Sinanpaşa, Beşiktaş
| Sinanpaşa | |
|---|---|
 | |
 Mahalle idari sınırları | |
| Ülke |  Türkiye |
| Bölge | Marmara |
| İl | İstanbul |
| İlçe | Beşiktaş |
| Nüfus (2014) | |
| • Toplam | 2,525 [1] |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAS) |
| Posta kodu | 34022 |
| Alan kodu | 212 |
| Plaka kodu | 34 |
Sinanpaşa, İstanbul ilinin Beşiktaş ilçesindeki bir mahalle. Mahallenin bulunduğu bölge 17.yy'dan önce Beşiktaş semti olarak anılmaktayken; Beşiktaş semtinin Galata beldesine bağlanması ile birlikte günümüzdeki ismini almıştır. Cihannüma, Türkali, Vişnezade semtleri ve İstanbul Boğazı ile çevrilidir. Adını aldığı Sinan Paşa Camii, Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi ve meydanı ile İstanbul Deniz Müzesi semt sınırları içindedir.
Barbaros Hayreddin Paşa; İstanbul'un Fethi'nde Baltaoğlu Süleyman Bey donanmasının toplandığı alanı[1] Kaptan-ı deryalık limanı yapmak istemiştir. Beşiktaş semtinde gemilerini bağlamak için yaptırdığı 5 sütun, günümüzde Sinanpaşa mahallesinde bulunan iskele meydanında yer almaktaydı. Bu bölgeye bu sebeple "beştaş" denmiştir. İstanbul’un en eski ve tarihi semtlerinden biri olan Beşiktaş semti, günümüzde Sinanpaşa Mahallesi'nin bulunduğu bölge, Beşiktaş ilçesine adını vermiştir.
Mahalle Barbaros Bulvarı, Beşiktaş Caddesi ve Çırağan Caddesi'nin kesiştiği noktada yer alır. Beşiktaş'ın merkezinde yer aldığı için, binalar çoğunlukla işyeridir ve yerleşik nüfus azdır. Kadıköy ve Üsküdar gibi Anadolu yakasındaki ilçelere deniz yolu ile ulaşım sağlanabilen mahallenin aynı deniz kıyısı üzerinde Bahçeşehir Üniversitesi de yer almaktadır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
16. yüzyılda İstanbul sur dışına taşıp, Galata, Üsküdar ve İstanbul Boğazı’nın iki kıyısı boyunca yeni yerleşmelerle büyük bir metropol haline gelince, kent yönetiminde de düzenlemeye gidildi. Geleneksel Osmanlı kentinde yargı yetkisi yanında yönetici de olan tek bir kadı bulunurdu. Ama İstanbul'da tek kadı'nın böyle bir yükü taşıyamayacağı görülerek, kent İstanbul (Suriçi) ve Bilâd-ı Selâse (üç belde) adıyla iki bölgeye ayrıldı. Bilâd-ı Selâse’yi oluşturan Eyüpsultan, Üsküdar ve Galata’ya ayrı birer kadı atandı. Beşiktaş da kentin Kâğıthane’den Rumelikavağı’na kadar uzanan Rumeli Yakası'nın yöneticiliğini üstlenen Galata Kadılığı’na bağlandı. 19. yüzyıl başlarına kadar bu biçimde yönetildi.
Barbaros Hayreddin, Beşiktaş koyunu Osmanlı donanmasının gemilerini demirlemek için kullandı. Ayrıca burada kendisine bir yalı yaptırarak İstanbul’da olduğu zamanlarda Beşiktaş semtinde (Sinanpaşa mahallesinin bulunduğu bölgede) ikamet etti. Semtte kendi adına bir cami, bir medrese, bir de sıbyan mektebi inşa ettirdi. Barbaros 1546 yılında vefat ettiği zaman Mimar Sinan tarafından semtte inşa edilen Barbaros Hayreddin Paşa Türbesine defnedildi.
Barbaros Hayreddin Paşa ölünce yerine Sokollu Mehmed Paşa geçmiş, 4 yıl kaptan-ı deryalık görevi yaptıktan sonra bu görevi Sinan Paşa devralmıştır. Mahalleye adını veren Sinan Paşa, 1550-1553 yılları arasında Osmanlı Donanması'nın kaptan-ı deryalığını yürüttü. Sinan Paşa 1553'teki ölümüne kadar kaptan-ı deryalık görevini sürdürdü. Öldüğü sırada Mimar Sinan Sinan Paşa'nın adına Beşiktaş semtinde Sinan Paşa Camii'ni inşa etmekteydi. Ancak cami henüz hazır olmadığı için yine Mimar Sinan tarafından inşa edilmiş olan Üsküdar'daki Mihrimah Sultan Camii'ne gömülmüştür.
17. yüzyılda günümüzde içinde Barbaros Anıtı'nın yer aldığı Beşiktaş Parkı ve çevresi sular altında bir koydu. Bu koy doldurularak padişahların dinlenme ve eğlenceleri için düzenlenen bir hasbahçeye dönüştürüldü. Bu bahçede çeşitli dönemlerde köşkler ve kasırlar inşa edildi ve Beşiktaş semti hızla gelişmeye başladı. O dönemden itibaren Beşiktaş adı; Sinanpaşa ve çevresindeki semtleri içeren bölge için kullanılmaya başlandı. Böylece eski adı Beşiktaş olan semt artık Sinanpaşa semti olarak bilinmekteydi.
Beşiktaş kıyı şeridi boyunca gelişimini sürdürüp belde statüsüne yaklaştıkça, Sinanpaşa semti de mahalleleşmeye başlamıştı.1846-1879 arasında Zaptiye Müşiriyeti, 1879-1908 arasında da Zaptiye Nezareti döneminde Beşiktaş’ın önemi arttı. Çünkü hanedanın önce Dolmabahçe Sarayı’na daha sonra da Yıldız Sarayı’na taşınmasıyla Beşiktaş kent içinde farklı bir statü kazandı.
Beşiktaş’ta bu süre içinde Sinanpaşa, Vişnezade, Şenlik Dede, Ekmekçibaşı, Uzuncaova veya Rum Ali, Sormagir Odaları, Abbas Ağa (Abbasağa), Topal Hoca, Sinanpaşa Mescidi, Çarakçı Limanı, Kılıç Ali Paşa, Hanım Kadın, Yahya Efendi, Ortaköy, Mülki Hatun, Defterburnu, Kuruçeşme, Bebek köyü ve Kayalar mahalleleri oluştu.
Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]
Otobüs Hatları[değiştir | kaynağı değiştir]
- 22RE Fatih Sultan Mehmet - Beşiktaş
- 28 Topkapı/Edirnekapı - Beşiktaş
- 28T Topkapı - Beşiktaş
- 29A Derbent Mahallesi - Beşiktaş
- 29E Maslak Gazeteciler Sitesi - Beşiktaş
- 30A Beşiktaş - Mecidiyeköy
- 30M Beşiktaş - Mecidiyeköy
- 36G Sultangazi Peron - Beşiktaş
- 36L Mescidi Selam - Beşiktaş
- 40B Sarıyer - Beşiktaş
- 50L Alibeyköy Metro - Beşiktaş
- 55B Gaziosmanpaşa - Beşiktaş
- 55ET Eyüpsultan/Taksim - Beşiktaş
- 57UL Beşiktaş - Kuruçeşmeüstü
- 62G Emniyettepe/Hamidiye - Beşiktaş
- D2 Beşiktaş - Belgrad Ormanı
- U1 Beşiktaş/Ulus/Zincirlikuyu - Beşiktaş
- U2 Beşiktaş/Zincirlikuyu/Ulus - Beşiktaş
Minibüs Hatları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Beşiktaş - Sarıyer
- Beşiktaş - Tarabya
- Beşiktaş - Levent - Dere - Çağlayan - Yahya Kemal
- Beşiktaş - Hamidiye Mahallesi
- Beşiktaş - Harbiye
- Beşiktaş - Taksim
Metro Hatları[değiştir | kaynağı değiştir]
Semtte bulunan önemli yapılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Beşiktaş Barbaros Hayrettin Paşa İskelesi
- Barbaros Anıtı
- Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi
- Sinan Paşa Camii
- İstanbul Deniz Müzesi
- Beşiktaş İskelesi
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
-
Beşiktaş semtinin İstanbul Boğazı'ından görünümü (Şubat 2013)
-
Semtte yer alan Barbaros Anıtı ve Beşiktaş Parkı -
-
-
-
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Barbaro, Nicolò. 1453 Konstantinopl Kuşatma Güncesi, çev. Y. Fincancıoğlu (2007 bas.). İstanbul.