Septik şok
 | |
| The Sick Girl - Gabriël Metsu | |
| Uzmanlık | Bulaşıcı hastalık |
|---|---|
| Belirtiler | Erken: Ateş > 38 °C (100,4 °F), hızlı kalp atış hızı, dar nabız basıncı[1][2] İleri: Kafa karışıklığı, mavimsi cilt[2] |
| Komplikasyon | Akut solunum sıkıntısı sendromu, çoklu organ disfonksiyonu sendromu[2] |
| Nedenleri | Enfeksiyon[2] |
| Risk faktörü | [[Diyabet]], kanser, karaciğer veya böbrek sorunları, kortikosteroid kullanımı, yanıklar, zayıf bağışıklık fonksiyonu, yüksek yaş[2] |
| Tanı | MAP < 65 mmHg ve sıvılar'a rağmen laktat < 2 mmol/L'ye göre [3] |
| Ayırıcı tanı | Diğer şok türleri, yaygın damar içi pıhtılaşma, adrenal kriz, aşırı dozda ilaç[1][2] |
| Tedavi | Antibiyotikler, enfekte dokunun çıkarılması, intravenöz sıvılar, norepinefrin[2] |
| Ölüm | Risk > 40%[4] |
Septik şok, yeterli intravenöz sıvıya rağmen kan basıncının düşük kaldığı ve laktatın 2 mmol/L'den (>18 mg/dL) yüksek olduğu ciddi bir sepsis türüdür.[3][4] İlk belirtiler arasında 38 °C (100,4 °F) yüksek ateş veya 36 °C (96,8 °F) az, hızlı kalp atış hızı, dar nabız basıncı ve artmış solunum hızı bulunur.[1][2] Daha ciddi semptomlar arasında kafa karışıklığı ve mavimsi cilt yer alır.[2] Komplikasyonlar arasında akut solunum sıkıntısı sendromu ve çoklu organ disfonksiyonu sendromu yer alır.[2]
En yaygın enfeksiyon türü bakteriyeldir. Vakaların %62'sinde gram-negatif bakteriyel enfeksiyonlar, %47'sinde ise gram-pozitif bakteriyel enfeksiyonlar mevcuttur.[2] Vakaların %5'inden azında virüsler veya parazitler yer alır.[2] Enfeksiyonların en sık görülen yerleri akciğerler (%42), kan (%21) ve idrar (%10) olsa da vakaların üçte birinde yer belirsizdir.[2] Sepsis için risk faktörleri arasında diyabet, kanser, karaciğer veya böbrek sorunları, kortikosteroid kullanımı, yanıklar, zayıf bağışıklık fonksiyonu ve ileri yaşlılık yer alır.[2] Bu bir tür dağıtım şokudur.[5]
Tedavi, antibiyotik kullanımı, enfekte dokuların çıkarılması, intravenöz sıvılar ve norepinefrin gibi vazoaktif ajanların kullanımıyla erken hedef odaklı tedavidir.[2] Diğer önlemler arasında mekanik ventilasyon ve kortikosteroidler yer alır.[2] Amerika Birleşik Devletleri'nde her yıl yaklaşık 750.000 kişide (100.000'de 300) şiddetli sepsis görülmektedir.[6][7] Ölüm riski %40'tan fazladır ve hayatta kalanların bir kısmında uzun vadeli sakatlık görülmektedir.[4][7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c ATLS - Advanced Trauma Life Support - Student Course Manual. 10. American College of Surgeons. 2018. s. 51. ISBN 78-0-9968262.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p Mahapatra, S; Heffner, AC (January 2020). "Septic Shock". StatPearls. PMID 28613689.
- ^ a b "Sepsis Definitions and Diagnosis • LITFL • CCC Sepsis". Life in the Fast Lane • LITFL • Medical Blog. 3 Kasım 2020. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021.
- ^ a b c "The Third International Consensus Definitions for Sepsis and Septic Shock (Sepsis-3)". JAMA. 315 (8): 801-10. February 2016. doi:10.1001/jama.2016.0287. PMC 4968574 $2. PMID 26903338.
- ^ International Trauma Life Support for Emergency Care Providers. 8. Pearson Education Limited. 2018. s. 175. ISBN 978-1292-17084-8.
- ^ Ronco, Claudio; Bellomo, Rinaldo; Kellum, John A. (2009). Critical Care Nephrology (İngilizce). Elsevier Health Sciences. s. 831. ISBN 978-1-4160-4252-5. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021.
- ^ a b FCCM, Joseph E. Parrillo, MD; MS, R. Phillip Dellinger, MD (2013). Critical Care Medicine: Principles of Diagnosis and Management in the Adult (İngilizce). Elsevier Health Sciences. s. 339. ISBN 978-0-323-08929-6. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021.
