Sri Lanka ekonomisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Sri Lanka'nın Ekonomisi sayfasından yönlendirildi)
Sri Lanka'nın finans merkezi Colombo

Sri Lanka'nın serbest piyasa ekonomisi, 2019'da nominal gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) ile 84 milyar dolar ve satın alma gücü paritesi (PPP) ile 296.959 milyar dolar değerindeydi.[1] Ülke, 2003'ten 2012'ye kadar, bölgesel emsallerinin oldukça üzerine çıkarak, yıllık yüzde 6,4'lük bir büyüme yaşamıştı.[2] Bu büyüme, Dünya Bankası'nın hem sürdürülemez hem de adaletsiz olduğu konusunda uyardığı ticarete konu olmayan sektörlerin büyümesinden kaynaklandı. Sri Lanka ekonomisinin büyümesi o zamandan beri yavaşladı. 2019'da 13.620 PPP Doları[3] veya 3.852 (2019) nominal ABD doları[4][5] kişi başına düşen gelire sahip olan Sri Lanka'nın gelir durumu, Dünya Bankası tarafından önceki bir üst orta gelir grubundan alt orta gelirli bir ülke olarak yeniden sınıflandırıldı.[6]

Sri Lanka, Binyıl Kalkınma Hedefi programı aşırı yoksulluğu yarıya indirme hedefine ulaştı ve diğer Güney Asya ülkelerinden daha iyi performans göstererek diğer Kalkınma Hedeflerinin çoğunu karşılama yolunda ilerliyor. Sri Lanka'nın yoksulluk çalışan sayısı endeksi 2016 yılına kadar %4,1 idi. Sri Lanka, Otuz yıllık Sri Lanka İç Savaşı'nın sona ermesinden bu yana, uzun vadeli stratejik ve yapısal kalkınma zorluklarına odaklanmaya başladı. Üst orta gelirli bir ülkeye geçiş için çabalamaktadır. Sri Lanka ayrıca sosyal içerme, yönetişim ve sürdürülebilirlik konularında zorluklarla karşı karşıyadır.[7]

Hizmet sektörü, 2010'daki %54,6'dan 2019'da Sri Lanka'nın ekonomisinin %58,2'sini oluşturdu, sanayi on yıl önceki %26,4'ten %27.4'e ve tarım %7,4'e yükseldi.[8] Rekabetçi bir ihracat tarım sektörü olmasına rağmen teknolojik gelişmeler, korunan yerli sektöre girmek için yavaş olmuştur.[9] Sri Lanka, dünyanın en büyük katı ve endüstriyel lastik üretim merkezidir ve değer zincirinde yukarı doğru hareket eden bir hazır giyim sektörüne sahiptir.[10] Ancak son on yılda artan ticaret koruması da içe dönük politikaların yeniden canlanması konusunda endişelere neden oldu.[11]

Hizmet sektörü, limanlar ve havaalanları ülkenin bir denizcilik ve havacılık merkezi olarak yeni keşfedilen statüsüne yardımcı olmaktadır.[12] Kolombo Limanı, Güney Asya'daki en büyük aktarma merkezidir.[13] Rekabetçi ve küresel rekabete açık, büyüyen bir yazılım ve bilgi teknolojileri sektörü bulunmaktadır.[14] Turizm hızla genişleyen bir alandır. Lonely Planet, Sri Lanka'yı 2019'da ziyaret edilecek en iyi yer ve Travel + Leisure'ı en iyi ada olarak seçti.[15][16] Sri Lanka'nın en çok ihracat yaptığı ülkeler Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Hindistan'dır. Çin, Hindistan ve BAE ana ithalat ortaklarıdır.[17]

COVID-19 pandemisinin başlamasıyla birlikte, Sri Lanka'nın yavaşlayan büyümesi, para basımı ve devlet borcuna ilişkin devam eden endişeler, ülke notunun düşürülmesine neden oldu.[18][19] İthalat kontrolleri ve ithal ikamesi, borçların parasallaştırılmasından kaynaklanan artan parasal istikrarsızlıktan sonra yoğunlaştı.[20][21][22][23] Sri Lanka, COVID-19 salgınıyla mücadelede dünyanın ilk 10 ülkesi arasında yer aldı.[24] 2021'de Sri Lanka hükûmeti, ülkedeki 73 yılın en kötü ekonomik krizini resmen ilan etti.[25] Sri Lanka, vergi indirimlerini desteklemek için iki yıl boyunca para basıldıktan sonra, dış borç geri ödemelerinin çoğunun 12 Nisan'dan itibaren askıya alındığını ve kusursuz bir borç hizmeti kaydının sona erdiğini söyledi.[26]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Annual Report 2019". cbsl.gov.lk. Central Bank of Sri Lanka. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2020. 
  2. ^ "GDP PPP (current international $) - Sri Lanka". worldbank.org. World Bank. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020. 
  3. ^ "GDP perc apita PPP (current international $) - Sri Lanka". worldbank.org. World Bank. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020. 
  4. ^ "World Bank and Sri Lanka -2019". worldbank.org. World Bank. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2020. 
  5. ^ "Enhancing competitiveness in Sri Lanka June 2016" (PDF). World Bank. 4 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Mart 2021. 
  6. ^ "Sri Lanka downgraded to World Bank lower middle income country as per capita income falls". EconomyNext. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2020. 
  7. ^ "Sri Lanka: A Systematic Country Diagnostic". The World Bank. 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2016. 
  8. ^ "Sri Lanka annual GDP at current prices and GDP shares". www.census.gov.lk. Department of Census and Statistics. 13 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  9. ^ "Box Story - Adoption of Modern Technologies in Agriculture - Box Story 04, Central Bank Annual Report 2019" (PDF). www.cbsl.gov.lk. Central Bank of Sri Lanka. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  10. ^ "Solid Tyres from Sri Lanka". www.srilankabusiness.com. Sri Lanka Export Development Board. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  11. ^ Athukorale, Prema-chandra. "Sri Lanka's Trade Policy: Reverting to Dirigisme?" (PDF). acde.crawford.anu.edu.au. Crawford School of Public Policy ANU College of Asia and the Pacific. 24 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  12. ^ "The importance of Air Transport to Sri Lanka - IATA". www.iata.org. International Air Transport Association. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  13. ^ "Sri Lanka's Colombo port could expand to full maritime hub with policy changes". EconomyNext. 20 Mayıs 2020. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  14. ^ "ICT/BPM in Sri Lanka - Asian Development Bank" (PDF). www.adb.org. Asian Development Bank. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  15. ^ "Sri Lanka still Lonely Planet's top destination for 2019". EconomyNext. 2 Temmuz 2019. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  16. ^ "Travel and Leisure readers vote Sri Lanka best island in the world". EconomyNext. 12 Temmuz 2019. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  17. ^ "Central Bank of Sri Lanka 2019 - Statistical Appendix" (PDF). cbsl.gov.lk. Central Bank of Sri Lanka. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  18. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; FitchCCC isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  19. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; MoodysCaa1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  20. ^ "Sri Lanka import substitution should be temporary: economist". 8 February 2021. 20 Ekim 2020. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  21. ^ "Sri Lanka import controls extended, license regime in import substitution drive". EconomyNext. 23 Mayıs 2020. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  22. ^ "Money printing to repay debt: Worshipping MMT is likely to magnify economic instability". Dally Mirrro Sri Lanka. 28 Aralık 2021. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020. 
  23. ^ "A child's guide to modern monetary theory: Keynesianism in an old bottle". Colombo Telegraph. 21 Aralık 2021. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  24. ^ "Sri Lanka tenth best country in handling the Covid-19 pandemic". EconomyNext.com. 28 Ocak 2021. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  25. ^ "Sri Lanka declares worst economic downturn in 73 years". France 24 (İngilizce). 30 Nisan 2021. 15 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2021. 
  26. ^ "Sri Lanka halts foreign debt repayments in 'pre-emptive negotiated default'". EconomyNext. 12 Nisan 2022. 14 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.