Soyot Tuka Türkçesi
| Soyot Tuka Türkçesi | |
|---|---|
| сойыт тыл (Soyıt tıl), тyъha тыл (Tu'ha tıl), | |
| Ana dili olanlar | Rusya Buryatya, MoğolistanDarhat |
| Konuşan sayısı | tükenmek üzere (2010) |
| Dil ailesi | Varsayılan
|
| Yazı sistemi | Kiril alfabesi Eski alfabe:Köktürk alfabesi |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | yok |
| ISO 639-2 | tyv |
| ISO 639-3 | – |
Soyot Tuka Türkçesi veya Soyot Türkçesi (ayrıca Soyot-Tuğka, Soyıt-Dukha, Soyıt-Tuha da denilir) (Rusça:Сойо́тско-цата́нский язык (ya da сойо́тский) — Türk dilleri içinde Tuvaca, Tofaca ve Kök Monçakçaya en yakın bir Türk lehçesidir. İki şive veya ağıza ayrılır: Birincisi, Buryatyada Soyot Türkleri tarafından konuşulan Soyotça (Soyıt), dil tükenmek üzeredir. İkincisi Moğolistanın Darhat yöresinde Moğolcada Çatan (Moğolca: Цаатан) denilen Tu'ka (Dukha) (Duha Türkçesinde: тyъha) dilidir. Tu'ka Türkçesi de Moğolistanda yine Uygur Uranhay dili ve Çatan dili olmak üzere yine iki ağıza ayrılır.
2000'li yılların hemen başında Soyot Türkçesi için Kiril Alfabesine dayalı bir alfabe kabul edildi. Soyot Türklerinin çocukları için Dil Öğrenim kitabı, Soyotça öğreten öğretim kitaplarında bu alfabe kullanılmaktadır. Günümüzde Moğolların etkin olduğu Buryatyada Soyot Türkleri dillerinin tükenmesiyle karşı karşıyalar [1].
Soyot Türklerinin kullandığı alfabe (согласно сойотско-бурятско-русскому словарю 2003 г.):
| А а | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д | Е е | Ё ё |
| Ж ж | З з | И и | I i | Й й | К к | Қ қ | Һ һ |
| Л л | М м | Н н | Ң ң | О о | Ө ө | П п | Р р |
| С с | Т т | У у | Ү ү | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч |
| Ӌ ӌ | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ә ә |
| Ю ю | Я я |
Kaynakça
- ^ Рассадин В. И. О проблемах возрождения и сохранения языков некоторых малочисленных тюркских народов Южной Сибири (на примере тофаларского и сойотского языков) (доклад в ЮНЕСКО)
Ayrıca bakınız
İlgili çalışmalar
- Рассадин В. И. Словарь сойотско-русский. — СПб.: Дрофа, 2006. — 208 с.
- Рассадин В. И. Сойотско-бурятско-русский словарь. — Улан-Удэ, 2003.
- Рассадин В. И. О сойотах и их языке// Мир Центральной Азии: Языки. Фольклор. Литература: Материалы Международной научной конференции. Т. IV. Ч. 1. — Улан-Удэ: БНЦ СО РАН, 2002. — С. 100—105.
- Рассадин В. И. Сойоты и сойотский язык// Одон. — 2001. — № 10-11. — С.20-21.
- Рассадин В. И. Лексика материальной культуры окинских сойотов// Проблемы бурятской диалектологии. — 1996. — С. 58-99.
- Рассадин В. И. Животноводческая лексика в языке окинских бурят и сойотов// Проблемы бурятской диалектологии. — Улан-Удэ: БНЦ СО РАН, 1996. — С. 45-57.