Stefan Olszowski

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Stefan Michał Olszowski (28 Ağustos 1931 - 19 Aralık 2023), Polonya Birleşik İşçi Partisi üyesi olan Polonyalı bir politikacıdır. İki dönem Polonya Halk Cumhuriyeti dışişleri bakanı olarak görev yaptı.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Olszowski 28 Ağustos 1931'de Torun'da doğdu.[1] Aralık 1970'ten 12 Kasım 1985'te istifasına kadar Polonya Birleşik İşçi Partisi'nin Politbüro üyesiydi.[2][3] 1960'ların sonunda ve 1970'lerin başında partinin propaganda şefi olarak görev yaptı.[4][5]

22 Aralık 1971'de Stefan Jędrychowski'nin yerine dışişleri bakanı olarak atandı.[6] Emil Wojtaszek'in görevde yerini aldığı 2 Aralık 1976'ya kadar görevdeydi.[6] 1980 yılında Doğu Almanya'ya büyükelçi olarak atandı ve sadece altı ay elinde tuttuğu bu görev için politbürodan ayrıldı.[3] Daha sonra politbüroda görevine devam etti.[3] Ağustos 1980'den Temmuz 1982'ye kadar partinin ideoloji ve medyadan sorumlu merkez komite sekreteri olarak görev yaptı.[7][8] Daha sonra Temmuz 1982'de Józef Czyrek'in yerine ikinci olarak dışişleri bakanı olarak atandı.[8] Dışişleri bakanı olarak atanmadan önce parti başkanlığına aday oldu, ancak seçilemedi.[9] Dışişleri bakanı olarak görev süresi 12 Kasım 1985'te sona erdi.[10] Ayrıca, kısmen ilk eşinden boşandıktan sonra evlendiği Polonyalı bir gazeteciyle olan ilişkisi nedeniyle 1985'te parti liderliğinden de ihraç edildi.[11] Daha sonra o ve kız arkadaşı 1986 yılında New York'a yerleşti.[12][13]

Görüşleri ve faaaliyetleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Olszowski, partide Edward Gierek'in yönetimi altında çalışan bir reformistti.[14] Ancak daha sonra, görevdeyken sert bir politikacı ve Sovyetler Birliği'nin destekçisi oldu.[12] Mart 1968'de Polonya'da başlayan Yahudi aleyhtarı kampanyanın önde gelen bir yöneticisiydi.[4] Kasım 1973'te, II. Dünya Savaşı'ndan bu yana bir Polonya hükûmet bakanının Vatikan'a yaptığı ilk resmi ziyaret olan bir Roma ziyareti gerçekleştirdi.[15][16] Ancak, Papa'nın 16-23 Haziran 1983 tarihleri arasında Polonya'ya yaptığı ziyaret sırasında, kendisi ve Başbakan Mieczyslaw Rakowski, Papa'nın bazı açıklamalarına doğrudan saldırdı.[17]

Olszowski, diğer aşırılık yanlılarıyla birlikte Dayanışma hareketiyle silahlı bir çatışma için çabaladı.[18] Hareketin daha ilk aşamada etkisizleştirilmesinde etkili oldu.[12]

Kişisel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Olszowski iki kez evlendi. Boşanmasının ardından genç bir Polonyalı gazeteci kadınla evlendi.[13]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Current world leaders: Almanac. 1972. s. 20. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  2. ^ "Poland's Foreign Minister Loses Power Struggle, Quits Politburo". Orlando Sentinel. 12 Kasım 1985. 25 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  3. ^ a b c "Poland's foreign minister off politburo". Toledo Blade. Varşova. AP. 12 Kasım 1985. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  4. ^ a b Feliks Tych (2011). "A Historical Miracle: Jewish Life in Poland afterCommunism" (PDF). Deep Roots, New Branches: 31. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  5. ^ "Red Poles put blame for economic failure". Star News. Varşova. UPI. 7 Şubat 1971. Erişim tarihi: 16 Haziran 2013. 
  6. ^ a b "Polish Ministries". Rulers. 5 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  7. ^ Karl Molin (30 Haziran 2011). "The CPSU Politburo and the Polish crisis 1980—1981". Baltic Worlds. 16 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  8. ^ a b Anna Snutt (22 Temmuz 1982). "Veteran Polish politician is named foreign minister". The CS Monitor. Varşova. 29 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  9. ^ "New leadership team shifts focus to economy" (PDF). CIA. 10 Aralık 1985. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  10. ^ Gillette (13 Kasım 1985). "Poland Completes Leadership Reshuffle". Los Angeles Times. Varşova. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  11. ^ "Don't Mess with Cupid: A Remembrance". Blog of the Hoover Institution Library and Archives. 7 Eylül 2010. 4 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  12. ^ a b c Martin (20 Mayıs 1988). "Love Moves Ex-Polish Leader From Warsaw to Rego Park". New York Times. 9 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  13. ^ a b "More of Polish Foreign Minister's Papers Received by Hoover Archives". Hoover Institution. 3 Aralık 2015. 13 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2016. 
  14. ^ Democracy in a Communist Party: Poland's Experience since 1980. New York: Columbia University Press. 1987. ISBN 023106540X. 
  15. ^ George Schopflin. "Poland: Troubled Relations Between Church and State" (PDF). Biblical Studies. 20 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  16. ^ "Warsaw minister calls on the Pope". The Calgary Herald. Rome. 13 Kasım 1973. Erişim tarihi: 16 Haziran 2013. 
  17. ^ J. B. de Weydenthal (1984). "The Pope's Pilgrimage to Poland" (PDF). Religion in Communist Lands. 12 (1). 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  18. ^ "The Road to Martial Law: Polish Communist Authorities vs. Solidarity" (PDF). Polish Institute of National Remembrance. 4 Ekim 2011. 20 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013.