Sh2-308
| Bulutsu | |
|---|---|
 Sh2-308, parlak turuncu Yıldız Omicron Canis Majoris'in solundan yayılan soluk mavi bulutsu olarak görülebilir (Kuzey aşağıdadır) | |
| Gözlem verisi (Dönem J2000.0) | |
| Takımyıldız | Büyük Köpek |
| Sağ açıklık (α) | 06sa 54d 13,04s[1] |
| Dik açıklık (δ) | -23° 55′ 42,02″[1] |
| Görünür büyüklük (V) | - |
| Görünür boyutlar (V) | 35' x 35' |
| İyonize kaynağı | |
| Adı | EZ Canis Majoris |
| Sınıfı | WN4b[1] |
| Görünür büyüklük (V) | 7,0[1] |
| Özellikler | |
| Uzaklık | 4.530[2] Iy (1.389[2] pc) |
| Yarıçap (r) | 30 |
| Katalog belirtmeleri | |
Sh-308 • RCW 11 • LBN 1052 | |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
| Ayrıca bakınız: Bulutsu listeleri | |
Sh2-308 (ayrıca Sharpless 308, RCW 11 veya LBN 1052[1] olarak da adlandırılır), Büyük Köpek takımyıldızının merkezine yakın iyonize hidrojenden oluşmuş bir H II bölgesidir.[3] Gece gökyüzündeki en parlak yıldız olan Sirius'un yaklaşık 8 derece güneyindedir. Bulutsu, EZ Canis Majoris adlı Wolf-Rayet yıldızını çevreleyen bir kabarcığa benzer (bu yüzden Kozmik Kabarcık olarak da adlandırılır). Bu yıldız kısaca, yıldız evriminin ön-süpernova aşamasındadır. Bulutsu, Dünya'dan yaklaşık olarak 4.530 ışık yılı (1.389 parsek) uzaklıktadır, fakat bazı kaynaklar hem yıldızın hem de bulutsunun 5.870 ışık yılı (1.800 pc) uzakta olduğunu belirtir.[4][5] Hatta bulutsunun Dünya'dan 1.875 ışık yılı (575 pc) uzaklıkta olduğunu belirten kaynaklar da bulunmaktadır.[6]
Yıldız[değiştir | kaynağı değiştir]
Sh2-308, EZ CMa veya WR 6 olarak da belirtilen Wolf-Rayet yıldızı EZ Canis Majoris'i çevreler. Görünen büyüklüğü 6,71 ile 6,95 kadir aralığında değişir. Tayf tipi yıldızın çok sıcak ve parlak olduğunu ve yüzeyde hidrojenden yoksun olduğunu gösterir.[7] EZ Canis Majoris'in sonunda bir süpernova olarak patlaması bekleniyor.[8]
Oluşumu[değiştir | kaynağı değiştir]
Bulutsu, yaklaşık 70.000 yıl kadar önce yıldız EZ Canis Majoris'in dış hidrojen katmanlarını atarak daha ağır elementlerin iç katmanlarını ortaya çıkarmasıyla oluştu.[3] Bu yıldızdan 1.700 km/sn (3.8 milyon mil/saat) hızla esen yıldız rüzgarları, yıldız evriminin daha erken bir aşamasında daha yavaş hareket eden maddeyi süpürerek kabarcık şeklindeki bulutsuyu meydana getirdi. Bulutsuyu oluşturan hidrojen, yoğun morötesi radyasyon ile iyonize edilir.[9] Bulutsu, en geniş noktasında yaklaşık 60 ışık yılı genişliğindedir.[10]
Gözlem[değiştir | kaynağı değiştir]
Gece gökyüzünde bulutsuyu gözlemlemek için en uygun dönem Aralık ve Nisan ayları arasındadır. Güney deklinasyonu, Güney yarımküreden gözlemlemeyi kolaylaştırır, ancak Kuzey yarımkürenin pek çok yerinden de kolayca gözlemlenebilir. Özel filtreler yardımıyla çok güçlü amatör aletlerle çekilen fotoğraflarda soluk bir bulut olarak görünür.
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
EZ Canis Majoris'in batısındaki Sh2-308'in bir parçası -
Hubble Uzay Teleskobu tarafından görüntülenen Sh2-308'in küçük bir parçası (yukarısı kuzey-batı)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e "HD 50896 -- Wolf-Rayet Star". Centre de Données astronomiques de Strasbourg. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ a b van Leeuwen, F. (1 Kasım 2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2). ss. 653-664. arXiv:0708.1752 $2. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357. ISSN 0004-6361.
- ^ a b "Inflating Sh2-308". www.spacetelescope.org (İngilizce). 22 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2017.
- ^ "APOD: 23 Nisan 2009 - Sharpless 308". apod.nasa.gov. 10 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2017.
- ^ Morris, P W; Crowther, P A; Houck, J R (1 Haziran 2004), Spitzer-IRS Sectroscopy of the Prototype Wolf-Rayet star EZ CMa (HD 50896), arXiv:astro-ph/0406074 $2
- ^ Burningham, Ben; Naylor, Tim; Jeffries, R. D.; Devey, C. R. (1 Aralık 2003). "On the nature of Collinder 121: insights from the low-mass pre-main sequence". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 346 (4). ss. 1143-1150. arXiv:astro-ph/0308488 $2. Bibcode:2003MNRAS.346.1143B. doi:10.1111/j.1365-2966.2003.07160.x. ISSN 0035-8711.
- ^ Hamann, W.-R.; Gräfener, G.; Liermann, A. (2006). "The Galactic WN stars". Astronomy and Astrophysics. 457 (3). s. 1015. arXiv:astro-ph/0608078 $2. Bibcode:2006A&A...457.1015H. doi:10.1051/0004-6361:20065052.
- ^ "Hubble Image of the Week - EZ Canis Majoris, Sh2-308". SciTech Daily (İngilizce). 17 Nisan 2017. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2017.
- ^ Toalá, J. A.; Guerrero, M. A.; Ramos-Larios, G.; Guzmán, V. (2015). "WISE morphological study of Wolf-Rayet nebulae". Astronomy & Astrophysics. Cilt 578. ss. A66. arXiv:1503.06878 $2. Bibcode:2015A&A...578A..66T. doi:10.1051/0004-6361/201525706. ISSN 0004-6361.
- ^ Hille, Karl (21 Nisan 2017). "Hubble's Cosmic Bubbles". NASA (İngilizce). 17 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2017.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Sh2-308 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- WikiSky'da Sh2-308: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hidrojen α, X-Ray, Astrofoto, Gök Haritası
- "APOD". 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.