Sitiveni Rabuka
Sitiveni Ligamada "Steve" Rabuka (d. 13 Eylül 1948), Fijili asker ve siyasetçi. Rabuka, Okyanusya ülkesi Fiji'de 24 Aralık 2022 tarihinden bu yana başbakanlık koltuğunda bulunmaktadır. Asker kökenli olan ve Tuğgeneral rütbesine sahip olan Rabuka, 1992-1999 yılları arasındaki görevinin ardından 24 Aralık 2022'de ikinci kez ülkenin başbakanı olmuştur.[1][2]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Okuldan ayrıldıktan sonra Rabuka, önce 1980'de Lübnan'daki Fiji birliğinin komutanı ve ardından Genelkurmay'da askerî eğitimden sorumlu bir subay olarak Fiji Silahlı Kuvvetlerine katıldı. 1982 yılında yarbaylığa terfi ettikten sonra 1984'te Sina Yarımadası'ndaki Barışı Koruma 2. Taburları komutanlığı görevini üstlendi. 1985'te Fiji'ye dönmesinin ardından silahlı kuvvetlerdeki en yüksek üçüncü mevki olan Askeri Operasyonlar ve Eğitim Genelkurmay Subayı oldu.
Siyaset[değiştir | kaynağı değiştir]
14 Mayıs 1987'de, sadece bir ay önce seçilen Başbakan Timoci Bavadra'nın hükûmetini deviren bir darbeye önderlik etti. Rabuka, darbeyi etnik Fiji'liler (iTaukei) ile Fiji'de yaşayan Kızılderililer arasındaki barış ve yerli Fiji'lilerin toprak haklarını ve siyasi nüfuzunu korumak için gerekli olduğunu söyleyerek darbeyi haklı çıkardı. Yaşanan darbenin ardından Fiji tarihindeki en kötü toplumlar arası şiddet olaylarından bazıları gerçekleşti. Darbeden sonra, Genel Vali Penaia Ganilau onu albay ve silahlı kuvvetlerin başkomutanlığına terfi ettirdi.
25 Eylül 1987'de bir gücünü korumak için ikinci bir askerî darbeye komuta etti. Ancak bu darbe, Fiji'ye ekonomik yaptırımlar uygulayan Avustralya ve Yeni Zelanda'nın tepkisine neden oldu. Rabuka, 28 Eylül 1987'de, büyük ülkelerin diplomatları bir toplantıya çağırdı, ancak bunlar görevdeki Genel Vali Penaia Ganilau'yu meşru devlet başkanı ve muhatap olarak tanıdıklarını ifade etti. Bu süreçte Rabuka da tuğgeneralliğe terfi etti.
Artan muhalefete rağmen, Rabuka 7 Ekim 1987'de ülkede cumhuriyet ilan ederek, ülkenin 113 yıllık Birleşik Krallık bağına son verdi. Birleşik Krallık 15 Ekim 1987'de bu kararı tanıdı. Ancak, Fiji'ye iç ve dış güvenin azalması ve iç ekonominin de ciddi bir krize girmesi üzerine 5 Aralık 1987'de Geçici Askerî Konsey Başkanı unvanı ile yürüttüğü görevinden istifa ederek yedi aydır boşta olan başbakanlık makamını sivil başbakan Kamisese Mara'ya devretti.
Rabuka, Mayıs 1992'de düzenlenen seçimlerden galip ayrılması sonucu 2 Haziran 1992'de başbakanlık makamına gelerek bu görevi 19 Haziran 1999'a kadar yaklaşık yedi yıl sürdürdü.
Başbakanlık görevinin sona ermesinin ardından 1999'dan 2001'e kadar Büyük Başkomutanlık Konseyi Başkanı olarak görev yaptı, ardından bu görevi, kendisinen sonra 1992-1999 arası Silahlı Kuvvetler Başkomutanı olarak görev yapan Tuğgeneral Ratu Epeli Ganilau'ya devretti.
2002'den 2008'e kadar Sitiveni Rabuka, memleketi Cakaudrove eyaletinin konsey başkanıydı.
14 Aralık 2022 seçimlerinde 16 yıldır iktidarda bulunan Frank Bainimarama ve partisi FijiFirst %42 oy ve 26 koltuk elde ederken, Rabuka, Halk İttifakı ile %36, koalisyon ortağı - liberal-demokratik Ulusal Federasyon Partisi - %9, birlikte de 26 koltuk etmiştir. 3 vekil kazanan Sodelpa (Sosyal Liberal Demokrat Parti) parti içi oylamada Rabuka koalisyonuna karar vermesi sonucu 24 Aralık 2022'de başbakan olarak yemin ederek, ikinci dönemine başladı.
Spor Dalları[değiştir | kaynağı değiştir]
Rabuka, bir atletizm sporcusu olarak, Christchurch'teki 1974 İngiliz Milletler Topluluğu Oyunlarında dört yarışmada yarıştı ve her birinde sonuncu oldu: gülle atmada sekizinci, çekiç atmada dokuzuncu, disk atmada onuncu ve dekatlonda on birinci.
2008'de Pacific Islanders rugby takımının Avrupa turnesinde menajerlik görevini üstlenmiştir.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Biyografi (rulers.org) 26 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Fiji parliament confirms Sitiveni Rabuka as prime minister after days of uncertainty". The Guardian (İngilizce). 2022-12-24. 26 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2022.
- ^ "Ehemaliger Putschistenführer Rabuka neuer Premier der Fidschi-Inseln". dw.com (Almanca). 2022-12-24. 26 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2022.
