiş Dairesi Başkanı Binbaşı Mustafa Knefati yaptığı resmi açıklamada, feshedilen rejimin kalıntılarından oluşan bir grubun Lazkiye kentinin El-Datour mahallesinde silahlı pusu kurarak Suriye Savunma Bakanlığı'nın iki üyesini hedef aldığını ve bu kişilerin derhal öldürüldüğünü açıkladı.[35]
Suriye Halk Direnişi 7 Mart'ta Cebel el Aleviyin'de çok sayıda köyün kontrolünü ele geçirdiğini ve operasyonlarının kapsamını Hama kırsalındaki Masyaf'a kadar genişlettiğini açıkladı.[36]
13 Mart'ta Suriye Sağlık Bakanlığı Deyr Kanun'da 150 kişinin zehirlendiğini ancak hepsinin tedavi edildiğini açıkladı.[37] Ayın 26'sında Suriye Halk Direnişi, zehirlenme vakalarının sorumluluğunu üstlendiğini açıkladı ve bunlardan bir kısmının okla öldürüldüğünü iddia ederek Suriye'nin kontrolünü ele geçirene kadar daha tehlikeli silahlar kullanma tehdidinde bulundu.[38]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Moore, Johanna; Reddy, Ria; Parry, Andie; Wells, Katherine; Moorman, Carolyn; Rezaei, Ben; Carl, Nicholas (31 Aralık 2024). "Iran Update, December 31, 2024". Institute for the Study of War (İngilizce). 3 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2025.
- ^ Dajani, Mohammad (23 Şubat 2025). "سوريا بين أنياب الاحتلال: من قلعة المقاومة إلى مستعمرة وهابية صهيونية" سوريا بين أنياب الاحتلال: من قلعة المقاومة إلى مستعمرة وهابية صهيونية [Syria in the jaws of the occupation: from a fortress of resistance to a Wahhabi-Zionist colony]. TOFAN (Arapça). 24 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2025.
- ^ Dajani, Mohammad (23 Şubat 2025). "سوريا بين أنياب الاحتلال: من قلعة المقاومة إلى مستعمرة وهابية صهيونية" سوريا بين أنياب الاحتلال: من قلعة المقاومة إلى مستعمرة وهابية صهيونية [Syria in the jaws of the occupation: from a fortress of resistance to a Wahhabi-Zionist colony]. TOFAN (Arapça). 24 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2025.
- ^ "سورية: تصاعد أعمال العنف ضد الطائفة الشيعية في ريف حمص" سورية: تصاعد أعمال العنف ضد الطائفة الشيعية في ريف حمص [Syria: Escalation of violence against the Shiite sect in the Homs countryside]. Dana Press (Arapça). 22 Ocak 2025. 16 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2025.
- ^ "SDF extends deadline for Assad Regime Militants to surrender weapons". Kurdistan24 (İngilizce). 25 Ocak 2025. Erişim tarihi: 26 Şubat 2025.
- ^ "اعتقال 79 مسلحاً بحملة ملاحقة فلول الأسد و«داعش» شمال شرقي سوريا" [79 militants arrested in campaign to pursue Assad and ISIS remnants in northeastern Syria]. As-Sharq Al-Awsat (Arapça). 4 Şubat 2025. 15 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2025.
- ^ "Israeli forces come under fire in Syria in first since invasion". The New Arab (İngilizce). 1 Şubat 2025. 1 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2025.
- ^ Al-Marshahi, Emad (30 Aralık 2024). "Syrian resistance movement releases first official statement against Al-Jolani administration". Hodhod Yemen News Agency (İngilizce). 11 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2025.
- ^ "(Chatter) Formation of the 'Syrian Popular Resistance' Opposing Hayy'at Tahrir al-Sham (HTS) Rule, Syria". TRAC (İngilizce). 29 Aralık 2024. Erişim tarihi: 3 Ocak 2025.
- ^ "'Syrian Popular Resistance' Solicits Funds Via Cryptocurrency, Announces It Will Soon Open Recruitment". Middle East Media Research Institute (İngilizce). 23 Ocak 2025. 3 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2025.
- ^ Moore, Johanna (28 Aralık 2024). "Iran Update, December 28, 2024" (Journal). understanding war (İngilizce). ISW. 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2025.
HTS’s response to the current violence is fueling accusations of sectarianism and arbitrary targeting, which could in turn trigger further violence. .... Syrian opposition fighters continue to target the Alawite community fueling distrust and accusations that arrests conducted by the HTS-led security forces are driven by sectarianism and not in pursuit of justice for crimes committed under the former regime.
- ^ "پنج دلیل مهم که جوانان غیور سوری را وادار به قیام خواهد کرد" (Farsça). İslam Devrimi Muhafızları Ordusu Haber Ajansı. 31 Aralık 2024. Erişim tarihi: 6 Ocak 2025.
- ^ "Suriye Türkmenleri Şam'daki yeni yönetimden rahatsız: "El-Şara'nın bizimle görüşmemesi manidar, atamalarda yokuz"" [Syrian Turkmens are disturbed by the new administration in Damascus: “It is significant that Al-Shara did not meet with us, we are not included in the appointments”]. VOA Türkçe. 8 Ocak 2025. 25 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2025.
- ^ Wells, Braverman, Kishore, Campa, Carter, Katherine, Alexandra, Siddhant, Kelly, Brian (5 Ocak 2025). "Iran Update, January 5, 2025". isw. 9 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Wells, Ganzeveld, Moorman, Campa, Borens, Carl, Katherine, Annika, Carolyn, Kelly, Avery, Nicholas (30 Aralık 2024). "Iran Update, December 30, 2024". isw. 14 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "من أدوات قمع إلى "مقاومة شعبية".. ما مصير شبيحة الأسد بعد سقوط نظا" من أدوات قمع إلى “مقاومة شعبية”.. ما مصير شبيحة الأسد بعد سقوط نظا [From tools of suppression to “popular resistance”.. What is the fate of Assad’s thugs after the fall of the regime?]. Opinion News (Arapça). 7 Şubat 2025. 26 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2025.
- ^ "'Syrian Popular Resistance' Issues Cryptic 'Final Statement' Urging Operatives To Continue Fighting New Syrian Administration; Insists On Embracing Syrians Of All Sects Who Oppose 'Wahhabism, Zionists, America'". Middle East Media Research Institute (İngilizce). 4 Şubat 2025. 16 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2025.
- ^ "مجاهدو المقاومة الشعبية السورية ينفذون كميناً ناجحاً في اللاذقية ..اخبار محلية" مجاهدو المقاومة الشعبية السورية ينفذون كميناً ناجحاً في اللاذقية ..اخبار محلية [Syrian Popular Resistance Mujahideen Carry Out Successful Ambush in Latakia..Local News]. Press Bee (Arapça). 6 Ocak 2025. 25 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2025.
- ^ "Suriye Halk Direnişi Grubu'ndan HTŞ'ye operasyon" [Operation against HTS by Syrian Popular Resistance Group]. Yakın Doğu Haber. 10 Ocak 2025. 1 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2025.
- ^ Kishore, Siddhant; Parry, Andie; Campa, Kelly; Moorman, Carolyn; Braverman, Alexandra; Reddy, Ria; Wells, Katherine; Ganzeveld, Annika; Borens, Avery; Carl, Nicholas (14 Ocak 2025). "Iran Update, January 14, 2025". Institute for the Study of War (İngilizce). 23 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2025.
- ^ "حصري.. المقاومة الشعبية السورية تستهدف هيئة تحرير الشام في مدينة طرطوس وتصدر بيانا بالمناسبة" حصري.. المقاومة الشعبية السورية تستهدف هيئة تحرير الشام في مدينة طرطوس وتصدر بيانا بالمناسبة [Exclusive: The Syrian Popular Resistance targets Hay'at Tahrir al-Sham in the city of Tartous and issues a statement on the occasion]. Dana Press (Arapça). 14 Ocak 2025. 25 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2025.
- ^ "بعد اعتقال عدد من قوات الجولاني: طرطوس مسرح للاشتباكات والمواجهات" بعد اعتقال عدد من قوات الجولاني: طرطوس مسرح للاشتباكات والمواجهات [After the arrest of a number of Al-Julani's forces: Tartous is the scene of clashes and confrontations]. Al-Chourouk (Arapça). 16 Ocak 2025. 25 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2025.
- ^ Arslan, Ali (25 Ocak 2025). "Suriye Halk Direnişi'nden Şam Kurtuluş Heyeti'ne Ağır Darbe!" [Heavy Blow from the Syrian Popular Resistance to Hay'at Tahrir al-Sham!]. Sovtna Gazetesi. 8 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
- ^ "سوريا: مقتل مسؤول أمني محلي... و"المقاومة الشعبية" تتبنّى" سوريا: مقتل مسؤول أمني محلي... و«المقاومة الشعبية» تتبنّى [Syria: A local security official was killed ... And the "Popular Resistance" took responsibility]. Al Akhbar (Arapça). 23 Ocak 2025. 8 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2025.
- ^ Abbasi, Nawal (25 Ocak 2025). "بيان عسكري صادر عن المقاومة الشعبية السورية" بيان عسكري صادر عن المقاومة الشعبية السورية [Military statement issued by the Syrian Popular Resistance]. Sword of Jerusalem Youth Forum (Arapça). 26 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2025.
- ^ "المقاومة السورية تعلن بدء عملياتها ضد الاحتلال الإسرائيلي" المقاومة السورية تعلن بدء عملياتها ضد الاحتلال الإسرائيلي [The Syrian resistance announces the start of its operations against the Israeli occupation]. Al-Alam News Network. 1 Şubat 2025. 12 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.
- ^ "المقاومة الشعبية السورية لإسرائيل: هذه ضربة ارتجالية، فكيف ستكون الضربة القادمة؟" المقاومة الشعبية السورية لإسرائيل: هذه ضربة ارتجالية، فكيف ستكون الضربة القادمة؟ [Syrian popular resistance to Israel: This is an impromptu blow, so what will be the next blow?]. alkhanadeq.com (Arapça). 1 Şubat 2025. 3 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.
- ^ "IDF troops operating in Syria buffer zone come under fire in 1st such incident". The Times of Israel. 1 Şubat 2025. 6 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.
- ^ "المقاومة الشعبية السورية". Telegram. 3 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.
- ^ "Ambushed by unknown gunmen | Three members of Military Operations Administration killed and wounded in Latakia countryside". Syrian Observatory for Human Rights (İngilizce). 1 Şubat 2025. Erişim tarihi: 6 Şubat 2025.
- ^ "بقيادة "مقداد فتيحة".. عصابة إجرامية من فلول النظام تشكل ميليشيا "درع الساحل" لاستهداف" بقيادة "مقداد فتيحة".. عصابة إجرامية من فلول النظام تشكل ميليشيا "درع الساحل" لاستهداف [Led by "Muqdad Fatiha", a criminal gang from the remnants of the regime forms the "Coastal Shield" militia to target]. Shaam.org (Arapça). 6 Şubat 2025. Erişim tarihi: 6 Şubat 2025.
- ^ "سوريا استنفار امني بعد هجوم مسلح ومقتل عنصرين بوزارة الدفاع - قناة العالم الاخبارية" سوريا استنفار امني بعد هجوم مسلح ومقتل عنصرين بوزارة الدفاع - قناة العالم الاخبارية [Syria: Security alert after armed attack and killing of two members of the Ministry of Defense - Al-Alam News Channel]. Al-Alam News Network. 14 Şubat 2025. 15 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2025.
- ^ "عملية خطف وجريمة منظّمة.. مقتل اثنين من عناصر وزارة الدفاع في القلمون" عملية خطف وجريمة منظّمة.. مقتل اثنين من عناصر وزارة الدفاع في القلمون [Kidnapping and organized crime. Two members of the Ministry of Defense were killed in Qalamoun]. Syria TV (Arapça). 14 Şubat 2025. 14 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2025.
- ^ "العثور على جثماني عنصرين من وزارة الدفاع السورية بعد اختطافهما في القلمون" العثور على جثماني عنصرين من وزارة الدفاع السورية بعد اختطافهما في القلمون [The bodies of two members of the Syrian Ministry of Defense were found after they were kidnapped in Qalamoun]. Syria Monitor (Arapça). 14 Şubat 2025. 16 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2025.
- ^ ""الأمن العام" يكشف مجريات حملة ضد فلول النظام في حي الدعتور باللاذقية" “الأمن العام” يكشف مجريات حملة ضد فلول النظام في حي الدعتور باللاذقية ["General Security" reveals the course of a campaign against the remnants of the regime in the Al-Datour neighborhood in Latakia]. Shaam.org (Arapça). 5 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2025.
- ^ https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-march-7-2025 [yalın URL]
- ^ "وزارة الصحة | إبلاغ مديرية صحة ريف دمشق بوجود حالات إسهال وآلام بطنية في منطقة دير قانون". www.moh.gov.sy. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2025.
- ^ "Syrian Popular Resistance Claims Biological Attack Killing Hay'at Tahrir Al-Sham (HTS) Operatives With Botulinum Toxin, Threatens To Use 'Deadlier' Weapons Until Syria Is 'Liberated'". MEMRI (İngilizce). 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2025.