Sasani sanatı
_Relief_Sassanid_Period.JPG)
Sasani sanatı, Sasani İmparatorluğu'nun hüküm sürdüğü milattan sonra 3 ila 7. yüzyıl arasında günümüze ulaşan materyal kalıntıları kapsar. Sasani sanatı varlığını 651 yılındaki Müslümanların İran'ı fethine değin sürdürmüştür. Son Part kralının I. Ardeşir tarafından yenilgiye uğratılmasıyla yükselen Sasani Hanedanı hüküm sürdüğü 400 yıl içerisinde İran ve Irak'ı aşan bir coğrafyaya hükmetmiştir. Bunun ötesinde Anadolu'nun bir kısmı, Mısır ve Arabistan'ı da kontrolü altına almayı başarmıştır. Geleneksel olarak yerine geldiği Ahameniş geleneğini sanatta da devam ettiren Sasaniler çalkantılı geç antik çağ içerisinde gerek Akdeniz etkisinde gerekse uzak doğu etkisi altında kalmıştır.[1]
Sasani sanatının en iyi incelenebileceği alan şüphesiz ki mimaridir. Buna ek olarak rölyef ve metal işlemeleri de günümüze ulaşan kalıntılar arasındadırlar. Part dönemi ile karşılaştırıldığında heykel sayısı azdır. Dönemin en bilinen heykel örneği I. Şapur'un bir dikitten işlenerek bir mağara içine yapılan heykelidir.[2] Yazılı kaynaklarda geçen buna benzer heykeller günümüze ulaşamamışlardır.[3] Önemli taş rölyeflerin yanı sıra, büyük figüratif sahneler içeren ustukalar da sasani sanatının önemli unsurları arasında sayılabilirler.
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Cotterell, Arthur (ed), The Penguin Encyclopedia of Classical Civilizations, 1993, Penguin, 0670826995
- ^ Harper, P.O., "History of Art in Iran, v. Sasanian" 27 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1986–2011, Encyclopedia Iranica
- ^ Keall, Edward J., "Bīšāpūr" 2 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1989, Encyclopedia Iranica