Siyah kuşak (savaş sanatları)
Doğu Asya dövüş sanatlarında, siyah kuşak uzmanlıkla ilişkilendirilir, ancak dövüş sanatına bağlı olarak yalnızca yeterliliği de gösterebilir.[1] Renkli kuşakların kullanımı, 1880'lerde ortaya çıkmış nispeten yeni bir icattır.[2]
Köken[değiştir | kaynağı değiştir]
Farklı renklerde kuşaklar aracılığıyla kişinin derecesini belirtmek Japonya'da ilk kez judonun kurucusu Jigoro Kano tarafından 1880'lerde kullanılmıştır. Önceden, Japon Koryu eğitmenleri yalnızca derece sertifikaları vermekteydiler.[3] Başlangıçta geniş obi kullanılırdı ve savaş sanatı çalışanlar kimono ile çalıştıkları için sadece beyaz ve siyah obi kullanılırdı. Farklı renkte kuşakların kullanılması ancak 1900'lerin başında Judoginin kullanılmaya başlamasından sonradır.[2] Diğer dövüş sanatları daha sonra bu geleneği benimsedi. Bu sanatlara, geleneksel olarak resmî bir derece sistemine sahip olmayan dövüş sanatları da dahildir. Bu tür bir derece sistemi, Uzak Doğu kökenli olduğunu iddia etmeyen sanatlarda daha az yaygın olmasına rağmen Deniz Piyadeleri Dövüş Sanatları Programında kullanılmaktadır.
Göreli derece[değiştir | kaynağı değiştir]
Derece ve kuşaklar sanatlar, stiller ve hatta bazı organizasyonlarda eşdeğer değildir.[4] Bazı sanatlarda, siyah kuşak üç yıl veya daha kısa sürede verilebilirken, bazılarında on yıl veya daha uzun süre özel bir eğitim gerekir. Siyah kuşak için sınavlar, daha düşük kuşaklar için yapılan sınavlara kıyasla genellikle daha zordur ve merkezlerce yürütülür.
Kabiliyet[değiştir | kaynağı değiştir]
"Siyah kuşaklı kişinin usta olduğu" yaygın kanısının aksine, siyah kuşak sadece kuşak sahibinin bir stilin temel tekniği ve ilkeleri konusunda yetkin olduğunu gösterir.[2] Pek çok stilde bir siyah kuşak elde etmek için üç ila altı yıllık bir eğitim gerektirdiğinden, olası bir benzetme bir üniversite lisansı derecesi olabilir: öğrenci temel kavramları ve becerileri iyi anlar, ancak becerilerini henüz mükemmelleştirmemiştir. Bu benzetmede bir yüksek lisans derecesi ise ilk dereceden sonraki ilerlemeyi temsil eder. Brezilya jiu-jitsu bu duruma bir istisna olarak kabul edilebilir çünkü, ortalama bir jiu-jitsu sporcusu için siyah kuşak almak 7-12 yıl sürer ve siyah kuşak almış biri o sanatta uzman olarak görülür.
Bu konuyu açıklamanın bir diğer yolu ise bizi Japon sanatlarında kullanılan terimlere götürür; shodan (birinci derece siyah kuşak), kelimenin tam anlamıyla "ilk/başlangıç basamağı" anlamına gelir ve sonraki dereceler ise (nidan, sandan vb.) "ikinci basamak", "üçüncü basamak" diye adlandırılır. Shodan siyah kuşağı, eğitimin sonu değil, ileri seviye öğrenmenin başlangıcıdır: birey artık "nasıl yürüyeceğini bilir" ve böylece "yolculuğa" başlayabilir.[kaynak belirtilmeli]
Bir "siyah kuşağın" genellikle bir statü kazandırdığı düşünüldüğünden, kuşak verilmesi bir pazarlama tuzağı olarak kullanılmıştır. Örneğin, bazı okullar belli bir süre içinde veya belli bir ücret karşılığı kuşak verileceğini garanti edebilir.[5] Bu tür okullar bazen McDojo veya kuşak fabrikaları olarak anılır.[6]
Öğretim[değiştir | kaynağı değiştir]
Bazı Japon ekollerinde, siyah kuşak aldıktan sonra öğrenci ders vermeye de başlar ve sempai (kıdemli öğrenci) veya sensei (öğretmen) olarak anılabilir. Diğer sanatlarda ise, siyah kuşak bir öğrenciye, sandan (üçüncü derece siyah kuşak) olana kadar "sensei" denmez. Kore dövüş sanatlarında ikinci derece veya üstü olana kadar "kyosa" veya "sabom" denmez, çünkü bu terimler büyük bir deneyime atıf yapar ve kyosa veya sabom olacak kişi bu deneyime ve savaş sanatlarının nasıl öğretildiğine hakim olmalıdır.
Üst dereceler[değiştir | kaynağı değiştir]
Yūdansha (Japoncada "dan derecesine sahip kişi" demektir) genellikle siyah kuşak derecesine sahip olanları tanımlamak için kullanılır. Kemer siyah kalsa da, kıdemi belirtmek için şeritler veya başka işaretler eklenebilir. Bazı sanatlarda çok kıdemli dereceler farklı renkte kemerler takarlar.
Judo ve bazı karate türlerinde altıncı dan kırmızı ve beyaz bir kuşak takar. Kırmızı ve beyaz kuşak genellikle sadece törensel günler için ayrılmıştır ve antrenman sırasında normal siyah kuşak takılır. Bazı ekollerde 9. veya 10. dan'da kırmızı kuşak verilir. Bazı jujutsu okullarında, shihan rütbesi ve üstü mor kemer takarlar. Kırmızı, mor vb. kuşaklara da genellikle topluca "siyah kuşak" adı verilir.[5][7]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Brezilya jiu-jitsu sıralama sistemi
- Kyū
- Judo sıralaması
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Myths and Misconceptions Part 1 - Vol 44 No. 1". Black Belt Magazine. 6 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010.
- ^ a b c "The Judo Rank System". JudoInfo.com. 25 Mart 2007. 14 Nisan 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2007.
- ^ Fumon, Tanaka; Samurai fighting arts: the spirit and the practice, Kodansha International, 2003 9784770028983 p25
- ^ "Karate Belt Ranks — History and Present". Full Potential Martial Arts, San Diego. 10 Ağustos 2018. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Pollard. "Michael Jai White Ignites Black Dynamite". Black Belt Magazine. 2 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2009.
- ^ Cotroneo, Christian. (November 26, 2006) Toronto Star. There are also associations that award higher dan grades for a fee: hence the proliferation of 8th and 9th degree 'grandmasters' in the USA, who have little to support their claim to such titles. .Kicking it up at the McDojo. Section: News; Page A12. 16 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Becoming A Black Belt". Fight Magazine. 11 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2010.