Santiago Calatrava
Santiago Calatrava | |
---|---|
Genel bilgiler | |
Doğum adı | Santiago Calatrava Valls |
Doğum | 28 Temmuz 1951 Valensiya, İspanya |
Alanı | İnşaat mühendisi, mimar, ressam, heykeltıraş |
Santiago Calatrava Valls (d. 28 Temmuz 1951, Valensiya, İspanya) uluslararası üne ve ödüllere sahip Valencia doğumlu İspanyol mimar, inşaat mühendisi, heykeltıraş ve ressamdır. Dünyanın önde gelen mimarlarından birisi olup Zürih, Paris ve Valencia’da ofisleri vardır.
Hayatının ilk yılları ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Santiago Calatrava, İspanya, Valensiya’da bir mezra olan Benimámet'te dünyaya geldi. Valencia Sanat Okulu ve Valencia Mimarlık Okulu’nda eğitim aldı. 1975 yılında mezun olduktan sonra İsviçre’nin Zürih kentinde yer alan İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü’ne inşaat mühendisliği üzerine doktora çalışması yapmak için kayıt oldu. 1981 yılında "On the Foldability of Space Frames" adlı doktora tezini verdikten sonra mimarlık ve mühendislik alanında çalışmalara başladı.
Mesleki kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Calatrava’nın ilk dönem tasarımları daha çok köprü ve tren istasyonları tasarımı ağırlıklıdır. Bu projeleri ile inşaat mühendisliği projelerine dünya çapındaki prestijini arttırmıştır. 1992 Olimpiyat Oyunları’nın gerçekleştiği İspanya’nın Barselona şehrinde yer alan Montjuic Radyo Kulesi (1991) kariyerinde bir dönüm noktası olmuştur. Bu eserin getirdiği ün ile birçok farklı ülkede ve de proje dalında çalışma fırsatını elde etmiştir.
Milwaukee Sanat Müzesi’nin bir parçası olan Quadracci Pavilyonu (2001) Calatrava’nın ABD’deki ilk projesidir. İsveç’in Malmö kentinde yer alan Turning Torso (2005) adlı 54 katlı dönen gökdelen ile Calatrava’nın tasarladığı ilk yüksek katlı kuledir.
Calatrava’nın devam eden çalışmaları arasında New York'taki yeniden inşa edilmeye başlanan Dünya Ticaret Merkezi projesinin hemen yanında yer alan Dünya Ticaret Merkezi Ulaşım Merkezi de vardır.
Calatrava’nın tarzı inşaat mühendisliği ile mimarlık arasında köprü olarak nitelendirilmektedir. Bu bağlamda Modernist İspanyol mimarlar olan Félix Candela ve Antoni Gaudí’nin izinden devam etmektedir. Ayrıca tasarım tarzı son derece kişisel gözlemlere dayalı olup birçok formu insan vücudu anatonomisinden ve doğadan esinlenmektedir.
Son dönemdeki projeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Son dönemde tasarladığı gökdelenlerden birisi New York'ta tasarladığı 80 South Street, her biri ayrı birer apartman dairesi olan 10 adet küpün üst üste konması ile oluşturulan bir yapıdır. Bu küplerin her biri yapının ortasında yer alan ana kolona bağlı olması ve merdiven gibi birbirlerinin üstünde yer alması öngörülmüştür. Her bir kübün de bir çatısı olacaktır. Oldukça ses getiren bu projede yer alan her bir kübün 30 milyon dolara satılması öngörülmüştü. Ancak 2008 yılı itibarıyla ekonomik kriz dolayısıyla hiçbir talep gelmemesi nedeniyle proje iptal edildi.
ABD’de tasarladığı yapılardan bir başkası da Chicago’da yer alan Şikago Spire gökdelenidir. İrlandalı yatırımcı Garrett Kelleher’in 2006 yılının Temmuz ayında araziyi satın almasıyla ve de Şikagolu yatırımcı Christopher Carley’in finanse etmesiyle projenin inşaatına 2007 yılının Ağustos’unda başlandı. 2011 yılında tamamlanması beklenen gökdelen 2000 feet yüksekliği ile Kuzey Amerika’nın en yüksek gökdeleni olacaktır.[1]
Calatrava, Teksas’ın Dallas şehrinde yer alan Trinity Nehri üzerinde inşa edilmesi planlanan köprüyü de tasarlamıştır. Proje için bağışta bulunan Margaret Hunt Hill’in isminin verildiği köprünün inşaatı, projenin çok masraflı olması ve çokça eleştirilere kalması nedeniyle gecikmiştir. Eğer bu proje tamamlanırsa, Dallas şehri tıpkı Hollanda'nın Haarlemmermeer bölgesi gibi üç adet Calatrava köprüsüne sahip olacaktır.
Calatrava Kanada’nın Alberta eyaletinde yer alan Calgary kentinde 130 metre uzunluğunda Barış Köprüsü’nün tasarımını gerçekleştirdi. 24,5 milyon dolara mal olması beklenen köprünün inşaatını için Şehir Konseyi Ocak 2009’da onay verdi. Projenin 2010 sonbaharında tamamlanmış olması bekleniyor. 28 Temmuz 2009 tarihinde köprünün son tasarım maketi kamuoyunun dikkatine sunuldu. Bisiklet ve yayalar için ayrı yolların tasarlandığı köprüyü günde 5.000 kişinin kullanması bekleniyor.[2]
16 Haziran 2009 tarihinde Calatrava’nın Florida eyaletinin Lakeland Florida bölgesinde yer alan Güney Florida Üniversitesi Politeknik Kampüsü’nde bir yapı tasarlayacağı açıklandı. İnşa edilirse bu Calatrava’nın ABD’nin güneydoğu bölgesinde tasarladığı ilk projesi olacak.
Ressam ve Heykeltıraş olarak Calatrava
[değiştir | kaynağı değiştir]Mimarlık ve inşaat mühendisliği kariyerine ek olarak Caltrava aynı zamanda resim yapıyor ve heykeller tasarlıyor. 2003 yılında New York'ta yer alan Metropolitan Sanat Müzesi “Santiago Calatrava: Heykeltıraşlıktan Mimarlığa” adlı bir sergi düzenledi.[3] Calatrava’nın eserleri Almanya, İngiltere, İspanya, İtalya ve diğer ülkelerde de sergilendi.
Tamamlanan projeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1983-1984, Jakem Çelik Deposu, Munchwilen, İsviçre
- 1983-1985, Ernsting Deposu, Coesfeld, Almanya
- 1983-1988, Wohlen Lisesi, Wohlen, İsviçre
- 1983-1990, Stadelhofen Tren İstasyonu, Zürih, İsviçre
- 1983-1989, Lucerne Tren İstasyonu, Luzern, İsviçre
- 1984-1987, Bac de Roda Köprüsü, Barselona, İspanya
- 1984-1988, Barenmatte Community Center, Suhr, İsviçre
- 1986-1987, Tabourettli Tiyatrosu, Basel, İsviçre
- 1987-1992, BCE, Toronto, Kanada
- 1989-1994, TGV İstasyonu, Lyon, Fransa
- 1992, Puente del Alamillo, Sevilla, İspanya
- 1992, Puente de Lusitania, Mérida, İspanya
- 1992, Montjuic Radyo Kulesi, Barselona, İspanya
- 1992 Dünya Fuarı, Kuveyt Pavyonu, Sevilla, İspanya
- 1994-1997, Campo Volantin Yaya Köprüsü, Bilbao, İspanya
- 1994 Oberbaumbrücke, Berlin, Almanya
- 1995 Trinity Köprüsü, Salford, İngiltere
- 1996-2009, Ciutat de les Arts i les Ciències, Valensiya, İspanya
- 1996 Centro Internacional de Ferias y Congresos de Tenerife, Tenerife, Kanarya Adaları
- 1998 Estação do Oriente, Lizbon, Portekiz
- 2000 Bilbao Havaalanı Yeni Terminali, Bilbao, İspanya
- 2001 Milwaukee Sanat Müzesi, Milwaukee, Wisconsin
- 2001 Puente de la Mujer, Buenos Aires, Arjantin
- 2003 James Joyce Köprüsü, Dublin, İrlanda
- 2003 Auditorio de Tenerife, Santa Cruz de Tenerife, İspanya
- 2004 Atina Olimpiyat Spor Tesisleri, Atina, Yunanistan
- 2004 Sundial Köprüsü, Redding, Kaliforniya
- 2004 Harp, Cittern ve Lute Köprüleri, Haarlemmermeer, Hollanda
- 2004 Zürih Üniversitesi Kütüphanesi, Zürih, İsviçre
- 2005 Ovnat Köprüsü, Petah Tikva, İsrail
- 2005 Turning Torso, Malmö, İsveç
- 2007 A1 Otoyolu ile TAV Demiryolu üzerindeki 3 köprü, Reggio Emilia, İtalya
- 2008 Chords Köprüsü, Kudüs, İsrail
- 2008 Ponte della Costituzione Köprüsü, Venedik, İtalya
- 2009 Liège-Guillemins TGV Demiryolu İstasyonu, Liège, Belçika
- 2009 Samuel Beckett Köprüsü, Dublin, İrlanda
İnşaatı devam eden/önerilen projeler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dünya Ticaret Merkezi Ulaştırma Merkezi, New York
- Atlanta Senfoni Orkestrası, Atlanta, Georgia
- Palacio de Exposiciones y Congresos, Oviedo, İspanya
- Chicago Spire, Chicago
- Margaret Hunt Hill Köprüsü, Dallas, Teksas
- Şehir Girişi Köprüsü, Kudüs, İsrail
- Medio Padana TAV İstasyonu, Reggio Emilia, İtalya
- Maastricht Üniversite Kampüsü, Maastricht, Hollanda
- Palma de Mallorca Opera Salonu, Palma de Mallorca, İspanya
- Liffey Nehri boyunca yüksek katlı binalar grubu, Dublin, İrlanda
- Caja Madrid Obelisk, Madrid, İspanya
- Barış Köprüsü, Calgary, Kanada
- Mons Tren İstasyonu, Mons, Belçika
- Denver Uluslararası Havalimanı Tren İstastonu ve iki köprü, Denver, ABD
İnşa edilmeyen/iptal edilen projeler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Reichstag Restorasyonu (Norman Foster’in tasarımı seçildi)
- East London River Crossing, Londra
- 1991 Collserola Radyo Kulesi, Barselona, İspanya (Norman Foster’in tasarımı seçildi)
- Ryerson Üniversitesi, Toronto, Kanada (Daha ucuza mal olacak başka bir tasarım seçildi)
- Diocese of Oakland için yeni katedral, Kaliforniya, ABD (Craig Hartman’ın projesi seçildi)
- Cavado Köprüsü, Barcelos, Portekiz (Bütçe sorunlarından dolayı uygulanamadı)
- Wettstein Köprüsü, Basel, İsviçre (Referandumda reddedildi)
- 80 South Street, New York, ABD (Ekonomik kriz nedeniyle iptal edildi)
Ödülleri ve onurlandırılması
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1979 August Perret Ödülü
- 1990 “Médaille d´Argent de la Recherche et de la Technique" ödülü, Paris
- 1992 Altın Madalya, Institution of Structural Engineers, Londra
- 1993 Toronto Yerel Tasarım Ödülü
- 1993 MoMa “Santiago Calatrava: Heykeltıraşlıktan Mimarlığa” sergisi
- 1996 Altın Madalya, Granada Kültür Bakanlığı
- 1998 "Les Arts et Lettres” üyeliği
- 1999 Prince of Asturias Ödülü
- 2000 Algur H. Meadows Ödülü, Southern Methodist Üniversitesi
- 2005 Altın Madalya, AIA
- 2006 Eugene McDermott Ödülü, MIT (Massachusetts Institute of Technology)
- 2006 Rensselaer Polytechnic Institute, Fahri Mühendislik Diploması
- 2007 İspanya Ulusal Mimarlık Ödülü
Eleştiriler
[değiştir | kaynağı değiştir]Calatrava’nın İspanya’nın Bilbao şehrinde gerçekleştirdiği projeler pratik olmadıkları gerekçesiyle eleştirildiler. Havaalanının mekanlarının yetersizliği ve cam yer döşemelerinin çabucak kırılabilmesi ve yağmurlu havalarda kayganlaşması da diğer eleştirileri oluşturuyordu.
2007 yılında Arata Isozaki’nin köprüde yer alan bir barı, Isozaki Atea Kuleleri’ni havaalanı ile bağlamak için, yıkması nedeniyle, Calatrava Bilbao şehri aleyhine dava açtı. Calatrava aleyhine sonuçlanan davada yargıç bu kararına neden olarak kamu güvenliğinin entelektüel hazineden daha önemli olmasını gösterdi.[4]
Venedik Belediyesi için 1996 yılında tasarladığı bir köprü projesi statik problemlerden dolayı 2008 Ağustos’una kadar açılamadı.
Sergiler
[değiştir | kaynağı değiştir]2003 yılında New York'ta yer alan Metropolitan Sanat Müzesi “Santiago Calatrava: Heykeltıraşlıktan Mimarlığa” adlı bir sergi düzenledi. 2006 yılında yine Metropolitan Müzesi özel bir Calatrava sergisi düzenlendi.
Özel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuzeni Alex Calatrava profosyönel bir tenis oyuncusudur. İki oğlu da New York'ta yer alan Columbia Üniversitesi’nde mühendislik eğitimi almaktadır.
Resim Galerisi
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Ciutat de les Arts i les Ciències, Valensiya, İspanya (1996)
-
Ciutat de les Arts i les Ciències, Valencia, Spain (1996).
-
Milwaukee Sanat Müzesi, Milwaukee (2001)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Santiago Calatrava’nın Web Sitesi3 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Santiago Calatrava News Aggregator23 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Great Buildings On-Line: Santiago Calatrava9 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Santiago Calatrava’ya Adanmış Bir Web Sitesi
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Chicago, Calatrava'nın Tasarladığı Yeni Gökdeleni Konuşuyor, Yapi.com.tr". 13 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010.
- ^ "Calatrava'nın Fendi Bütçeyi Yendi, Yapi.com.tr, 2 Aralık 2009". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010.
- ^ Yaşayan Belki de En Parlak Mimar: Santiago Calatrava, Dexigner.com[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Calatrava’ya “çamur” bulaştı, Mimdap.org, 29 Ekim 20070