İçeriğe atla

Sinnamik asit

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sinnamik asit
Trans-sinnamik asidin iskelet formülü
Trans-sinnamik asit molekülünün top ve çubuk modeli
Sinnamik asidin toz formunda örneği
Adlandırmalar
(2E)-3-Fenilprop-2-enoik asit
trans-Sinnamik Asit
Fenilasetik Asit
Sinnamilik Asit
3-Fenilasetik Asit
(E)-Sinnamik Asit
Benzenpropenoik Asit
Isosinnamik Asit
Tanımlayıcılar
3D model (JSmol)
3DMet
1905952
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
ECHA InfoCard 100.004.908 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 205-398-1
3731
KEGG
UNII
  • InChI=1S/C9H8O2/c10-9(11)7-6-8-4-2-1-3-5-8/h1-7H,(H,10,11)/b7-6+
  • InChI=1/C9H8O2/c10-9(11)7-6-8-4-2-1-3-5-8/h1-7H,(H,10,11)/b7-6+
    Key: WBYWAXJHAXSJNI-VOTSOKGWBT
  • O=C(O)\C=C\c1ccccc1
Özellikler
Kimyasal formül C9H8O2
Molekül kütlesi 148,16 g mol−1
Görünüm Beyaz monoklinik kristaller
Koku Bal benzeri
Yoğunluk 1.2475 g/cm3
Erime noktası 133 °C (271 °F; 406 K)
Kaynama noktası 300 °C (572 °F; 573 K)
Çözünürlük (su içinde) 500 mg/L
Asitlik (pKa) 4.44
-7,836×10-5 cm3/mol
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS07: Zararlı
İşaret sözcüğü Uyarı
Tehlike ifadeleri H315, H319, H335
Önlem ifadeleri P261, P264, P271, P280, P302+P352, P304+P340, P305+P351+P338, P312, P321, P332+P313, P337+P313, P362, P403+P233, P405, P501
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 1: Maruziyet tahrişe neden olabilir, ancak yalnızca hafif kalıcı hasar oluşturur. Örnek: TerebentinYanıcılık 1: Tutuşmanın gerçekleşebilmesi için önceden ısınması gerekmektedir. Alevlenme noktası 93 °C'nin (200 °F) üzerindedir. Örnek: Kanola yağıKararsızlık 0: Genellikle yangın maruziyeti koşullarında dahi normalde kararlıdır ve su ile reaksiyona girmez. Örnek: Sıvı azotÖzel tehlikeler (beyaz): kod yok
1
1
0
Parlama noktası > 100 °C (212 °F; 373 K)
Benzeyen bileşikler
Benzeyen bileşikler
Benzoik Asit, Fenilasetik Asit, Fenilpropanoik Asit
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Sinnamik asit veya tarçın asidi, kimyasal formülü C₉H₈O₂ olan, doğal ve sentetik kaynaklardan elde edilebilen aromatik bir karboksilik asittir. Fenilpropanoid bileşikleri sınıfına giren bu organik madde, bitkilerde doğal olarak sentezlenir ve çeşitli biyolojik işlevlere sahiptir. Hem cis hem de trans izomerleri bulunur, ancak trans izomeri daha yaygındır.[1][2]

Oluşum ve üretim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sinnamik asit, birçok önemli doğal ürünün biyosentezinde merkezi bir ara bileşiktir ve özellikle fenilpropanoidler için temel bir öncüldür. Sinnamik asidin biyosentezi, çoğunlukla fenilalanin amino asidinden türetilir ve bu süreç bir dizi enzimatik adımı içerir. Sinnamik asidin biyosentez yolu, bitkilerde flavonoidler, lignin, kumarinler, stilbenler, izoflavonoidler ve antosiyaninler gibi birçok biyolojik olarak aktif bileşiğin üretimi için kritik bir rol oynar. Bu bileşiklerin çoğu, bitkilerin yapısal bütünlüğünü ve çevresel streslere karşı dirençlerini artırır.[2]

Doğal oluşumu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarçın yağından veya storaks gibi balsamlardan elde edilebilir. Ayrıca shea yağı içinde de bulunur. Sinnamik asit, bal benzeri bir kokuya sahiptir. Daha uçucu olan etil ester formu, etil sinnamat, tarçın esansiyel yağında bir tat bileşeni olarak bulunur; bu yağda sinnamaldehit, ana bileşen olarak yer alır. Sinnamik asit ayrıca birçok farklı ağaç türünün odunlarında da mevcuttur.[3]

Sinnamik asit ilk kez, asetil klorür ve benzaldehitin baz katalizli kondensasyonu ile sentezlenmiş, ardından asit klorür ürününün hidrolizi gerçekleştirilmiştir. 1890 yılında, Rainer Ludwig Claisen, etil asetat ile benzaldehitin, sodyumun baz olarak kullanıldığı ortamda reaksiyona girerek etil sinnamatın sentezini tanımlamıştır. Sinnamik asidin hazırlanmasının bir diğer yolu, Knoevenagel kondensasyon reaksiyonudur. Bu reaksiyon için reaktanlar, benzaldehit ve malonik asittir ve zayıf bir bazın varlığında reaksiyona girer, ardından asit katalizli dekarboksilasyon gerçekleşir. Ayrıca, sinnamaldehitin oksidasyonu, benzal klorür ve sodyum asetatın kondensasyonu (sonrasında asidik hidroliz) ve Perkin reaksiyonu ile de sinnamik asit hazırlanabilir. Ticari olarak sinnamik asidin üretilmesinde en eski kullanılan yol Perkin reaksiyonudur ve bu süreç aşağıdaki şemada verilmiştir.[4]

Perkin reaksiyonu yoluyla sinnamik asidin sentezi.[5]

Sinnamik asit, sinnamaldehitin otooksidasyonu (yani oksijenle tepkimeye girerek) sonucu elde edilir. Bu süreçte, sinnamaldehitin oksidasyonu ile sinnamik asit oluşur. Karaciğerde, sinnamik asit metabolize edilerek sodyum benzoata dönüşür. Bu dönüşüm, fenilpropanoid metabolizma yolu üzerinden gerçekleşir ve sonunda vücuda zararsız olan sodyum benzoat meydana gelir. Sodyum benzoat daha sonra idrar yoluyla atılır. Bu metabolik yol, karaciğerin detoksifikasyon ve atık maddeleri temizleme fonksiyonunun bir parçasıdır ve toksik bileşiklerin vücuttan uzaklaştırılmasında önemli bir rol oynar.[1]

Kullanım alanları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sinnamik asit, aroma vericiler, sentetik indigo ve bazı farmasötik ürünlerde kullanılır. Başlıca kullanım alanı, parfüm endüstrisi için metil sinnamat, etil sinnamat ve benzil sinnamat gibi bileşiklerin üretimine öncülük etmesidir. Ayrıca, sinnamik asit, aspartam tatlandırıcısının üretiminde de kullanılır; burada, fenilalanin[6] ile enzim katalizli aminasyon reaksiyonu yoluyla aspartam elde edilir. Sinnamik asit, ayrıca apolar çözücüler içinde dimereleşebilir ve bu da farklı doğrusal serbest enerji ilişkileri ortaya çıkarabilir.[7]

  1. ^ a b Jana, Arundhati; Modi, Khushbu K.; Roy, Avik; Anderson, John A.; van Breemen, Richard B.; Pahan, Kalipada (9 Mart 2013). "Up-Regulation of Neurotrophic Factors by Cinnamon and its Metabolite Sodium Benzoate: Therapeutic Implications for Neurodegenerative Disorders". Journal of Neuroimmune Pharmacology. 8 (3): 739-755. doi:10.1007/s11481-013-9447-7. ISSN 1557-1890. Erişim tarihi: 1 Nisan 2025. 
  2. ^ a b Onat, Kadriye Aslıhan; Sezer, Merve; çöL, Bekir (15 Aralık 2021). "Fenolik Bileşiklerden Sinnamik Asit, Kafeik Asit ve p-kumarik Asit'in Bazı Biyolojik Aktiviteleri". Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 11 (4): 2587-2598. doi:10.21597/jist.885898. ISSN 2536-4618. Erişim tarihi: 1 Nisan 2025. 
  3. ^ Teker, Nilay; Kolancilar, Hakan (2 Ekim 2020). "Sığla yağının sinnamik asit ve alkollerinden elde edilen türevler". Eurasian Journal of Forest Science. 8 (3): 285-294. doi:10.31195/ejejfs.793765. ISSN 2147-7493. Erişim tarihi: 1 Nisan 2025. 
  4. ^ "m-NITROCINNAMIC ACID". Organic Syntheses. 5: 83. 1925. doi:10.15227/orgsyn.005.0083. ISSN 0078-6209. Erişim tarihi: 1 Nisan 2025. 
  5. ^ F. K. Thayer (1925). "m-Nitrocinnamic Acid". Organic Syntheses. Cilt 5. s. 83. doi:10.15227/orgsyn.005.0083. 
  6. ^ Garbe, Dorothea (15 Haziran 2000). "Cinnamic Acid". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. doi:10.1002/14356007.a07_099. Erişim tarihi: 1 Nisan 2025. 
  7. ^ Bradley, Jean-Claude; Abraham, Michael H; Acree, William E; Lang, Andrew SID; Beck, Samantha N; Bulger, David A; Clark, Elizabeth A; Condron, Lacey N; Costa, Stephanie T; Curtin, Evan M; Kurtu, Sozit B (22 Mart 2015). "Determination of Abraham model solute descriptors for the monomeric and dimeric forms of trans-cinnamic acid using measured solubilities from the Open Notebook Science Challenge". Chemistry Central Journal. 9 (1). doi:10.1186/s13065-015-0080-9. ISSN 1752-153X. Erişim tarihi: 1 Nisan 2025.