Su çatışması
Su çatışması, ülkeler, eyaletler veya gruplar arasında, su kaynaklarına erişimle ilgili çatışmaları tanımlayan bir terimdir.[1][2][3][4] Birleşmiş Milletler su anlaşmazlıklarının kamu veya özel su kullanıcılarının karşıt çıkarlarından kaynaklandığını kabul eder.[5] Tarih boyunca çok çeşitli su çatışmaları ortaya çıkmıştır.[6] Su, tarihsel olarak bir gerilim kaynağı ve başka nedenlerle başlayan çatışmalarda da önemli bir faktör olmuştur. Pasifik Enstitüsü tarafından su ile ilgili çatışmaların kapsamlı bir çevrimiçi veritabanı - Su Çatışması Kronolojisi - geliştirilmiştir.[7] Bu veritabanı, su üzerine yaklaşık 6.000 yıl öncesine dayanan şiddeti listelemektedir.
Bu çatışmalar hem tatlı su hem de tuzlu su üzerine ve hem uluslar içinde hem de uluslararasında meydana gelir. Ancak, çatışmalar çoğunlukla tatlı su üzerine meydana gelir; çünkü tatlı su kaynakları yaşamsal olmanın yanı sıra nadirdir ve, içme suyu, sulama ve enerji üretimi ihtiyacından kaynaklanan su anlaşmazlıklarının merkezidir.[8] Tatlı su hayati olmakla birlikte, dengesiz dağılmış bir doğal kaynak olduğundan, bulunabilirliği çoğu zaman bir ülkenin veya bölgenin yaşamsal ve ekonomik koşullarını etkiler. Ortadoğu gibi bölgelerde düşük maliyetli su temini seçeneklerinin olmaması,[9] diğer su krizleri unsurlarının yanı sıra, kurumsal, hükûmet veya bireysel tüm su kullanıcıları üzerinde gerginliğe ve muhtemelen saldırganlığa varan ciddi baskılar uygulayabilir.[10] Ruanda soykırımı veya Sudan Darfur'daki savaş gibi son insani felaketler, su çatışmalarına bağlanabilir.[2]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Fırat ve Dicle Sorunu
- Su politikası
- Hindistan ve Pakistan arasında İndus Suları Antlaşması
- İnsan aşırı nüfusu
- Florida'daki su savaşları
- Kaliforniya su savaşları
Daha fazla okumak için[değiştir | kaynağı değiştir]
- Barnaby, Wendy (2009) "Uluslar su üzerinde savaşa gidiyor mu?"13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Nature, cilt 446, s. 282–283, DOI:10.1038/458282a
- Dombrowsky Ines. Uluslararası Su Yönetiminde Çatışma, İşbirliği ve Kurumlar: ekonomik bir analiz . Edward Elgar edisyonları, İngiltere, 2007, 978-1-84720-341-0
- Gleick, Peter (1993) "Su ve çatışma."29 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Uluslararası Güvenlik Vol. 1, s. 79–112 (Yaz 1993).
- Gleick, PH ve Heberger, M. "Su Özeti 4. "Su Çatışması Kronolojisi". PH Gleick'te (editör), Dünyanın Suyu, Cilt 7. Island Press, Washington DC, s. 175-214. 2012, 978-1-59726-999-5 (kağıt)
- Heidelberg Uluslararası Çatışma Araştırmaları Enstitüsü (Siyaset Bilimi Bölümü , Heidelberg Üniversitesi ). Çatışma Barometresi 2007: Krizler - Savaşlar - Darbe d'Etat - Müzakereler - Arabuluculuk - Barış Yerleşmeleri, 16. Yıllık Çatışma Analizi, 2007
- Murakami Masahiro. Ortadoğu'da Barış İçin Su Yönetimi: Alternatif Stratejiler . Birleşmiş Milletler Üniversite Yayınları, 1995, 92-808-0858-3
- Nickum, E. James ve Easter, K. William (editörler). Asya ve Pasifik'te Büyükşehir Su Kullanım Çatışmaları . Westview Press, ABD, 1994, 0-8133-8779-5
- Rahaman, MM (Editör) Özel Sayı: 21. Yüzyılda Uluslararası Nehir Havzaları Boyunca Su Savaşları: Spekülasyon mu Gerçek mi?4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Uluslararası Sürdürülebilir Toplum Dergisi, Vol. 4, No. 1/2, 193 sayfa. 2012
- Paylaş: Sınırlar Arasında Su Yönetimi.24 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sadoff ve ark., 2008, IUCN.24 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dünya Pasifik Suyu Enstitüsü yayınladı:
- Su Çatışması Kronolojisi ve Veritabanı13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2015)
- Dünyanın Suyu26 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Island Press, iki yıllık bir kitap, Vol. 8, 2014
- UNESCO . Su Yönetimi ve Erken Medeniyetler: İşbirliğinden Çatışmaya (2003)[11]
- UNESCO. Kentsel su çatışmaları: Kentsel bağlamda su ile ilgili huzursuzluk ve çatışmaların kökenlerinin ve doğasının analizi . Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Uluslararası Hidroloji Programı (IHP) tarafından yayınlanan 2006
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "The Coming Wars for Water". Report Syndication. 12 Ekim 2019. 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Water Conflicts: Fight or Flight?". Allianz. 26 Ağustos 2009. 29 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2010.
- ^ Kameri-Mbote (Ocak 2007). "Water, Conflict, and Cooperation: Lessons from the nile river Basin" (PDF). Navigating Peace, 4. Woodrow Wilson International Center for Scholars. 6 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ Wolf A., et al.
- ^ "United Nations Potential Conflict to Cooperation Potential, accessed November 21, 2008". 5 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ Peter Gleick, 1993. "Water and conflict." 29 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. International Security Vol. 18, No. 1, pp. 79-112 (Summer 1993).
- ^ "Water Conflict Chronology". Pacific Institute. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2014.
- ^ "Archived copy". 31 Temmuz 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2010. Freshwater: lifeblood of the planet, accessed November 21, 2008
- ^ Murakami, Masahiro. 1995. 17 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Managing Water for Peace in the Middle East: Alternative Strategies, New York: United Nations University Press. Accessed online November 16, 2008.
- ^ [1] 5 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. United Nations Potential Conflict to Cooperation Potential, accessed November 21, 2008
- ^ Arşivlenmiş kopya (PDF), 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 13 Şubat 2020
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- BBC News: Su kıtlığı 'terörizmi teşvik ediyor'
- Su Kaynakları ve Uluslararası Hukuk Bibliyografyası.18 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Barış Sarayı Kütüphanesi18 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Su Çatışma Kronolojisi, Pasifik Enstitüsü13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Etiyopya'da güvenli, erişilebilir içme suyu eksikliği13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Su ve Çatışma: Barış İnşasını Su Gelişimine Dahil Etmek30 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Gelişmekte olan ülkelerde Yerel Su Çatışması ve İşbirliği Araştırması[ölü/kırık bağlantı]
- Uluslararası Su Yönetimi Enstitüsü (IWMI)10 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Su Savaşları13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.