Sittî Hatun Camii
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Mimari tarz | Erken Osmanlı dönemi |
| Konum | Bursa, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°11′09″K 29°04′24″D / 40.18583°K 29.07333°D |
| Başlama | - |
| Tamamlanma | 1459 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Minare sayısı | 1 |
Sittî Hatun Camii ya da Kamberler Camii, Bursa'nın merkezindeki Kamberler mahallesinde 1459 yılında inşa edilmiş ibadet yapısı.
Kamberler Parkı içinde, Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi’nin üzerinde, Dayıoğlu Hamamı’nın alt tarafında yer alır. Adını, yapının banisi Sittî Hatun'dan alır. Bursa’ya özgü olarak bilinen kalkan duvarlı camilerdendir. Caminin hemen solunda cami ile birlikte yapılmış bir sıbyan mektebi, önünde çeşme yer alır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Yapının banisi Sittî Nefise Hatun, Osmanlı Devleti'nin ilk vezirlerinden kabul edilen Kara Timurtaş Paşa’nın oğullarından devlet adamı ve komutan Oruç Bey'in kızı; ve Fatih Sultan Mehmed devri devlet adamı Zağanos Paşa’nın eşidir. Cami, Kamberler mahallesinde (2007'de mahallenin adı "Ebu İshak" olarak değiştirilmiştir) bulunması sebebiyle "Kamberler Camii" adıyla da anılmaktadır.
Yapının Sittî Hatun tarafından 1459 yılında inşa ettirildiği, caminin giriş kapısının üzerindeki sülüs hat ile yazılmış kitabede yazmaktadır.[1] Minaresi, 1855 Bursa depreminden sonra yeniden yapılmıştır.[2]
Cami, 1956 yılında Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu tarafından restore ettirildi; 2008'de Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarıldı.[2] 2012'de kentsel dönüşüm sonucu parka dönüştürülen olan alandaki bir diğer 15. yüzyıl yapısı olan Hatice Sultan Mescidi ile birlikte restorasyon gördü.[3]
Mimari özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bursa’ya özgü olarak bilinen kalkan duvarlı camilerdendir. Bu tür camilerin giriş cephesinde, beden duvarlarını aşacak yükseklikte inşa edilmiş üç kemer açıklıklı bir ön cephe duvarı yer alır.[4] Sitti Hatun Camii'nde son cemaat yerine girişi ortadaki sivri kemerli gözden sağlanır. Bu gözün altında ikinci bir dilimli kemer vardır.[5] Camin kalkan duvarında zikzak tuğla süslemeler bulunur.[4]
Dörtgen planlı cami, 9 x 9 metre ebatlarındaki asıl ibadet yeri ile üç bölümlü son cemaat yerinden oluşur. Asıl ibadet alanı üzerinde baklavalı kuşağa oturan kurşun kaplı kubbe bulunur.[5] Duvarları iki sıra tuğla, iki sıra moloz taşı ile örülüdür. Minare, asıl ibadet mekânının kuzeybatı köşesindedir; kısa külahlı, tuğla gövdelidir.[1][5]
Kitabe
[değiştir | kaynağı değiştir]Cami kitabesinde şu ifade yer alır:[6]
| “ | Bu mübarek mescidi şerifin yapılmasını Oruç Bey'in kızı bağışlanası, rahmet edilesi Sitti Hatun emretti. Allah her ikisini de bağışlasın. Âmin yâ rab. Daha sonra Müslümanların işlerine yarasın diye ve su doldurulmaması, suyun kullanılmaması şartıyla yer altıdna üç gizli su. yolu ile üş varil/küp vakfetti. Bu şartları değiştirenin hasmı Allah olsun. Sene H.864 | ” |
Mektep ve çeşme
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
Caminin hemen doğusundaki mektep (Kamberler Muallimhanesi) Fatih devrinden kalan tek ilkokuldur.[2] Sitti Hatun cami ile birlikte yaptırmıştır. Molla Feneri imamı Hafız Mehmed Özkurşuncu’nun şahsi mülkü olan bu eser, 1956'da Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu tarafından satın alarak Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredilmiştir.[2]
Caminin kitabesinde yapıda bir kastel (su yolu) olduğu belirtilmiştir. Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu’nun yaptığı onarım sırasında cami etrafında üç adet su yolu tespit edilmiştir. 2008 Yılında Kamberler Parkı Çevre Düzenlemesi çalışmaları sırasında caminin önündeki tuğla ve taşlardan örülmüş, kurna kısmı taştan yapılmış çeşme gün yüzüne çıkarılmıştır.[7]
Görseller
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Sıbyan Mektebi (Roman Kültür Merkezi) -
Sitti Hatun Camii çeşmesi -
İç mekan süslemeleri -
Kitabe
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Sittı Hatun Cami". Bursa Turizm Portalı. 12 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2025.
- ^ a b c d Keskin, Duygu (2015). "Türkiye'de yerel sivil tolum kuruluşlarının mimari korumaya katkıları: Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu ve restorasyon faaliyetleri". İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans tezi. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2025.
- ^ "Hatice Sultan ve Sitti Hatun mescitleri restore edilecek". Memurlar.Net. 2 Temmuz 2012. Erişim tarihi: 10 Nisan 2025.
- ^ a b Güler, Semra (30 Temmuz 2019). "Bursa'da Kalkan Duvarlı Camiler ve Ön Cephe Düzenlemeleri". Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 28 (1): 59-97. ISSN 1301-3394. 11 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2025.
- ^ a b c Şaşmaz, Erol. "Tarihi Mekanlar Kişisel Ansiklopedi". www.turkiyenintarihieserleri.com. Erişim tarihi: 10 Nisan 2025.
- ^ Kaptan, Ömer (2022). Bursa Kitabeleri (PDF). Bursa Büyükşehir Belediyesi. 2 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2025.
- ^ "Sitti Hatun Çeşmesi | Seyyah Çelebi – Tatil, Otel, Mekan ve Lezzet Durakları-". www.seyyahcelebi.com.tr. 2 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2025.
OpenStreetMap'te Sittî Hatun Camii ile ilgili coğrafi veriler
